“Farm-Lab-Class”: Mô hình mở hướng chuyển đổi giáo dục nông nghiệp Việt Nam từ kinh nghiệm của Pháp

Ngày 17/10, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Chủ quyền lương thực Pháp (MASA) tổ chức tọa đàm “Hợp tác Việt - Pháp về tăng cường năng lực nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu”. Tọa đàm là cầu nối quan trọng để đưa hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp - đào tạo - nghiên cứu lên tầm cao mới.

Trong đó, mô hình “Farm-Lab-Class” được kỳ vọng mở ra hướng chuyển đổi mới cho hệ thống đào tạo nông nghiệp Việt Nam, gắn kết giữa lớp học, phòng thí nghiệm và trang trại, nhằm đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng xanh, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với yêu cầu phát triển nông nghiệp bền vững.

Hợp tác Việt - Pháp: nền tảng cho chuyển đổi giáo dục nông nghiệp

Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Phạm Ngọc Mậu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế nhấn mạnh, đây là hoạt động cụ thể hóa những nội dung trong Bản ghi nhớ hợp tác (MOU) giữa hai Bộ ký kết năm 2023. Theo ông, hợp tác với Pháp có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam, bởi Pháp là một quốc gia có hệ thống giáo dục nông nghiệp tiên tiến hàng đầu châu Âu, với bề dày kinh nghiệm trong đào tạo thực hành, nghiên cứu ứng dụng và phát triển nông nghiệp bền vững.

Đồng thời, Pháp sở hữu nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp nông nghiệp danh tiếng, có thể chia sẻ kinh nghiệm quý báu về chuỗi giá trị nông sản, cơ giới hóa, nông nghiệp sinh thái và phát triển kỹ năng cho lao động trẻ.

Ông Mậu nhấn mạnh: “Với tinh thần hợp tác thực chất, cởi mở và cùng hướng tới tương lai, buổi làm việc sẽ góp phần cụ thể hóa các cam kết trong khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Pháp, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho việc hình thành mạng lưới hợp tác giáo dục nông nghiệp Việt - Pháp, hướng tới mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần vào chuyển đổi nền nông nghiệp xanh, thông minh và bền vững”. 

Tại tọa đàm, bà Eva Dousset, Tham tán Kinh tế, Phó Trưởng Cơ quan Kinh tế Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, ghi nhận những thành tựu và tiềm năng phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam trong thời gian qua. Bà khẳng định, hợp tác trong đào tạo nông nghiệp là một trụ cột quan trọng trong quan hệ song phương, nhất là trong bối cảnh hai nước cùng hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và chuyển đổi số trong nông nghiệp.

“Thông qua Tọa đàm, chúng ta sẽ cùng nhìn nhận lại những thách thức và tiềm năng phát triển hệ thống các trường cao đẳng nông nghiệp tại Việt Nam, từ đó mở ra những hướng hợp tác mới trong đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ,” bà Eva Dousset nhấn mạnh.

Từ kinh nghiệm “Farm-Lab-Entreprise” đến mô hình “Farm-Lab-Class”

Theo ông Trần Việt Anh, chuyên viên Vụ Tổ chức cán bộ, Việt Nam hiện có 33 cơ sở đào tạo nghề trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản và môi trường, hằng năm cung cấp hàng chục nghìn sinh viên, học viên cho nền kinh tế. Các chương trình đào tạo đang trong quá trình đổi mới, hướng tới tích hợp kỹ năng xanh và kỹ năng số, song vẫn cần mở rộng hợp tác quốc tế để cập nhật phương pháp và công nghệ giảng dạy tiên tiến.

Trong khi đó, Pháp có nhiều thế mạnh về đào tạo nông nghiệp sinh thái, gắn học với hành, có đội ngũ chuyên gia trình độ cao và mạng lưới viện - trường - doanh nghiệp toàn cầu. Hai bên đều nhận thấy hợp tác trong đào tạo nông nghiệp không chỉ mang ý nghĩa trước mắt mà còn tạo nền tảng lâu dài cho phát triển nguồn nhân lực xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bà Virginie Méchaussie, chuyên gia đào tạo của Pháp cho biết, tại Pháp, nông nghiệp sinh thái đưa sự đa dạng trở lại trong các hệ thống sản xuất nông nghiệp, đồng thời khôi phục lại cảnh quan đa dạng. Khoa học nông nghiệp nằm ở trung tâm của các hệ thống sản xuất nông nghiệp sinh thái; vì vậy, kiến thức vững chắc trong lĩnh vực này là điều thiết yếu.

Trong khuôn khổ tọa đàm lần này, hai bên đã trao đổi sâu về các nội dung hợp tác cụ thể, tập trung vào đổi mới giáo dục nghề nghiệp nông nghiệp thông qua việc học hỏi kinh nghiệm của Pháp và thí điểm mô hình mới tại Việt Nam.

Trọng tâm của hợp tác là triển khai mô hình “Farm-Lab-Class”, dựa trên mô hình thành công của Pháp “Farm-Lab-Entreprise”, kết hợp giữa trang trại - phòng thí nghiệm - lớp học. Đây được xem là mô hình mở, giúp sinh viên được học đi đôi với hành, gắn đào tạo với sản xuất và nghiên cứu ứng dụng. Theo định hướng, các trường cao đẳng nông nghiệp Việt Nam sẽ được lựa chọn để thí điểm mô hình này, trong đó sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn được tham gia thực hành tại trang trại, tiếp cận công nghệ và quy trình sản xuất thực tế.

Cùng với đó, hai bên nhất trí phát triển các chương trình đào tạo song bằng, trao đổi giảng viên và sinh viên, tổ chức các khóa bồi dưỡng kỹ năng nghề, kỹ năng số và kỹ năng xanh, hướng tới xây dựng nguồn nhân lực nông nghiệp chất lượng cao có khả năng đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi xanh.

Ngoài ra, Pháp sẽ hỗ trợ Việt Nam trong chuyển giao công nghệ đào tạo số, bao gồm học liệu song ngữ, mô phỏng ảo và nền tảng học tập số, nhằm hiện đại hóa công tác đào tạo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp nông nghiệp. Hai bên cũng xem xét khả năng phát triển mạng lưới hợp tác đào tạo Việt - Pháp, kết nối viện - trường - doanh nghiệp, thúc đẩy nghiên cứu chung, chương trình học bổng và hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp bền vững.

Sự hợp tác giữa Việt Nam và Pháp trong triển khai mô hình “Farm-Lab-Class” không chỉ mở ra hướng đi mới cho giáo dục nghề nghiệp nông nghiệp, mà còn góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số của toàn ngành. Từ kinh nghiệm thực tiễn của Pháp, Việt Nam có cơ hội xây dựng thế hệ lao động nông nghiệp mới – năng động, sáng tạo, am hiểu công nghệ và gắn bó với đất.

“Farm-Lab-Class” không chỉ là mô hình đào tạo, mà còn là cầu nối tri thức - công nghệ - sản xuất, hiện thực hóa mục tiêu đưa giáo dục nông nghiệp Việt Nam từ “học trong lớp” ra “học từ đồng ruộng”. Đây cũng là bước khởi đầu quan trọng trong hành trình xây dựng nền nông nghiệp thông minh, sinh thái và bền vững, nơi Việt Nam không chỉ là “vựa lúa của thế giới” mà còn trở thành trung tâm đào tạo và đổi mới sáng tạo nông nghiệp của khu vực.