
Đó là chia sẻ của Luật sư Hoàng Doanh Trung (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) về việc người dân (phường Hoà Nghĩa, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng) cung cấp giấy tờ để chính quyền có cơ sở để xác định nguồn gốc đất, phê duyệt các quyết định về phương án đền bù nhưng không được chính quyền địa phương công nhận. Trong khi đó, những giấy tờ này đều có xác nhận bằng chữ ký và con dấu của chính quyền địa phương và được thực hiện theo chủ trương, nghị quyết chung của HĐND giai đoạn năm 2003-2004 và đất không có tranh chấp.
Ngoài ra, Luật sư Hoàng Doanh Trung còn cho biết, theo quy định tại Điều 57 và Điều 101 Luật Đất đai 2013, hồ sơ của người dân cung cấp với thành phần như vừa nêu là đủ cơ sở để xác định việc người dân được chấp thuận hợp thức hoá đất nông nghiệp sang đất ở là hợp pháp.
Luật sư Hoàng Doanh Trung (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội).
Đặc biệt, về nguyên tắc, khi người dân đã thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai 2013, họ đã phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất phải được áp dụng theo loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng là đất ở. Do vậy, trường hợp này phải được coi là đủ điều kiện được đền bù, hỗ trợ theo đúng chính sách và theo đúng tinh thần của Điều 26 Luật Đất đai 2013 (quy định về trách nhiệm của nhà nước khi thu hồi đất).
Bên cạnh đó, việc lấy lý do là do không được lưu trữ để phủ nhận giá trị của các tài liệu mà người dân cung cấp là vô lý và trái pháp luật. Trách nhiệm quản lý hồ sơ địa chính, bao gồm tất cả tài liệu thể hiện biến động, điều chỉnh đối với quyền sử dụng đất là của UBND cấp xã, phường, bên cạnh phòng Tài nguyên và môi trường cấp quận, huyện.
Ngay cả nếu người dân không cung cấp các tài liệu (hồ sơ hợp thức hoá đất nông nghiệp sang đất ở, trích đo hợp thức hoá đất nông nghiệp sang đất ở, phiếu thu tài chính từ đất nông nghiệp sang đất ở, các hồ sơ chuyển nhượng các thửa đất đã hợp thức hoá), khi người dân có yêu cầu, cơ quan quản lý chuyên môn theo thẩm quyền cũng phải cung cấp, điều đó có nghĩa là trách nhiệm lưu trữ quản lý là trách nhiệm pháp lý của UBND xã, phường trong trường hợp này.
Trích đo hợp thức hoá đất nông nghiệp sang đất ở và phiếu thu tài chính.
Nói cách khác, thông qua việc UBND phường trả lời Tạp chí Tài nguyên và Môi trường về việc hồ sơ không hợp pháp do không được lưu trữ, khiến người dân có thể đặt nghi vấn về thái độ tuân thủ trách nhiệm và quyền hạn của các cơ quan Nhà nước. Điều này thể hiện sự thiếu trách nhiệm, bởi vì quyền lợi hợp pháp của người dân có thể sẽ không được đảm bảo, mà người có nghĩa vụ đảm bảo lại chính là UBND cấp xã, phường.
Trước thông tin người dân cung cấp về việc UBND phường Hòa Nghĩa cho rằng, hồ sơ mà người dân cung cấp là không chính thống nhưng lại đưa vào trong phần xác định nguồn gốc đất (có việc chuyển đổi hợp thức hoá vào giai đoạn 2003) ông Trung cho rằng, việc làm và ý kiến của cơ quan quản lý là thiếu nhất quán, tùy tiện và xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của công dân.
Trích lục nguồn gốc đất thu hồi tại phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh, Hải Phòng.
Một mặt, họ xác nhận nguồn gốc đất của người dân, thể hiện rõ họ hiểu và có cơ sở để khẳng định một vấn đề là có thật và hợp pháp. Ngược lại, những giấy tờ mà người dân cung cấp cho thấy, việc xác nhận nguồn gốc đất (giấy tờ chứng minh đất được chuyển đổi là có thật và hợp pháp) khi được dân đưa ra lại bị họ phủ nhận hoàn toàn.
“Vậy dư luận sẽ phải đặt câu hỏi nghiêm túc về quá trình quản lý nhà nước của các cơ quan này”, Luật sư Hoàng Doanh Trung cho biết thêm!.
Việc UBND phường xác định nguồn gốc đất dựa trên sổ mục kê địa phương mà bỏ qua các hồ sơ chuyển đổi (mặc dù đã có việc phường và quận xác nhận là có việc chuyển đổi) và đã được ghi nhận vào nguồn gốc đất của dân nhưng lại không lấy đó làm căn cứ xác định nguồn gốc đất cho dân. Luật sư Hoàng Doanh Trung cho rằng, nếu đây là một công việc đã được cơ quan quản lý thực hiện thì chứng tỏ công tác quản lý có dấu hiệu vi phạm pháp luật vì về nguyên tắc, mọi biến động làm thay đổi một phần hay toàn bộ quyền sử dụng đất đều phải được cập nhật đầy đủ vào hồ sơ địa chính.
Đồng thời, Luật sư Trung cho biết, quản lý hồ sơ địa chính là công việc mà pháp luật quy định là yếu tố cơ bản làm nên hiệu lực, tính đúng đắn của công tác quản lý nhà nước về đất đai. Điều đó nghĩa là gì? Là cơ quan nhà nước phải thực hiện việc cập nhật, chỉnh lý, thống kê dữ liệu, trường hợp không thực hiện là vi phạm nghĩa vụ bắt buộc mà luật pháp đã quy định. Về bản chất, đây là một biểu hiện rõ ràng của việc không đảm bảo tuân thủ pháp luật của chính cơ quan thực thi pháp luật.
Như đã đưa tin trước đó, Tạp chí Tài nguyên và Môi trường nhận được đơn kêu cứu của người dân phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng về vệc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản gắn liền với đất khi thu hồi thực hiện dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Hải Phong đoạn từ 353 đến ngã tư Hải Phòng.
Quan điểm của người dân trong đơn kêu cứu là luôn ủng hộ đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước không gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án của UBND quận Dương Kinh để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại chỉnh trang đô thị tại phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh.
Tuy nhiên, người dân mong muốn UBND phường Hòa Nghĩa, UBND quận Dương Kinh xem xét lại nguồn gốc đất đai, việc lập và thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Người dân mong muốn UBND phường Hòa Nghĩa, UBND quận Dương Kinh xem xét lại nguồn gốc đất đai, việc lập và thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Theo người dân, việc xác định nguồn gốc đất và phê duyệt có nhiều khuất tất, cụ thể, người dân đã cung cấp đầy đủ bằng chứng chứng minh về nguồn gốc đất như phiếu thu lệ phí đất canh tác sang đất ở; trích đo diện tích đề nghị hợp thức hóa đất ở; biên bản về việc giao quyền sử dụng đất;.... có xác nhận của chính quyền địa phương và đất không có tranh chấp.
Ngoài ra, người dân còn cho rằng việc thông báo thu hồi đất lần 1 có nhiều khuất tất vì trên thông báo ghi ngày 05/12/2023 nhưng đến tháng 4/2024 người dân mới nhận được thông báo. Đồng thời, có những buổi đối thoại người dân chưa được ký vào biên bản cuộc họp và không nhận được biên bản sau cuộc họp.
Không chỉ vậy, tại khu đất người dân đang sinh sống và được chính quyền phường Hòa Nghĩa xác nhận là đất nông nghiệp đang có những hộ gia đình được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng có hộ lại không.
Vì vậy, theo người dân việc UBND phường Hòa Nghĩa, UBND quận Dương Kinh xác định nguồn gốc đất, phê duyệt các quyết định phương án đền bù là chưa phù hợp, không đúng theo quy định của pháp luật.
Trước thông tin phản ánh của người dân, trao đổi với phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Nghĩa cho biết: Về nguồn gốc đất là đất nông nghiệp, những căn cứ người dân cung cấp là hồ sơ láo nháo, UBND phường không lưu vì nó là hồ sơ không chính thống nếu hồ sơ chính thống phải được lưu trữ. Còn liên quan đến quá trình lập hồ sơ, văn bản thu hồi đất,… thì phóng viên làm việc với UBND quận.
Ông Phạm Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Nghĩa đang trao đổi với phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường về nguồn gốc đất.
Để thông tin khách quan, ngày 15/10/2024 phóng viên đã đặt lịch làm việc với UBND quận Dương Kinh. Đại diện quận xác nhận đã nhận được nội dung làm việc và đã giao phòng Tài nguyên và Môi trường quận làm việc với Tạp chí. Tuy nhiên, sau nhiều lần liên hệ, đến nay Tạp chí vẫn chưa nhận được thông tin.
Tạp chí Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
Thanh Phong - Đinh Hiệp