
Đặt vấn đề
Trong giai đoạn kinh tế hội nhập, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định một mặt đã tạo ra sự cải thiện rõ rệt trong lĩnh vực tiêu dùng, nhưng mặt khác cũng tạo ra những thách thức cho thành phố đối với môi trường nói riêng và phát triển bền vững nói chung. Để đạt được các mục tiêu phát triển KT-XH bền vững BVMT khai thác TNTN bền vững, thành phố cần bố trí cơ cấu SDĐ hợp lý hơn. Vì vậy nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục đích đánh giá được kết quả thực hiện KHSDĐ hằng năm trong giai đoạn 2016-2018 làm cơ sở để đề xuất được giải pháp quy hoạch, KHSDĐ trong những năm tới của TP. Đà Lạt.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập số liệu về kế hoạch SDĐ do UBND tỉnh Lâm Đồng
Phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu
Dựa trên cơ sở số liệu thu thập, tiến hành tổng hợp, phân tích theo từng chỉ tiêu và nội dung cụ thể, số liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm Excel.
Kết quả nghiên cứu
Kết quả thực hiện KHSDĐ của TP. Đà Lạt năm 2016
Theo nghiên cứu, điều tra, khảo sát: Kết quả thực KHSDĐ của TP. Đà Lạt năm 2016 cho thấy, chỉ tiêu KHSDĐ được duyệt năm 2016 đất nông nghiệp có diện tích là 34.479,21 ha, kết quả thực hiện là 34.514,32 ha, cao hơn 35,11 ha, đạt 100,10% so với kế hoạch được duyệt. Trong đó đáng chú ý: Đất trồng cây hàng năm khác có kế hoạch được duyệt là 6.092,01 ha, thực hiện là 6.182,01 ha, cao hơn 90,08 ha, đạt 101,48% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân là do một số công trình giao thông, thủy lợi, nghĩa địa, khu dân cư… lấy vào đất cây hàng năm khác chưa thực hiện trong năm 2016 nên phải chuyển tiếp sang KHSDĐ năm 2017. Đất trồng rừng phòng hộ có kế hoạch được duyệt là 16.896,92 ha, thực hiện là 16.402,55 ha, thấp hơn 494,37 ha và đạt 97,07% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân theo KHSDĐ năm 2016 sẽ khai thác khoảng 165,08 ha từ đất chưa sử dụng để phát triển rừng phòng hộ và điều chỉnh 399,79 ha rừng đặc dụng quanh các khu di tích, danh thắng thành đất rừng phòng hộ, do địa bàn thành phố Đà Lạt đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi đất rừng đặc dụng thành rừng phòng hộ cảnh quan. Đất rừng đặc dụng trong năm 2016 sẽ điều chỉnh diện tích sang rừng phòng hộ cảnh quan theo quy định, tuy nhiên theo kết quả thống kê đất đai thì chưa đạt so với kế hoạch đề ra. Do vậy, cần điều chỉnh lại số liệu 399,79 ha rừng đặc dụng này sang rừng phòng hộ trong điều chỉnh QHSDĐ đến năm 2020 của TP Đà Lạt.
Trong năm 2016 có 214 công trình được phép thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích SDĐ, bao gồm: 04 công trình an ninh, quốc phòng; 27 công trình thu hồi đất; 137 công trình chuyển mục đích SDĐ; 18 công trình đấu giá quyền SDĐ và 28 công trình thuê đất nhưng không chuyển mục đích SDĐ. Kết quả năm 2016 thực hiện được 55 công trình, bao gồm 04 công trình thu hồi đất, 28 công trình chuyển mục đích SDĐ, 11 công trình đấu giá QSDĐ và 12 công trình thuê đất nhưng không chuyển mục đích sử dụng. Các công trình còn lại chuyển tiếp sang năm 2017 để thực hiện. Theo chỉ tiêu KHSDĐ được duyệt năm 2016 đất phi nông nghiệp có diện tích là 4.966,52 ha, kết quả thực hiện là 4.749,52 ha, thấp hơn 217,01 ha và đạt 95,63% so với kế hoạch được duyệt. Theo KHSDĐ được duyệt, thì trong năm 2016 sẽ khai thác toàn bộ đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng cho các mục đích phát triển KT – XH nhưng theo kết quả thống kê đất đai trên địa bàn thành phố vẫn còn 181,88 ha.
Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2017
Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2017 của thành phố Đà Lạt được thể hiện ở Bảng 1.
Bảng 1: Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2017 của thành phố Đà Lạt (Nguồn: UBND tỉnh Lâm Đồng, 2017)
Số liệu ở Bảng 1 cho thấy, chỉ tiêu KHSDĐ được duyệt năm 2017 đất nông nghiệp có diện tích là 34.274,93 ha, kết quả thực hiện là 34.496,77 ha, cao hơn 221,84 ha, bằng 100,65% so với kế hoạch được duyệt. Trong đó đáng chú ý: Đất trồng cây hằng năm khác có kế hoạch được duyệt là 6.031,58 ha, thực hiện là 6.173,35 ha, cao hơn 141,77 ha, bằng 102,35% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân là do một số công trình giao thông, thủy lợi, nghĩa địa, khu dân cư… lấy vào đất cây hằng năm khác chưa thực hiện trong năm 2017 nên phải chuyển tiếp sang KHSDĐ năm 2018. Đất trồng cây lâu năm có kế hoạch được duyệt là 7.188,82 ha, thực hiện là 7.445,08 ha, cao hơn 256,26 ha, bằng 103,56% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân là do một các công trình lấy vào đất cây lâu năm chưa triển khai thực hiện trong năm 2017. Đất trồng rừng phòng hộ có kế hoạch được duyệt là 16.962,66 ha, thực hiện là 16.404,14 ha, thấp hơn 558,52 ha và bằng 96,71% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân theo KHSDĐ năm 2017 sẽ khai thác khoảng 165,08 ha từ đất chưa sử dụng để phát triển rừng phòng hộ và điều chỉnh 399,79 ha rừng đặc dụng quanh các khu di tích, danh thắng thành đất rừng phòng hộ, do địa bàn TP. Đà Lạt đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi đất rừng đặc dụng thành rừng phòng hộ cảnh quan. Tuy nhiên, theo kết quả thống kê đất đai thì chưa đạt so với kế hoạch đề ra. Đất rừng đặc dụng theo KHSDĐ năm 2017 sẽ điều chỉnh toàn bộ diện tích rừng đặc dụng sang rừng phòng hộ cảnh quan.
Trong năm 2017 có 198 công trình được phép thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích SDĐ, bao gồm: 04 công trình an ninh, quốc phòng; 45 công trình thu hồi đất; 114 công trình chuyển mục đích SDĐ; 28 công trình đấu giá quyền SDĐ và 7 công trình thuê đất nhưng không chuyển mục đích SDĐ. Kết quả năm 2017 thực hiện được 38 công trình, các công trình còn lại chuyển tiếp sang năm 2018 để thực hiện.
Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2018
Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2018 của TP. Đà Lạt được thể hiện ở Bảng 2.
Bảng 2: Kết quả thực hiện KHSDĐ năm 2018 TP. Đà Lạt (Nguồn: UBND tỉnh Lâm Đồng, 2018)
Số liệu ở Bảng 2 cho thấy, chỉ tiêu KHSDĐ được duyệt năm 2018 đất nông nghiệp có diện tích là 34.383,83 ha, kết quả thực hiện là 34.484,55 ha, cao hơn 100,72 ha, bằng 100,29% so với kế hoạch được duyệt. Trong đó đáng chú ý: Đất trồng cây hàng năm khác có kế hoạch được duyệt là 6.033,02 ha, thực hiện là 6.151,64 ha, cao hơn 118,62 ha, bằng 101,97% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân là do một số công trình giao thông, thủy lợi, nghĩa địa, khu dân cư… lấy vào đất cây hàng năm khác chưa thực hiện trong năm 2018 nên phải chuyển tiếp sang KHSDĐ năm 2019. Đất trồng cây lâu năm có kế hoạch được duyệt là 7.308,42 ha, thực hiện là 7.454,74 ha, cao hơn 146,32 ha, bằng 102% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân là do một các công trình lấy vào đất cây lâu năm chưa triển khai thực hiện trong năm 2018. Đất trồng rừng phòng hộ có kế hoạch được duyệt là 16.607,70 ha, thực hiện là 16.403,95 ha, thấp hơn 203,75 ha và bằng 98,77% so với kế hoạch được duyệt. Nguyên nhân theo KHSDĐ năm 2018 sẽ khai thác khoảng 165,07 ha từ đất chưa sử dụng để phát triển rừng phòng hộ và điều chỉnh 51,38 ha rừng đặc dụng quanh các khu di tích, danh thắng thành đất rừng phòng hộ, do địa bàn TP. Đà Lạt đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi đất rừng đặc dụng thành rừng phòng hộ cảnh quan. Theo quyết định số 455/QĐ-UBND ngày 07/3/2018 của UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt KHSDĐ năm 2018, trong năm 2018 có 170 công trình được phép thực hiện việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích SDĐ và chuyển mục đích SDĐ của 16 phường, xã trên địa bàn thành phố. Theo chỉ tiêu KHSDĐ được duyệt năm 2018 đất phi nông nghiệp có diện tích là 5.061,89 ha, kết quả thực hiện là 4.779,28 ha, thấp hơn 282,61 ha và bằng 94,42% so với kế hoạch được duyệt.
Kết luận
Trong giai đoạn 2016-2018, đất nông nghiệp của TP. Đà Lạt đã thực hiện tương đối chính xác so với kế hoạch đặt đặt ra. Đối với nhóm đất phi nông nghiệp, KHSDĐ chỉ đạt 92 đến 95% kế hoạch đặt ra, nguyên nhân chủ yếu là do nhiều công trình được phép thực hiện việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích SDĐ nhưng chưa thực hiện được. Đối với nhóm đất chưa sử dụng, với diện tích 181,88 ha, theo kế hoạch sẽ đưa diện tích này vào sử dụng các mục đích nông nghiệp và phi nông nghiệp tuy nhiên cũng chưa thực hiện được. TP Đà Lạt là thành phố du lịch gắn với nông nghiệp công nghệ cao. Vì vậy trong xây dựng quy hoạch, KHSDĐ cần chú ý gắn kết với tăng trưởng xanh trên cơ sở thực hiện kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ.
Tài liệu tham khảo
1. UBND tỉnh Lâm Đồng (2016), Quyết định số 661/QĐ-UBND phê duyệt KHSDĐ năm 2017 TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng
2. UBND tỉnh Lâm Đồng (2017), Quyết định số 956/QĐ-UBND phê duyệt KHSDĐ năm 2017 thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng
3. UBND tỉnh Lâm Đồng (2018), Quyết định số 455/QĐ-UBND phê duyệt KHSDĐ năm 2018 TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
TRẦN THANH ĐỨC
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế
PHẠM VĂN PHÚC
Chi nhánh Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng TP. Đà Lạt
ĐÀO ĐỨC HƯỞNG
Công ty Tài nguyên và Môi trường miền Nam