Chiều 22/12, tại Hà Nội, Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hà Nội tổ chức Diễn đàn “Nâng cao chất lượng và phát triển sản phẩm OCOP”.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Phương Đình Anh, Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Diễn đàn là cơ hội để cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, đặc biệt là nhà sản xuất nâng cao năng lực quản trị maketing và phát triển thị trường. Trong hành trình phát triển sản phẩm OCOP các doanh nghiệp phải tự xây dựng cho mình câu chuyện về sản phẩm, thực tế rất nhiều chủ thể không thể tạo cho mình câu chuyện OCOP để tạo dấu ấn, phát triển thương hiệu, thị trường.
Chúng ta không kỳ vọng doanh nghiệp, chủ thể tạo ra sản phẩm OCOP tự viết, tự tạo cho mình thương hiệu nhưng ít nhất phải có câu chuyện tạo ra giá trị sản phẩm. Việc này phải xuất phát từ chính người làm đầu tiên, đó là giá trị đầu tiên, sau đó có thể mở rộng ra, nhờ thuê, đưa đơn vị tư vấn vào để viết ra được câu chuyện sản phẩm đi vào lòng người. Sản phẩm đó phải ngắn với câu chuyện văn hóa, tài nguyên, tính bản địa, những con người ở nơi đó cộng với niềm tự hào của chính người tạo ra sản phẩm. Có như vậy mới tạo ra được giá trị của sản phẩm OCOP mang tính bền vững.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm phát huy tiềm năng nội sinh của khu vực nông thôn, thúc đẩy phát triển kinh tế theo chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho người dân và góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững. Sau hơn 5 năm triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước, OCOP đã trở thành chương trình kinh tế – xã hội có sức lan tỏa sâu rộng, tạo động lực cho đổi mới sáng tạo trong sản xuất, chế biến và phát triển thị trường nông sản, sản phẩm đặc sản địa phương.
Tại Diễn đàn các đại biểu cho răng, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu đối với sản phẩm OCOP ngày càng cao. Không chỉ dừng lại ở yếu tố đặc sản, câu chuyện văn hóa mà đặt trọng tâm vào chất lượng, an toàn, truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn môi trường và phát triển bền vững.
Thực tiễn cho thấy, nhiều sản phẩm OCOP dù đã được xếp hạng nhưng vẫn gặp khó khăn trong mở rộng thị trường, đặc biệt là thị trường xuất khẩu, do chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và yêu cầu của các kênh phân phối hiện đại.
Trong bối cảnh đó, việc Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Luật số 78/2025/QH15) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (Luật số 70/2025/QH15) đã tạo ra khuôn khổ pháp lý mới, đồng bộ và hiện đại hơn cho công tác quản lý chất lượng sản phẩm. Đây là cơ sở quan trọng để ngành nông nghiệp nói chung và Chương trình OCOP nói riêng chuyển mạnh từ quản lý theo phong trào sang quản lý chất lượng theo chuẩn mực, theo chuỗi và theo yêu cầu thị trường.
Cũng tại Diễn đàn, các đại biểu đã đưa ra một số giải pháp, trong đó tập trung vào việc hoàn thiện chính sách hỗ trợ vốn, tín dụng, thuế và đất đai để khuyến khích chủ thể đầu tư cải tiến chất lượng. Rà soát, bổ sung danh mục tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia cho các nhóm sản phẩm OCOP. Ban hành Bộ tiêu chí OCOP giai đoạn 2026–2030 có trọng tâm vào chất lượng, an toàn, môi trường và truy xuất nguồn gốc…
Khẳng định “OCOP ra đời không phải để thay đổi nông thôn, mà để nâng tầm những giá trị vốn có”, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho rằng chương trình OCOP cần được nhìn nhận như một tiến trình tổ chức lại các giá trị bản địa, giúp nông thôn Việt Nam phát triển bền vững trên nền tảng đất đai, con người và văn hóa, thay vì chạy theo tư duy hàng hóa hay thành tích ngắn hạn.
Phát biểu tại Lễ khai mạc Festival OCOP Việt Nam 2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định: “OCOP không chỉ là sản phẩm mà là kết tinh của đất, của người, của văn hóa Việt Nam qua rất nhiều thế hệ”. Thông điệp này không dừng lại ở ý nghĩa biểu trưng, mà phản ánh một cách tiếp cận mang tính hệ thống trong bối cảnh Chương trình OCOP bước sang giai đoạn phát triển mới.
Tối 20/12, tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, Festival OCOP Việt Nam 2025 chính thức khai mạc, đánh dấu một trong những sự kiện tôn vinh sản phẩm OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Diễn ra trong bốn ngày (từ 20–23/12/2025) với chủ đề “Việt Nam – Hội tụ và Lan tỏa”, Festival nhằm kết nối sức mạnh sản phẩm bản địa, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững và quảng bá thương hiệu Việt ra thị trường quốc tế.
Xuất phát từ mong muốn gìn giữ các làng nghề truyền thống của quê hương vùng biển Quảng Trị, đồng thời nâng cao giá trị cho các sản phẩm hải sản, xây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới theo hướng phát triển bền vững, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động địa phương, chị Đào Thị Tám – Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh (SXKD) dịch vụ Chế biến Thủy sản Long Tám đã từng bước đưa những sản vật đặc trưng của vùng biển Quảng Trị trở thành sản phẩm OCOP 3 sao, được thị trường đón nhận và tin dùng.
Trong hai ngày 17-18/12, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức Hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2025.
