Giải pháp nâng cao chất lượng chế độ thông tin, báo cáo phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ Tài nguyên và Môi trường

Đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động, trong đó có việc đổi mới và nâng cao chất lượng chế độ thông tin, báo cáo, đặc biệt thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của cơ quan hành chính nhà nước. Bài viết đề xuất một số giải pháp đổi mới công tác thông tin, báo cáo của Ngành tài nguyên và môi trường.

Chế độ báo cáo phục vụ hoạt động chỉ đạo, điều hành của các cơ quan HCNN nói chung, ngành TN&MT nói riêng trong thời gian qua đã từng bước đi vào nền nếp. Việc thực hiện chế độ báo cáo đã tạo ra nguồn thông tin phong phú, đa dạng, phục vụ khá hiệu quả cho công tác lãnh đạo, ra quyết định của người có thẩm quyền. Công tác báo cáo đã bước đầu được tin học hóa, một số báo cáo được thực hiện trực tuyến giúp giảm thời gian, công sức, chi phí hành chính, tăng độ chính xác trong tổng hợp, xử lý thông tin, số liệu báo cáo.

Xác định việc nâng cao chất lượng thông tin, báo cáo là một trong những khâu đột phá để góp phần cải cách thủ tục hành chính, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường các cấp. Để thực hiện mục tiêu trên, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Hoàn thiện quy định pháp luật

Thứ nhất, triển khai quyết liệt quy định của Nghị định số 09/2019/NĐ-CP, để thiết lập căn cứ pháp lý thống nhất quy định chế độ thông tin, báo cáo theo hướng đổi mới, hợp lý và giảm gánh nặng hành chính; đảm bảo chế độ thông tin, báo cáo được thực hiện thống nhất, đồng bộ trong toàn  hệ thống cơ quan HCNN; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện chế độ thông tin, báo cáo, tạo cơ sở cho việc xây dựng và vận hành hiệu quả Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia, thực hiện báo cáo trực tuyến; có sự tích hợp, kết nối và chia sẻ dữ liệu thông tin, báo cáo giữa các cơ quan HCNN; phục vụ có hiệu quả hoạt động quản lý, điều hành của các cơ quan HCNN. Đồng thời quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc quy định và triển khai thực hiện chế độ thông tin, báo cáo.

Thứ hai, Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục nghiên cứu, tiến hành đánh giá việc thực hiện và sửa đổi Thông tư số 29/2019/TT-BTNMT.

Việc sửa đổi Thông tư số 29/2019/TT-BTNMT cần đáp ứng nguyên tắc, yêu cầu đề ra, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng thực hiện chế độ thông tin, báo cáo, trong đó:

(1) Cập nhật đầy đủ quy định của pháp luật về chế độ thông tin, báo cáo về công tác QLNN về TN&MT.

(2) Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện nội dung của chế độ thông tin, báo cáo phù hợp với quy định của pháp luật và đáp ứng yêu cầu quản lý

 (3) Quy định thống nhất thời gian chốt số liệu báo cáo với thời gian chốt số liệu các báo cáo khác trong cơ quan HCNN (theo quy định tại Nghị định của Chính phủ);

(4) Quy định cụ thể việc ứng dụng công nghệ thông tin trong chế độ thông tin, báo cáo, trong đó quy định việc xây dựng, cập nhật, khai thác dữ liệu, quản lý, vận hành, phát triển cơ sở dữ liệu thông tin, báo cáo công tác ngành TN&MT kết nối với Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia.

(5) Xác định rõ vai trò, trách nhiệm, thẩm quyền của các chủ thể tham gia chu trình thông tin, báo cáo: Văn phòng Bộ, các đơn vị chuyên môn giúp Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý địa bàn, lĩnh vực; các bộ, ngành, địa phương ...

Đồng thời sửa đổi, bổ sung quy định chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị trực thuộc theo hướng quy định cụ thể, chi tiết, rõ ràng đảm bảo phủ khắp các lĩnh vực thuộc chức năng, thẩm quyền quản lý của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đề xuất sửa đổi hoặc ban hành quy định thống nhất về tổ chức, bộ máy và định biên tối thiểu làm công tác thông tin, báo cáo tại cơ quan chuyên môn về TN&MT các cấp.

4.3.2.2. Tổ chức thực hiện chế độ thông tin, báo cáo

(1) Tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường và thủ trưởng các bộ, ngành, địa phương với công tác thông tin, báo cáo.

Thực tế cho thấy, trong bất cứ lĩnh vực công tác nào, vai trò của người đứng đầu đều hết sức quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến hiệu lực, hiệu quả của lĩnh vực công tác đó. Người đứng đầu cơ quan HCNN là người thực hiện đồng thời vai trò lãnh đạo và vai trò quản lý đối với hoạt động của cơ quan HCNN, gắn bó chặt chẽ và toàn diện với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan mà mình đứng đầu, có quyền quyết định cao nhất, bao quát các lĩnh vực, các hoạt động của cơ quan trong phạm vi được phân công, phân cấp theo quy định pháp luật^[1], từ khâu bố trí cán bộ, tạo môi trường, điều kiện làm việc, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện đến khen thưởng, kỷ luật ... Do đó, việc nêu cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường và thủ trưởng cơ quan hành chính/ cơ quan QLNN các bộ, ngành, địa phương có ý nghĩa then chốt trong trong thực hiện chế độ thông tin, báo cáo.

(2) Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể tham gia chu trình thông tin, báo cáo; xây dựng đội ngũ, nâng cao chất lượng cán bộ trực tiếp làm công tác thông tin, báo cáo

Chế độ thông tin, báo cáo về công tác QLNN có sự tham gia của nhiều chủ thể, từ trung ương đến địa phương, chất lượng, tiến độ thông tin, báo cáo của mỗi chủ thể tham gia góp phần làm lên chất lượng, tiến độ thông tin, báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Do vậy, việc các chủ thể tham gia vào chu trình thông tin, báo cáo nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm sẽ giúp nâng cao chất lượng, tiến độ thông tin, báo cáo về công tác QLNN về TN&MT, đồng thời giúp chính chủ thể đó thực hiện tốt hơn vai trò lãnh đạo, quản lý.

Song song với đó, cần tiếp tục xây dựng đội ngũ, nâng cao chất lượng cán bộ làm công tác thông tin, báo cáo, đảm bảo đủ về cơ cấu, bố trí cán bộ có phẩm chất , năng lực đáp ứng yêu cầu công tác; tăng cường tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho lực lượng này nhằm giúp họ luôn được cập nhật kiến thức, kỹ năng để hoàn thành tốt yêu cầu của chế độ thông tin, báo cáo.

(3) Ứng dụng công nghệ thông tin chế độ thông tin, báo cáo

Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm khắc phục những bất cập, hạn chế hiện nay về ứng dụng CNTT, nâng cao, phát huy vai trò của đơn vị có chức năng tham mưu về CNTT; sớm ban hành chiến lược mang tính tổng thể trong việc phát triển ứng dụng CNTT của ngành và Bộ Tài nguyên và Môi trường; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành, trong đó quan tâm xây dựng cơ sở dữ liệu TN&MT kết nối với cơ sở dữ liệu chung của Chính phủ; hoàn thiện các phần mềm theo hướng thân thiện, tiện ích, liên thông, chia sẽ dữ liệu với Hệ thống thông tin, báo cáo quốc gia; đưa việc sử dụng phần mềm thành hoạt động thường xuyên.

(4) Bảo đảm thực hiện chế độ thông tin, báo cáo

Thường xuyên tổ chức kiểm tra việc thực hiện chế độ thông tin báo cáo để đánh giá việc thực hiện, coi đây là một tiêu chí quan trọng trong đánh giá ý thức kỷ luật, kỷ cương hành chính, từ đó biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân  làm tốt, chấn chỉnh, hướng dẫn những trường hợp vi phạm hoặc thực hiện chưa tốt, qua đó nâng cao hiệu quả, chất lượng thông tin, báo cáo.

Tài liệu tham khảo:

1. Chính phủ (2019), Nghị định số 09/2019/NĐ-CP ngày 24 tháng 01 năm 2019 Quy định về chế độ báo cáo của cơ quan hành chính nhà nước.

2. Thủ tướng Chính phủ (2017), Quyết định số 559/QĐ-TTg ngày 24 tháng 4 năm 2017 phê duyệt “Đề án đơn giản hóa chế độ báo cáo trong hoạt động của các cơ quan HCNN”.

3. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2019), Thông tư số 29/2019/TT-BTNMT ngày 31 tháng 12 năm 2019 Quy định chế độ báo cáo định kỳ hàng năm thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài nguyên và Môi trường.