Để phát triển bền vững tài nguyên đất đai vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần có giải pháp đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt, là các giải pháp cụ thể khai thác đất phát triển nông nghiệp theo hướng tuần hoàn, bền vững,...
.jpg)
Ảnh minh họa
Nhận thấy các thách thức do biến đổi khí hậu và nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân cũng như xu hướng phát triển trong thời gian tới, vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần ứng dụng các biện pháp một cách khoa học. Theo theo Quyết định số 225/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, nhiệm vụ đến năm 2025, bảo vệ tài nguyên, môi trường nông thôn, nâng cao khả năng thích ứng với biển đổi khí hậu, phòng chống thiên tai.
Tăng cường công tác tuyên truyền vận động, nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường nông thôn. Xây dựng và triển khai chính sách xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn, nhất là ở các làng nghề; đầu tư các khu xử lý rác thải tập trung quy mô liên xã, liên huyện, liên tỉnh đảm bảo thu gom, vận chuyên và xử lý nước thải, chất thải rắn đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh áp dụng các biện pháp sử dụng tiết kiệm nước và vật tư nông nghiệp, giảm phát thải khí nhà kính; phối hợp quản lý tốt nguồn nước các lưu vực sông và hệ thống thủy lợi bảo đảm quá trình khai thác, sử ở dụng hợp lý, tiết kiệm, phục vụ có hiệu quả sự phát triển kinh tế - xã hội trước mắt và lâu dài.
Theo GS. Võ Minh Quang, Trường Đại học Cần Thơ, đối với công trình thủy lợi, cần rà soát lại quy hoạch lũ, các cống ngăn mặn cặp theo sông để ứng phó với các trường họp mặn xuất hiện sớm và vào sâu theo các dòng chính. Thay thế từng phần, từng bước hình thức vận hành của các cống ngăn triều và kiểm soát mặn. Liên kết các hệ thống thủy lợi nhỏ lẻ thành các hệ thống lớn hơn để đảm bảo chủ động nước trong các thời kỳ mặn có thể kéo dài hơn. Đồng thời, bố trí các trạm bơm có quy mô vừa và nhỏ cho các vùng ven biển, phát triển hệ thống thủy lợi nội đồng. Thiết lập và xây dựng hệ thống quan trắc mực nước, độ mặn ở các hệ thống thủy lợi tự động (4.0). Tăng cường dự báo nguồn nước, dự báo lũ và xâm nhập mặn để phục vụ sản xuất. Quy hoạch các tuyến đê biển, đê cửa sông có khả năng ảnh hưởng đến xói lở.
Đối với các hoạt động và chương trình ứng phó, GS. Võ Minh Quang phân tích, rà soát lại quy hoạch sử dụng đất trong điều kiện có xét đến suy giảm cả lũ và phù sa. Nâng cao nhận thức, năng lực thích ứng cho cộng đồng để chủ động thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu và phát triển thượng lưu, để người dân cần có ý thức bảo vệ môi trường nước. Sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hợp lý (nông nghiệp tuần hoàn). Thu gom các rác thải nông nghiệp (Nông nghiệp tuần hoàn). Xây dựng các chính sách, xây dựng các quy hoạch sử dụng đất hợp lý cùng các giải pháp sinh kế nhằm giảm thiểu thiệt hại cho các nhóm dễ bị ảnh hưởng (hộ nghèo, ít đất sản xuất...).
Xây dựng và triển khai các giải pháp xã hội nhằm hỗ trợ các hộ phụ thuộc chính vào sản xuất nông nghiệp lại có ít diện tích, người nghèo có thu nhập thấp: Chính sách tập huấn, đào tạo, hỗ trợ về sinh kế cho các hộ gia đình nghèo; Cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường ở các vùng nông thôn.
Về tài nguyên đất đai và kế hoạch phát triển nông nghiệp, theo Quyết định số 225/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, nhiệm vụ dến năm 2025, bảo vệ tài nguyên, môi trường nông thôn, nâng cao khả năng thích ứng với biển đổi khí hậu, phòng chống thiên tại trước tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn, nhất là ở các làng nghề, đẩy mạnh áp dụng các biện pháp sử dụng tiết kiệm nước và vật tư nông nghiệp, giảm phát thải khí nhà kính; phối hợp quản lý tốt nguồn nước các lưu vực sông và hệ thống thủy lợi bảo đảm quá trình khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, phục vụ có hiệu quả sự phát triển kinh tế - xã hội trước mắt và lâu dài.
Qua đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch (Quyết định số 225/QĐ-TTg) cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, ban hành kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu chung của kế hoạch là tiếp tục thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng, khả năng cạnh tranh nông sản; bảo vệ môi trường, sinh thái; nâng cao thu nhập cho người dân ở khu vực nông thôn; đảm bảo an ninh lương thực và quốc phòng, an ninh.
Để cơ cấu lại ngành nông nghiệp, tiếp tục thực hiện cơ cấu (quy hoạch) theo hướng phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh nông sản. Các nhiệm vụ chủ yếu cần lưu ý cơ cấu theo 3 nhóm sản phẩm: Quốc gia; tỉnh; địa phương.
Theo GS. Võ Minh Quang, đối với nhóm sản phẩm chủ lực cấp quốc gia: Tập trung đầu tư, phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, gắn với công nghiệp chế biến nông sản theo hình thức liên kết chuỗi giá trị bền vững. Ưu tiên nguồn lực đầu tư để thúc đẩy cơ giới hóa đồng bộ, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng các chuỗi giá trị gắn với hệ thống quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và phát triển thương hiệu quốc gia. Tăng cường liên kết vùng, liên kết ngành để đầu tư phát triển các sản phẩm chủ lực quốc gia; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường nhằm tháo gỡ các rào cản thương mại, thúc đây xuất khẩu. Đối với nhóm sản phẩm chủ lực cấp tỉnh: Lợi thế chủ lực của địa phương, sản xuất theo các quy trình sản xuất tốt; sản phẩm chủ lực cập tỉnh có tiêm năng phát triển quy mô lớn. Với nhóm sản phẩm đặc sản địa phương: Nâng cao chất lượng sản phẩm, hợp tác xã, năng lực tổ chức sản xuất, ưu tiên phát triển các sản phẩm có lợi thế, áp dụng công nghệ số trong quản lý và thương mại sản phẩm, đẩy mạnh OCOP gắn với phát triển nông thôn mới.
Nhất Nam
Chiều ngày 22/9, Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo "Nhận diện "điểm nghẽn" và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến lĩnh vực đất đai" nhằm nhận diện những "điểm nghẽn" về chính sách, thể chế và khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành của lĩnh vực pháp luật về đất đai, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, bảo đảm pháp luật đất đai ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ, thông suốt, khả thi, hiệu lực, hiệu quả.
Sau gần một năm thi hành, Luật Đất đai 2024 đã mở ra nhiều đổi mới, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, nhưng cũng phát sinh không ít vướng mắc, nhất là trong tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở. Quan tâm tới dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề này, các chuyên gia đánh giá cao giải pháp của Chính phủ và cho rằng chính sách cần bảo đảm công bằng, tránh xảy ra tình trạng có thể làm gia tăng đơn thư khiếu nại của các cá nhân, hộ gia đình.
Chính phủ mới ban hành Nghị quyết tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai các dự án trong thời gian chưa được phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; trong đó yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình cấp có thẩm quyền quyết định, phù hợp với đơn vị hành chính mới sau sắp xếp, sáp nhập.
Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ký Quyết định số 1358/QĐ-UBND phê duyệt Dự án xây dựng Bảng giá đất lần đầu trên địa bàn Thành phố, áp dụng từ ngày 01/01/2026.
Từ 01/9- 30/11, cả nước sẽ tiến hành rà soát, làm sạch toàn bộ cơ sở dữ liệu đất đai đã được xây dựng qua các thời kỳ tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã; thu thập, số hóa, tạo lập dữ liệu đối với Giấy chứng nhận (đất ở, nhà ở) đã cấp nhưng chưa xây dựng cơ sở dữ liệu. Trên cơ sở đó, Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Từ ngày 01/9 đến 30/11/2025, cả nước sẽ triển khai Chiến dịch rà soát, chuẩn hóa, đồng bộ dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu dân cư và hệ thống Quốc gia.
