Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai theo hướng minh bạch và đơn giản hóa

Hiện nay, công tác cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai đang được các cấp chính quyền, sở, ngành địa phương quan tâm thực hiện. Nhờ đó, thời gian giải quyết hồ sơ được rút ngắn, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính về về đất đai.

Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai

Tại Nghị quyết số 18 ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã nhấn mạnh việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thống nhất quản lý theo hướng nâng cao trách nhiệm của địa phương và kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ của Trung ương; giảm đầu mối, giảm trung gian, gắn với cải cách hành chính, giảm phiền hà, tiêu cực. Tiếp tục hoàn thiện, nâng cao năng lực các tổ chức dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai. Có cơ chế đầu tư, chính sách đãi ngộ, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ cán bộ, công chức ngành quản lý đất đai; nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại.

Tiếp tục hoàn thiện, nâng cao năng lực các tổ chức dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai.

Thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết số 18, khắc phục các tồn tại hạn chế và đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, Luật Đất đai năm 2024 đã dành 1 Chương (Chương XIV) để quy định về nội dung này nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo hướng minh bạch và đơn giản hóa, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Chia sẻ với báo chí về vấn đề trên, ông Mai Văn Phấn, Cục trưởng Cục Đăng ký và dữ liệu thông tin đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: Luật Đất đai 2013 đã quy định các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai như giao đất, cho thuê đất; chuyển mục đích sử dụng đất; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, cung cấp thông tin đất đai... Tuy nhiên, theo quy định hiện hành trong quá trình giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai nhiều thủ tục khác có liên quan được thực hiện trước đó hoặc thực hiện đồng thời như chấp thuận chủ trương đầu tư, chứng nhận đầu tư, xây dựng, nộp nghĩa vụ tài chính,... nhưng cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai phải chịu trách nhiệm toàn diện về kết quả cuối cùng để trả kết quả cho người dân, doanh nghiệp, dẫn đến làm tăng thời gian, không minh bạch trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính.

Ngoài ra, theo ông Phấn, tại Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai đã quy định rõ thành phần hồ sơ phải nộp và trình tự thủ tục thực hiện đối với từng thủ tục hành chính cụ thể: quy định rõ ràng về quy trình các cơ quan có liên quan xử lý thủ tục; đã quy định về nguyên tắc thực hiện thủ tục, theo đó đã quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính về đất đai quy định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của nội dung kê khai và các giấy tờ trong hồ sơ đã nộp.

Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm thực hiện đúng thẩm quyền và thời gian theo quy định của pháp luật, không chịu trách nhiệm về những nội dung trong các văn bản, giấy tờ có trong hồ sơ đã được cơ quan, người có thẩm quyền khác chấp thuận, thẩm định, phê duyệt hoặc giải quyết trước đó; quy định về quản lý, khai thác và kết nối liên thông cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai để phục vụ người dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính về đất đai...

“Đây là nền tảng cho việc thực hiện dịch vụ công đất đai trực tuyến, đảm bảo tính chính xác, đồng nhất thông tin giữa các cơ quan, đơn vị; đảm bảo tính công khai, minh bạch, cắt giảm thời gian khi người dân thực hiện thủ tục hành chính về đất đai, ông Mai Văn Phấn khẳng định.

Đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai tại địa phương

Tại tỉnh Bình Định, năm 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính đối với 3 thủ tục để tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Cụ thể, cắt giảm 4 ngày làm việc (từ 20 ngày còn 16 ngày) cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện thủ tục giao đất, thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Cắt giảm 5 ngày làm việc đối với trường hợp đăng ký biến động về sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất do thay đổi thông tin về người được cấp giấy chứng nhận. Thủ tục hành chính về giao dịch bảo đảm được tái cấu trúc, rút ngắn thời gian giải quyết từ 8 giờ còn 45 phút (giải quyết, trả kết quả trong ngày).

Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiều mô hình, sáng kiến, giải pháp mới trong công tác cải cách thủ tục hành chính.

Trao đổi với báo chí, ông Trần Kỳ Quang, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cho biết, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các địa phương, cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thử nghiệm việc kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa hệ thống thông tin quản lý đất đai của tỉnh với ứng dụng quản lý trước bạ nhà đất của ngành thuế và hệ thống VNPT-iGate. Qua đó, nâng cao hiệu quả phối hợp giải quyết thủ tục hành chính trên lĩnh vực đất đai; tiết kiệm thời gian, chi phí giải quyết hồ sơ cho người dân, nhất là thủ tục liên quan đến giao dịch bảo đảm.

“Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiều mô hình, sáng kiến, giải pháp mới trong công tác cải cách thủ tục hành chính. Điển hình như thực hiện thí điểm cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến phí, lệ phí đối với 2 thủ tục hành chính về đất đai có số lượng hồ sơ nhiều là đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và xóa đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất. Điều này giúp người dân, doanh nghiệp có nhiều chọn lựa và thuận lợi khi thanh toán”, ông Quang nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo ông Quang, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng phần mềm quản lý hồ sơ đăng ký đất đai, đăng ký biến động phục vụ khai thác thông tin cấp giấy chứng nhận tại văn phòng đăng ký đất đai. Thực hiện giải pháp xử lý hàng loạt đối với thủ tục hành chính trên phần mềm một cửa điện tử của tỉnh và nâng cao hiệu suất lập phiếu chuyển thông tin địa chính.

Nhờ đó, việc quản lý, tìm kiếm, giải quyết hồ sơ cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp được nhanh chóng, đúng hạn; góp phần tiết kiệm thời gian và chi phí.

Trong khi đó tại Yên Bái, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai. Thời gian qua, thành phố Yên Bái đã và có nhiều cách làm đổi mới, sáng tạo trong phục vụ Nhân dân thực hiện các TTHC về đất đai với phương châm “lấy người dân làm trung tâm, lấy người dân làm đối tượng để các cơ quan Nhà nước phục vụ”. Ngay như trong cuối tháng 3/2024, thành phố đã tổ chức chương trình Ngày cuối tuần cùng dân và doanh nghiệp với chủ đề đối thoại, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ nhân dân giải quyết thủ tục hành chính thiết yếu trong lĩnh vực đất đai theo Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn xã Minh Bảo. Qua đây góp phần nâng cao chất lượng công tác cải cách hành chính trên địa bàn.

Trao đổi với báo chí ông Nguyễn Hữu Lợi, Chủ tịch UBND xã Minh Bảo cho biết: Từ đầu năm 2024, xã đã triển khai thực hiện kế hoạch của Tổ rà soát nhu cầu thủ tục hành chính về đất đai theo đúng kế hoạch, tiến độ thành phố đề ra. Với mục đích giải quyết thủ tục hành chính cho người dân nói chung trong đó có các thủ tục về đất đai nói riêng được nhanh chóng, thuận tiện nhất để hướng tới sự hài lòng của người dân. Đến hết Quý I/2024, xã Minh Bảo đã tiếp nhận được 352 thủ tục theo rà soát thủ tục hành chính về đất đai. 

Với mục đích nâng cao chất lượng công tác giải quyết thủ tục hành chính về đất đai trên địa bàn, thành phố Yên Bái đã chỉ đạo Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo về cải cách thủ tục hành chính, tích cực rà soát, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính rườm rà, giảm các giấy tờ không cần thiết cho người dân.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tiếp nhận và giải quyết hồ sơ trên hệ thống phần mềm chuyên ngành, tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi, minh bạch. Đẩy mạnh hoạt động của tổ rà soát và hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, hướng dẫn người dân kê khai lập hồ sơ đăng ký cấp giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng tại các đơn vị xã, phường trên địa bàn thành phố theo đúng quy định hiện hành góp phần rút ngắn thời gian đi lại của người dân.

Đồng thời nâng cao chất lượng hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa. Đáp ứng mục tiêu yêu cầu cải cách thủ tục hành chính lấy sự hài lòng của người dân doanh nghiệp là thước đo đánh giá chất lượng dịch vụ của cơ quan hành chính Nhà nước trên địa bàn thành phố Yên Bái.

Văn Thanh