Tại dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất quy định về dòng chảy tối thiểu của sông, suối và hạ lưu các hồ chứa, đập dâng.
Đề xuất bổ sung mới Điều 27
Cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất bổ sung mới Điều 27 về dòng chảy tối thiểu theo hướng quy định sông, suối và hạ lưu các hồ chứa, đập dâng phải được xác định dòng chảy tối thiểu, nguyên tắc xác định dòng chảy tối thiểu trên sông, suối và hạ lưu hồ chứa, đập dâng.
.jpg)
Theo dự thảo, các sông, suối, hồ chứa, đập dâng phải xác định dòng chảy tối thiểu bao gồm: Sông, suối có hồ chứa, đập dâng, các công trình chuyển nước, khai thác nước lớn có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động dân sinh, phát triển kinh tế - xã hội, hệ sinh thái thuỷ sinh, các hoạt động văn hoá, tôn giáo, tín ngưỡng; các hồ chứa, đập dâng xây dựng trên các sông, suối có quy mô thuộc trường hợp phải có giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước.
Dòng chảy tối thiểu trên sông, suối và hạ lưu hồ chứa, đập dâng là một trong những căn cứ để xem xét trong quá trình thẩm định, quyết định phê duyệt các nhiệm vụ sau:
1- Quy hoạch về tài nguyên nước; quy hoạch tỉnh và quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành có khai thác, sử dụng tài nguyên nước;
2- Quy trình vận hành hồ chứa, quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông;
3- Phương án điều hòa, phân phối nguồn nước trên lưu vực sông; phục hồi nguồn nước bị ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt;
4- Dự án xây dựng hồ chứa, đập dâng trên các sông, suối; dự án chuyển nước lưu vực sông;
5- Cấp giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước;
6- Các dự án có liên quan trực tiếp đến việc duy trì, bảo đảm dòng chảy tối thiểu trên sông, suối.
Dự thảo nêu rõ, việc xác định dòng chảy tối thiểu trên sông, suối và hạ lưu hồ chứa, đập dâng phải đảm bảo các nguyên tắc sau: Phải được thực hiện đối với từng vị trí cụ thể trên sông, suối và phải đảm bảo tính hệ thống trên lưu vực sông; đảo đảm công bằng, hợp lý, hài hòa lợi ích, bình đẳng về quyền lợi giữa các đối tượng khai thác, sử dụng nước, giữa các địa phương ở thượng du và hạ du. Bên cạnh đó, phải phù hợp với đặc điểm nguồn nước, chế độ dòng chảy trên sông suối đặc điểm địa hình, nhu cầu sử dụng nước, vai trò của sông, suối trong hệ thống sông và các chức năng khác của nguồn nước; phù hợp với quy mô, phương thức khai thác, khả năng vận hành điều tiết nước của hồ chứa; phù hợp với các thỏa thuận và cam kết chia sẻ lợi ích trong khai thác sử dụng nước với các quốc gia láng giềng có chung nguồn nước.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, thực hiện việc xác định dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối liên tỉnh, liên quốc gia; công bố dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối liên tỉnh và sau hồ chứa, đập dâng thuộc thẩm quyền cấp phép.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chủ trì, thực hiện việc xác định dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối nội tỉnh; công bố dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối nội tỉnh và sau hồ chứa, đập dâng thuộc thẩm quyền cấp phép.
Tổ chức, cá nhân là chủ hồ chứa, đập dâng phải thực hiện việc xác định dòng chảy tối thiểu sau hồ chứa, đập dâng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, công bố dòng chảy tối thiểu.
Trước thực tế khai thác, sử dụng nước trên các lưu vực sông hiện nay và yêu cầu trong công tác quản lý cho thấy cần phải có hướng dẫn cụ thể về xác định dòng chảy tối thiểu trên sông, suối và hạ lưu các hồ chứa đập dâng nhằm đảm bảo khai thác, sử dụng nguồn nước tổng hợp, hiệu quả, công bằng và bền vững trên các lưu vực sông, ngoài ra việc quy định được dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối trong phạm vi cả nước sẽ làm cơ sở, nền tảng trong phân bổ tài nguyên nước và phục vụ xây dựng các quy trình vận hành đơn hồ và liên hồ và với mục tiêu cụ thể và cấp bách là phục vụ công tác cấp phép tài nguyên nước.
Việt Anh
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
