Hóc Môn: Cần làm rõ trách nhiệm người đứng đầu địa phương tại khu đất có Hố sâu nguy hiểm

Sử dụng đất không đúng mục đích, rủi ro luôn rình rập, có thể gây nguy hiểm tính mạng người dân, hoang mang dư luận... người sử dụng đất phải chịu trách nhiệm liên quan (trách nhiệm hình sự, dân sự). Đồng thời, cần áp dụng các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính và tiến hành thu hồi đất cần thu hồi.

Vừa qua, Tạp chí TN&MT đăng bài viết “TP. Hồ Chí Minh: Hiểm họa từ hố sâu cạnh bãi rác Đông Thạnh”. Theo đó, trên địa bàn xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn đang tồn tại từ rất lâu một hố sâu hàng chục mét, rộng hàng trăm mét (người dân tại xã Đông Thạnh gọi nơi đây là hố sân dù, hầm đá, hay hầm sỏi…), tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến người dân sống xung quanh khu vực ấp 2, ấp 3 và ấp 7 thuộc xã này lo sợ hiểm họa có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đặc biệt là vào mùa mưa, tình trạng sạt lở đều có thể xảy ra.

Hố sâu cạnh bãi rác Đông Thạnh có thể tồn tại nhiều hiểm họa cho người dân

Người dân sinh sống nơi đây phản ánh, hố sâu này có trước năm 2000, có thời điểm xuất hiện nhiều xe ben, máy xúc vào lấy đất đem đi nơi khác làm kho bãi, san lấp mặt bằng, hoặc trữ ở trường học, sân bóng để chờ bán,… nên tồn tại hố lớn đến nay, có chỗ sâu hơn 20 mét, mùa mưa nước lên cao cả chục mét.

Được biết, khu vực hố sâu cạnh bãi rác Đông Thạnh là khu đất được UBND TP. Hồ Chí Minh ra nhiều quyết định thu hồi và giao đất cho đơn vị sự nghiệp có 100% vốn nhà nước quản lý, nhằm thực hiện các dự án liên quan đến môi trường…

Trước những vấn đề dư luận quan tâm, ngày 28/6, công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP. Hồ Chí Minh đã thông tin đến Tạp chí TN&MT, đơn vị này cho rằng, từ năm 2002 đến nay, công ty được Thành phố giao quản lý khu đất vùng đệm bao che bãi chôn lấp chất thải rắn Đông Thạnh là hố sâu cạnh bãi rác Đông Thạnh. Sau khi được UBND thành phố giao khu đất, công ty đã thực hiện các hạng mục xây dựng hàng rào bảo vệ và gắn các biển cảnh báo nguy hiểm tại các khu vực hầm đất để ngăn người dân tiếp xúc khu vực trên. Đơn vị cũng thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương không vào khu đất do công ty quản lý...

Tuy nhiên, từ thực tế người dân địa phương phản ánh và qua khảo sát của Phóng viên thì tình trạng khu vực hố sâu cạnh bãi rác Đông Thạnh lại không thực sự an toàn cho đời sống dân sinh và môi trường nơi đây.

Xử phạt hành chính và thu hồi đất cần thu hồi

Trao đổi với Phóng viên Tạp chí TN&MT về vấn đề trên, Luật sư Trần Công Phượng - Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cho biết, trường hợp khu đất đã được giao cho người sử dụng đất (tổ chức, cá nhân) quản lý theo các quyết định cho thuê đất hoặc đất đã quản lý trước đây (tiếp tục thực hiện theo chế độ thuê đất) thì người sử dụng đất phải có trách nhiệm sử dụng đất đúng mục đích, thực hiện các biện pháp bảo vệ đất (Điều 170 Luật Đất đai năm 2013).

Người dân sống cạnh hố sâu phải luôn đề cao cảnh giác việc sạt lở

Trường hợp khu đất là vùng đệm, hoặc tiếp giáp với các khu đất khác cũng phải được người sử dụng đất thực hiện đúng chế độ sử dụng đất như đã đăng ký với cơ quan nhà nước về: Thủ tục dự án, quyết định cho thuê đất hoặc hợp đồng thuê đất, văn bản về đánh giá tác động môi trường,...

Mặt khác, người sử dụng đất phải thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ đất (quản lý người vào khu đất, người lấn đất, chiếm đất, gây ô nhiễm môi trường…) như: Lập hàng rào, lập chốt quản lý, cử người trông coi,… Nếu không có những dấu hiệu hoặc biện pháp bảo vệ đất thì những người dân, trẻ em đi vào khu vực này rất dễ gặp phải những nguy hiểm rình rập mà người sử dụng đất phải có trách nhiệm liên quan (trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân sự).

Luật sư Phượng nhấn mạnh: Thông tin từ nhiều người dân và cơ quan báo chí phản ánh về sự tồn tại hố sâu nguy hiểm rộng cả nhiều hecta trên địa bàn xã Đông Thạnh, đây là việc vi phạm của người sử dụng đất theo quy định trong quản lý đầu tư tại Nghị định 122/2021/NĐ-CP ngày 28/12/2021, về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực kế hoạch và đầu tư; hành vi không thực hiện đúng về hoạt động đầu tư.

Lãnh đạo UBND xã, UBND huyện cần phải xem xét và giải quyết tình trạng phức tạp, nguy hiểm, hủy hoại đất (gây ô nhiễm môi trường) trên địa bàn bằng việc xử lý vi phạm hành chính đối với người sử dụng đất theo quy định Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 07/7/2022, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, không thể làm ngơ trước sai phạm.

Đồng thời, UBND các cấp cần có văn bản thông báo đến UBND TP. Hồ Chí Minh (Cơ quan có thẩm quyền về giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức), có biện pháp giải quyết về việc cho thuê đất. Trường hợp người sử dụng đất không khắc phục thì áp dụng các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 122/2021/NĐ-CP và tiến hành thu hồi đất.

“Phớt lờ” thông tin báo chí

Trước thực trạng trên, ngày 31/5, Tạp chí TN&MT có giấy giới thiệu số 25/GT-TC, cử phóng viên đến UBND huyện Hóc Môn để làm việc về những thông tin liên quan đến khu đất có hố sâu nguy hiểm cạnh bãi rác Đông Thạnh và tính hiệu quả trong việc sử dụng tài nguyên đất, môi trường, rác thải tại khu vực này,... Tuy nhiên, đến nay gần 2 tháng trôi qua, nhưng huyện Hóc Môn không có thông tin phản hồi cho báo chí, gây hoang mang dư luận xã hội.

Trụ sở UBND huyện Hóc Môn

Chiều ngày 29/6 vừa qua, tại phiên họp định kỳ của UBND TP. Hồ Chí Minh, đề cập vấn đề cung cấp thông tin cho báo chí từ chính quyền, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Lâm Đình Thắng cho biết, vẫn còn một số đơn vị báo chí khó tiếp cận khi có vấn đề cần thông tin, trao đổi. “Càng có người phát ngôn, càng có người cung cấp thông tin thì vấn đề càng được giải quyết nhanh”, Giám đốc Sở TT&TT nêu quan điểm!.

Cũng tại phiên họp, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Dương Anh Đức đồng thời yêu cầu các đơn vị thực hiện quy chế người phát ngôn ngay và liền. Bởi đây là quy định của pháp luật. “Đơn vị nào chưa làm hoặc làm mà còn chậm trễ, Sở TT&TT phải làm việc ngay. Nếu như tuần đầu tháng 7 không xong, Sở TT&TT phải báo cáo lên UBND TP. Hồ Chí Minh danh sách những đơn vị không thực hiện", Phó Chủ tịch UBND Thành phố chỉ đạo và nhấn mạnh ý thức về xử lý thông tin hết sức quan trọng, xử lý càng sớm thì hậu quả (nếu có) càng nhỏ.

Riêng đối với vấn đề trao đổi, cung cấp thông tin báo chí, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi từng nhấn mạnh trước báo giới: Nếu sở, ngành và địa phương không hợp tác, cung cấp thông tin thì hàng tháng, các cơ quan báo chí sẽ tổng hợp gửi về UBND TP. Hồ Chí Minh. Từ đây, UBND thành phố xem xét trách nhiệm. Nếu ngày đó, giờ đó, cơ quan báo chí liên hệ mà sở, ngành và địa phương không hợp tác hoặc có thông tin đề nghị mà không hợp tác sẽ xử lý trách nhiệm đồng chí giám đốc, chủ tịch.

Như vậy, việc sử dụng đất sai mục đích có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản người dân nhưng chính quyền địa phương, cụ thể là huyện Hóc Môn vẫn phớt lờ, chưa có câu trả lời cho báo chí, cũng như chưa đưa ra được phương án cụ thể nào để khắc phục tình trạng trên và tính hiệu quả của đơn vị quản lý, sử dụng tài nguyên, khiến dư luận xã hội thêm hoang mang. Vậy trách nhiệm của người đứng đầu địa phương và các ngành liên quan như thế nào? Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng”!...

Nguyên Hương - Nguyễn Kiên