Tại Hội thảo "Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung thúc đẩy các chiến lược liên kết vùng, xây dựng các mô hình hợp tác toàn diện dựa trên nguyên tắc đóng vai trò trung tâm của cộng đồng nông dân, doanh nghiệp, nhà khoa học và chính quyền địa phương.
Ngày 19/11, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo với chủ đề “Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam”. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến dự và phát biểu chỉ đạo hội thảo.
Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh: Trụ cột của nền kinh tế nông nghiệp bền vững
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp; yêu cầu giảm phát thải và bảo vệ môi trường trở thành xu thế tất yếu; từ 1/7/2025, việc triển khai chính quyền địa phương 2 cấp sẽ kéo theo điều chỉnh quy hoạch vùng; đồng thời thị trường quốc tế liên tục gia tăng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, nguồn gốc và tính bền vững. Những thách thức này đòi hỏi ngành nông nghiệp phải đổi mới toàn diện, không chỉ ở cấp địa phương mà còn ở cấp vùng và liên vùng, nhằm hình thành các chuỗi giá trị xanh bền vững.
Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến khẳng định: “Các định hướng phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ đang mở ra cơ hội lớn để Việt Nam tạo ra các nhóm sản phẩm đặc trưng, mang tính bản địa nhưng có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc, cùng lợi thế của 7 vùng kinh tế sinh thái sẽ giúp hình thành những chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững”.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung thúc đẩy các chiến lược liên kết vùng, xây dựng các mô hình hợp tác toàn diện dựa trên nguyên tắc đóng vai trò trung tâm của cộng đồng người nông dân, doanh nghiệp, nhà khoa học và chính quyền địa phương. Các giải pháp về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn quốc tế, về phát triển sản phẩm đặc trưng, về chuyển giao công nghệ, ứng dụng các mô hình hợp tác liên vùng đều được xem là những trụ cột để tạo ra bước tiến vững chắc trong việc phát triển chuỗi giá trị xanh.
Tại Hội thảo, Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường Đào Xuân Hưng nhấn mạnh, phát triển chuỗi giá trị xanh là xu hướng tất yếu và là nhiệm vụ chiến lược trong tiến trình chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững. Chuỗi giá trị xanh không chỉ giúp giảm phát thải và bảo vệ môi trường, mà còn tạo nền tảng để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản, xây dựng thương hiệu quốc gia và tăng cường sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng yêu cầu tiêu chuẩn cao.
Tổng Biên tập Đào Xuân Hưng nhấn mạnh, phát triển chuỗi giá trị xanh sẽ góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp giảm phát thải; nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm thông qua chuẩn hóa quy trình và truy xuất nguồn gốc; mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là những thị trường cao cấp ưu tiên sản phẩm bền vững; phát triển kinh tế nông thôn ổn định, nâng cao thu nhập cho nông dân; hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, đồng bộ; thúc đẩy chế biến sâu, tối ưu hóa logistics và giảm thất thoát sau thu hoạch; đồng thời tiến gần hơn mục tiêu phát thải ròng bằng “0” theo định hướng phát triển bền vững của quốc gia.
Trong chương trình, các đại biểu trình bày nhiều tham luận chuyên sâu, phân tích những yêu cầu trọng tâm để phát triển chuỗi giá trị xanh một cách thực chất và bền vững. Nhiều ý kiến tập trung làm rõ sự cần thiết của việc hoàn thiện cơ chế liên kết vùng, tạo sự phối hợp đồng bộ giữa các địa phương trong quy hoạch, xây dựng vùng nguyên liệu, chia sẻ dữ liệu và tổ chức sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi.
PGS, TS. Phạm Thị Thanh Ngà - Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu chia sẻ, liên kết vùng là trụ cột của nông nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn.
“Với đặc điểm khí hậu - môi trường thay đổi theo quy luật lưu vực và vùng sinh thái, liên kết vùng là điều kiện để các địa phương chủ động hơn trong dự báo, chia sẻ dữ liệu, điều phối nguồn nước và tổ chức ứng phó sớm với rủi ro khí hậu. Đồng thời, đây cũng là nền tảng giúp bảo đảm an ninh lương thực, ổn định sản xuất và duy trì sinh kế bền vững cho người dân, phù hợp với định hướng của Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 - 2030 theo Quyết định 885/QĐ-TTg”, PGS, TS. Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết.
Bên cạnh đó, các tham luận nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn hóa tiêu chuẩn chất lượng và đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc, coi đây là chìa khóa giúp nông sản Việt Nam đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, đồng thời nâng cao tính minh bạch và sức cạnh tranh của sản phẩm.
Giải pháp định hướng mô hình liên kết vùng và thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh
Đóng góp tham luận tại hội thảo, TS. Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường khẳng định, xây dựng nông dân chuyên nghiệp phải trở thành trung tâm của chuỗi nông sản xanh và hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Trong đó, lực lượng nông dân mới cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng về quy trình sản xuất xanh, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc, chứng nhận quốc tế và tiêu chuẩn thị trường toàn cầu. Mô hình tổ chức sản xuất thông qua các hợp tác xã nòng cốt và tổ nhóm nông dân chuyên nghiệp được xem là cấu trúc quan trọng để bảo đảm tính liên kết, đồng bộ và kỷ luật chuỗi.
Ông Thắng nhấn mạnh, khi nông dân đồng hành cùng doanh nghiệp trong xây dựng vùng nguyên liệu, phát triển thị trường và nâng cao giá trị gia tăng, chuỗi nông sản xanh sẽ tạo lợi ích kép: tăng thu nhập, giảm rủi ro và cải thiện chất lượng sống khu vực nông thôn.
Ở góc độ thị trường, Viện trưởng Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch, PGS, TS. Phạm Anh Tuấn kiến nghị xây dựng thương hiệu vùng, chuẩn hóa chất lượng theo chỉ dẫn địa lý và phát triển bộ nhận diện riêng cho từng khu vực. Các sản phẩm chế biến sâu như sấy lạnh, đông khô, tinh dầu,... cần được ưu tiên để gia tăng giá trị xuất khẩu. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý và địa phương cần hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ quốc tế, xúc tiến thương mại điện tử xuyên biên giới và cập nhật liên tục các yêu cầu về kiểm dịch, mã số vùng trồng, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hay tiêu chuẩn bao bì xanh của các thị trường lớn.
Ông Vương Văn Quý - Phó Trưởng ban Chính sách Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam cho rằng, cần sớm hoàn thiện một hệ thống quy định thống nhất về tín dụng xanh. Trong đó, trọng tâm ban hành hệ thống ngành kinh tế xanh quốc gia, có cơ chế/ công cụ hỗ trợ cho các TCTD tiếp cận, thu thập các thông tin về việc tuân thủ bảo vệ môi trường của khách hàng. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu cơ chế hỗ trợ lãi suất, bảo lãnh rủi ro, cũng như tiêu chuẩn hóa bộ tiêu chí “xác nhận xanh” trong các hồ sơ pháp lý như đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường... nhằm giảm bớt sự chồng chéo giữa các cơ quan cấp phép và cơ quan tài chính.
Về phía địa phương, bà Quách Thị Thanh Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố Cần Thơ kiến nghị, các địa phương trong vùng nên đẩy mạnh phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực trong triển khai các chương trình, dự án thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp xanh. Đặc biệt, tăng cường công tác quy hoạch đồng bộ giữa các địa phương, nhất là về sử dụng đất, tài nguyên nước và phát triển hạ tầng giao thông, nhằm đảm bảo phát triển hài hòa, bền vững và thích ứng lâu dài.
Tại phiên tham luận, các đại biểu cũng đưa ra nhiều đề xuất liên quan đến việc hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, từ ưu đãi đầu tư, hỗ trợ chuyển giao công nghệ đến thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực xã hội cho phát triển nông nghiệp xanh. Nhiều ý kiến khẳng định vai trò tiên phong của doanh nghiệp trong dẫn dắt chuỗi giá trị, thông qua tổ chức vùng nguyên liệu, định hướng thị trường, đầu tư chế biến và xây dựng thương hiệu.
Hội thảo "Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam" không chỉ đơn thuần là diễn đàn để trao đổi, chia sẻ thông tin, mà còn là lời kêu gọi hành động thiết thực, hướng tới một hệ sinh thái nông nghiệp xanh, phát triển dựa trên nguyên tắc công bằng, hài hòa, bền vững.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, năm 2025 ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn giữ vững ổn định sản xuất, đạt mức tăng trưởng khả quan, xuất siêu nông, lâm, thủy sản đóng góp quan trọng đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, để nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã chỉ ra những thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và những thách thức về biến đổi khí hậu, đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp đã trở thành yếu tố then chốt, mở đường cho sự phát triển bền vững của ngành. Giáo sư Andy Hall, CSIRO (Úc) nhấn mạnh, hệ thống đổi mới sáng tạo không chỉ là phát triển công nghệ, mà là sự phối hợp đa tầng, kết nối chặt chẽ giữa nhà nước, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và người nông dân.
Sáng 9/11, tại xã Hướng Phùng, cùng với nhiều địa phương trong cả nước, UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức lễ khởi công xây dựng Trường nội trú Tiểu học và Trung học cơ sở (THCS) Hướng Phùng. Công trình dự kiến hoàn thành trước ngày 30/8/2026, kịp phục vụ năm học mới 2026-2027.
Làm việc với tỉnh Thanh Hóa sáng 6/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến yêu cầu địa phương tăng cường kiểm soát đội tàu khai thác, đảm bảo 100% thiết bị giám sát hành trình hoạt động liên tục, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ phục vụ đoàn thanh tra EC về chống khai thác IUU.
Thiên tai từ đầu năm 2025 đến nay đã khiến 300 người chết và mất tích, tổng thiệt hại ước tính 69.000 tỷ đồng. Trước tình hình thiên tai nghiêm trọng, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì chuẩn bị tổ chức Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai với mục đích đánh giá toàn diện, đề ra giải pháp cấp bách, trước mắt và lâu dài nhằm chủ động phòng ngừa, hạn chế rủi ro, giảm thiểu thiệt hại.
