Công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những nội dung quản lý nhà nước quan trọng, ngoài việc kiểm tra việc tuân thủ pháp luật thì công tác thanh tra, kiểm tra giúp phản ánh nhu cầu từ cuộc sống với cơ quan quản lý nhà nước. Có thể nói, trong thời gian qua, công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu tố của ngành Tài nguyên và Môi trường góp phần quan trọng trong việc từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, góp ổn định và phát triển nền kinh tế - xã hội của cả nước.
.jpg)
Hiệu quả từ công tác thanh tra, kiểm tra
Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về TN&MT đồng thời, đã có những kiến nghị rất có giá trị cho việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng về lĩnh vực TN&MT; đồng thời, cũng thông qua công tác thanh tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm về đất đai, đã thực hiện trao đổi chuyên môn nghiệp vụ và tổng hợp, tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, bất cập trong thi hành công vụ.
Năm qua, Bộ TN&MT chỉ đạo quyết liệt việc đổi mới toàn diện về công tác thanh tra; đã bám sát ý kiến chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và thực tiễn quản lý nhà nước về TN&MT (trong đó, chú trọng đến đề xuất từ thực tiễn tại các địa phương) chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ có các giải pháp đổi mới ngay từ quá trình xây dựng Định hướng Chương trình thanh tra cho đến xây dựng và triển khai Kế hoạch thanh tra hàng năm phải đảm bảo trọng tâm, trọng điểm có tính khả thi cao, tránh chồng chéo; bảo đảm kịp tiến độ, chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật. Với tinh thần hạn chế thời gian thanh tra trực tiếp tại địa phương. Từ những đổi mới trong xây dựng Kế hoạch và triển khai công thanh tra, kiểm tra nêu trên, Kế hoạch chi tiết triển khai của từng đoàn thanh tra, kiểm tra đảm bảo đúng đối tượng, đúng nội dung và rút ngắn được khoảng 40 - 50% thời gian trực tiếp làm việc tại địa phương hoặc tại địa bàn thanh tra, kiểm tra; đồng thời đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả; thời gian ban hành kết luận thanh tra đảm bảo theo yêu cầu. Kết quả năm 2024: Bộ đã ban hành kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2024; tổ chức Hội nghị tập huấn nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra năm 2024 của Ngành TN&MT với khoảng 1300 đại biểu đại diện: Bộ Công an, Bộ Tư pháp, UBND tỉnh Phú Yên, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ, lãnh đạo Sở TN&MT, Thanh tra Sở TN&MT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên phạm vi toàn quốc tham dự. Trong năm 2024, toàn ngành (theo số liệu tổng hợp của Bộ và của 23/63 Sở) đã tiến hành 591 cuộc thanh tra, kiểm tra, đối với 1.682 tổ chức, cá nhân. Ban hành 540 quyết định xử phạt đối với các tổ chức, cá nhân với số tiền 113.921 triệu đồng, kiến nghị truy thu nộp ngân sách nhà nước 6.749 triệu đồng.
Chú trọng công tác đối thoại, hòa giải và tuyên truyền chính sách pháp luật
Trong thời gian qua, tình hình khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị thuộc lĩnh vực TN&MT, nhất là trong lĩnh vực đất đai tuy có giảm nhưng vẫn chiếm số lượng lớn, nhiều vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài.
Bộ đã tập trung chỉ đạo, thực hiện đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp, thúc đẩy rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài; tích cực, chủ động triển khai thực hiện Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15 ngày 07/10/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Qua đó, góp phần đảm bảo ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội. Công tác phối hợp trong tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại tố cáo giữa Bộ với các bộ, ngành, giữa Bộ với địa phương và với các cơ quan tư pháp được thực hiện tương đối hiệu quả. Những vụ việc công dân thường xuyên đến Bộ, Lãnh đạo Bộ đã tiếp, kịp thời có văn bản, giao Thanh tra Bộ trực tiếp làm việc trao đổi với địa phương. Nhiều địa phương đã chủ động có văn bản hoặc trực tiếp làm việc với Bộ để trao đổi, xin ý kiến về các vướng mắc trong giải quyết vụ việc phức tạp, tạo sự đồng thuận cao trong tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai.
Kết quả năm 2024: Toàn ngành đã tiếp 1.419 lượt người với 1.602 người, có 42 lượt đoàn đông người với 269 người; nhận được 8.905 lượt đơn thư khiếu nại tố cáo (có 3.841 đơn không đủ điều kiện xử lý, chiếm 43,1% số đơn nhận được), số đơn đủ điều kiện xử lý là 5.064 đơn tương ứng 4.750 vụ việc. Trong quá trình giải quyết, luôn chú trọng công tác đối thoại, hòa giải và tuyên truyền chính sách pháp luật để công dân hiểu và tự nguyện rút đơn khiếu nại, do đó số vụ việc đã đình chỉ giải quyết khiếu nại lên tới 53% số vụ việc đã giải quyết thuộc thẩm quyền.
Bên cạnh kết quả đã đạt được như nêu trên, công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo của Ngành cũng còn một số tồn tại, hạn chế chưa được khắc phục triệt để, như: Công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra chưa thực sự đạt yêu cầu; còn tình trạng chưa xác định đúng đối tượng; nội dung thanh tra, kiểm tra chưa sát thực tiễn, chưa tập trung vào các vấn đề bức xúc xã hội. Nhiều vụ việc chỉ được triển khai khi các vi phạm đã được các phương tiện thông tin đại chúng phát hiện và đăng tin hoặc do Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Bộ chỉ đạo; kết quả thanh tra đã góp phần hiệu quả vào việc giải quyết các bức xúc, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí để đảm bảo pháp luật được thượng tôn, phát hiện những kẽ hở, bất cập của cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoàn thiện. Tuy nhiên, kết quả trên chưa thật sự có sự chuyển biến mạnh mẽ để bảo đảm thực thi chính sách, pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước; một số nội dung sai phạm về pháp luật TN&MT lặp đi, lặp lại trên nhiều địa phương, trong thời gian dài và đã được phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm tra nhưng vẫn chưa có giải pháp để giải quyết triệt để; việc khắc phục sai phạm qua kiến nghị về thanh tra, kiểm tra chưa triệt để, việc tổ chức thực hiện nội dung kết luận thanh tra, kiểm tra còn chậm, phải đôn đốc nhiều lần,...
Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra
Để công tác QLNN nói chung và công tác thanh tra, kiểm tra về TN&MT nói riêng đạt được những hiệu quả đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, trong thời gian tới, các đơn vị trực thuộc Bộ, các địa phương tập trung vào một số nhiệm vụ chính như sau:
Một là, xây dựng kế hoạch và triển khai đảm bảo chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đồng thời khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn thực hiện về TN&MT như: Luật Đất đai năm 2024, Luật Tài nguyên nước năm 2023,…
Hai là, tiếp tục đẩy mạnh đổi mới trong công tác thanh tra, kiểm tra như Bộ đã thực hiện năm 2023, 2024 trong toàn Ngành. Các đơn vị trực thuộc Bộ, các Sở cần tiếp tục quan tâm và chủ động nắm bắt đầy đủ thông tin, dữ liệu để đề xuất thanh tra, kiểm tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về TN&MT và theo ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.
Ba là, Thủ trưởng các đơn vị tăng cường kiểm tra, giám sát các Đoàn thanh tra, kiểm tra đảm bảo các cuộc thanh tra, kiểm tra có chất lượng, hiệu quả, đúng tiến độ, nhất là việc tuân thủ các quy định của pháp luật về việc ban hành báo cáo, kết luận thanh tra, kiểm tra; tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện kết luận, kiến nghị thanh tra; chấp hành nghiêm các quy định về công tác tổng hợp báo cáo.
Bốn là, tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Chỉ thị số 35CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 623/NQUBTVQH15 ngày 07/10/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thực hiện nghiêm Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Thanh tra Chính phủ, tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền ngay từ khi mới phát sinh. Duy trì trực tiếp nhận thông tin phản ánh qua đường dây nóng; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc Thủ tướng Chính phủ giao và các vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm.
Năm là, tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chức năng có liên quan thực hiện việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu về công tác thanh tra, kiểm tra; thiết lập cơ chế trao đổi thông tin để khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp giữa bộ, ngành và địa phương trong lĩnh vực TN&MT.
PHƯƠNG CHI
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 4 năm 2025
Trong khuôn khổ “Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội”, ngày 11/10, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam phối hợp Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức chuỗi hoạt động tôn vinh nghệ thuật trà đạo Việt Nam - một thực hành văn hóa lâu đời mang đậm tính thiền, sự kết nối cộng đồng và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của hạn hán, bão lũ và những khó khăn trong quá trình sáp nhập, tổ chức lại bộ máy chính quyền hai cấp, nhưng sản xuất trồng trọt vùng Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên vẫn cơ bản hoàn thành kế hoạch năm 2025. Tại hội nghị tổng kết, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cùng đại diện các địa phương đã đánh giá toàn diện kết quả sản xuất, đồng thời đề ra định hướng phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới mô hình nông nghiệp xanh, tuần hoàn và phát thải thấp.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đứng trước yêu cầu hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững, Hội nghị khoa học công nghệ bảo quản, chế biến nông lâm thủy sản và cơ giới hóa nông nghiệp toàn quốc 2025 ngày 12/9 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo tổ chức đã trở thành diễn đàn để lãnh đạo, nhà khoa học và doanh nghiệp cùng ngồi lại, chia sẻ giải pháp. Giảm tổn thất sau thu hoạch, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, thúc đẩy công nghệ xanh và đào tạo nhân lực chất lượng cao được coi là bốn trụ cột quan trọng, mở ra con đường mới để nâng tầm nông sản Việt.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật về môi trường. Trong đó, chủ động nghiên cứu, kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Tập trung hoàn thiện các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; các quy định về quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon.
Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc nội dung cuộc trò chuyện với TS. Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Trong cuộc phỏng vấn này, TS. Tạ Đình Thi đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong công tác bảo vệ môi trường, cũng như những giải pháp xây dựng hệ thống này sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.
Việt Nam đề nghị Hokkuren hợp tác đào tạo nhân lực theo mô hình 'Học tại Hokkaido - Về nước phát triển HTX', gắn với khuyến nông và khởi nghiệp nông thôn.
