Điện gió ngoài khơi được đánh giá là giải pháp tiềm năng giúp cắt giảm khí thải nhà kính, chống lại sự nóng lên toàn cầu nhờ tạo ra nguồn năng lượng sạch gần như vô tận mà không cần dùng đến nhiên liệu hóa thạch. Mặc dù có một số lo ngại về việc phát triển điện gió ngoài khơi tiềm ẩn khả năng xung đột với các lĩnh vực khác như vận tải biển, đánh cá, hàng không, quân sự, du lịch và bảo tồn hệ sinh thái, nhưng trên thực tế, những lĩnh vực này có thể cùng tồn tại song song, thậm chí trong một số khía cạnh, có thể bổ trợ lẫn nhau để phát triển hài hòa trong cùng một vùng biển.
Mối quan hệ giữa điện gió ngoài khơi với các ngành kinh tế biển và bảo tồn hệ sinh thái
Tại Việt Nam, đánh bắt thủy sản luôn giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế các vùng ven biển, hải đảo, đồng thời góp phần bảo vệ an ninh, chủ quyền trên biển. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Việt Nam có trên 86.000 tàu đánh cá tính đến hết tháng 6/2023; sản lượng thủy sản đánh bắt trong 6 tháng đầu năm 2023 đạt 4,27 triệu tấn. Những lo ngại về sự tương tác giữa đánh bắt cá và điện gió ngoài khơi bao gồm sự chồng lấn giữa khu vực trang trại gió và ngư trường đánh bắt truyền thống, thay đổi môi trường sống của các loài cá do hoạt động xây dựng, gia tăng khả năng va chạm giữa tàu đánh cá với các tàu thi công trong giai đoạn xây dựng, và khả năng va chạm giữa tàu đánh cá với các trụ tuabin trong giai đoạn vận hành.
ảnh minh họa
Nhìn chung, các trang trại gió ngoài khơi vẫn có thể được xây dựng trong khu vực ngư trường và ngư dân vẫn có thể tiếp tục đánh bắt cá trong khu vực này, nhưng có thể sẽ có một số hạn chế về phương tiện đánh bắt. Tất cả các hoạt động đánh bắt gây xáo trộn đáy biển có thể bị cấm ở một số khu vực do có thể làm hỏng cáp ngầm truyền tải điện. Đơn vị phát triển dự án cần trao đổi thẳng thắn với ngư dân để hiểu rõ mong muốn của họ, trong một số trường hợp có thể đền bù cho việc ngư trường bị thu hẹp, ngư cụ bị hỏng hoặc sản lượng đánh bắt suy giảm. Ngoài ra, nếu cần thiết, dự án có thể phải thay đổi thiết kế mặt bằng hoặc thông số kỹ thuật của thiết bị nhằm giảm thiểu các rủi ro về sức khỏe và an toàn.
Về du lịch, Việt Nam được biết đến là điểm đến hàng đầu cho các du khách muốn được tận hưởng bờ biển nhiệt đới với làn nước trong vắt và những khu nghỉ dưỡng tuyệt đẹp. Có một số lo ngại rằng các trang trại gió ngoài khơi có thể có thể ảnh hưởng đến cảnh quan của vùng biển và tầm nhìn của du khách. Ngoài ra, các trang trại gió ngoài khơi có thể khiến vùng du lịch biển bị thu hẹp và các tàu du lịch và du thuyền phải thay đổi lộ trình để tránh khu vực có tuabin.
Trên thực tế, khác với các dự án điện gió gần bờ, những trang trại gió ngoài khơi thường được lắp đặt cách bờ biển vài chục cây số. Do vậy, tác động về mặt cảnh quan sẽ không đáng kể do du khách sẽ gần như không thể nhìn thấy các tuabin từ khoảng cách này. Để chắc chắn hơn, các tác động về mặt cảnh quan vẫn sẽ được xem xét trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và xã hội (ESIA). Ngoài ra, vị trí lắp đặt tuabin có thể được điều chỉnh để tránh ảnh hưởng đến các hoạt động hàng hải.
Từ góc độ du lịch, điện gió ngoài khơi có thể mang đến lợi ích to lớn khi tạo ra nét độc đáo riêng biệt để quảng bá thu hút khách du lịch. Các dự án có thể thu hút du khách tham gia “săn gió ngoài khơi”, từ đó tạo cơ hội việc làm và thúc đẩy hoạt động các doanh nghiệp địa phương như khách sạn, nhà hàng và công ty lữ hành. Có thể nói các dự án điện gió ngoài khơi có đóng góp tích cực trong việc thúc đẩy du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm, du lịch thân thiện với môi trường, phù hợp với xu hướng toàn cầu.
Sự tương tác giữa điện gió ngoài khơi và bảo tồn môi trường biển cần được đánh giá cẩn thận dưới các góc nhìn khác nhau. Trong giai đoạn xây dựng các trang trại gió ngoài khơi, hệ sinh thái biển có thể bị ảnh hưởng ở một mức độ nhất định như gây ra tiếng ồn dưới nước, dịch chuyển và thay đổi môi trường sống. Tuy nhiên, những thay đổi này thường mang tính chất ngắn hạn. Trong giai đoạn vận hành, các tác động của điện gió ngoài khơi đến hệ sinh thái biển ít có khả năng xảy ra hơn và thường chỉ ở mức tối thiểu, trong đó phần lớn là các tác động tiềm ẩn đến các loài chim di cư do trang trại điện gió có thể nằm trên tuyến đường chim di cư, làm tăng khả năng va chạm của chim với cánh tuabin.
Mặc khác, các dự án điện gió ngoài khơi có thể đem đến nhiều tác động sinh thái tích cực. Phần chìm dưới nước của các tuabin gió và trạm biến áp ngoài khơi sẽ tạo ra hiệu ứng “rạn san hô nhân tạo”, cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn và nơi sinh sản cho cá và động vật có vỏ, cũng như nơi định cư cho các loài thân mềm hai mảnh vỏ và tảo. Trang trại điện gió sẽ trở thành khu vực được bảo vệ có điều kiện, giúp động vật thủy sinh có thời gian sinh sôi nảy nở và phát triển, đa dạng sinh học được phục hồi và cải thiện.
Theo ông Vũ Đình Thái, chuyên gia môi trường của Công ty Copenhagen Offshore Partners (COP) tại Việt Nam, “Đánh giá tác động môi trường và xã hội (ESIA) là một quá trình quan trọng nhằm tìm hiểu hiện trạng hệ sinh thái, xác định các loài sinh vật và môi trường sống cần được bảo vệ, mức độ và quy mô các tác động môi trường tích cực và tiêu cực dựa trên thiết kế, công nghệ, thiết bị và phương pháp xây dựng trang trại điện gió được lựa chọn. Dựa trên những đánh giá này và sau khi tham khảo ý kiến các bên liên quan, đơn vị phát triển dự án sẽ đề xuất các biện pháp quản lý, giảm thiểu nhằm đảm bảo các tác động bất lợi sẽ nằm trong giới hạn cho phép”.
Ví dụ về một số biện pháp giảm thiểu tác động bao gồm lựa chọn phương pháp đóng cọc phù hợp để giảm thiểu tiếng ồn dưới nước và phương pháp lắp đặt cáp ngầm phù hợp để tránh xáo trộn đáy biển. Các nhà phát triển dự án cũng có thể lựa chọn kích thước cánh và chiều cao tuabin để tránh hoặc giảm khả năng chồng lấn lên đường bay của các loài chim cần được bảo tồn.
Chiến lược phát triển dự án điện gió ngoài khơi hài hòa với môi trường biển
Cân bằng giữa các hoạt động kinh tế trong cùng một không gian biển, đặc biệt với sự xuất hiện của các trang trại điện gió ngoài khơi, đòi hỏi cách tiếp cận linh hoạt. Ông Vũ Đình Thái cho biết: “Quy hoạch Không gian Biển (MSP) với thông tin và hướng dẫn cụ thể là căn cứ quan trọng tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế biển khác nhau cùng song hành phát triển bền vững trong cùng một vùng biển”.
ảnh minh họa
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không có cách tiếp cận nào có thể giải quyết tất cả mọi xung đột tiềm ẩn và cần xem xét từng trường hợp cụ thể, có các giải pháp riêng biệt cho từng dự án hoặc từng lĩnh vực. Hai chiến lược giải quyết cơ bản bao gồm phòng ngừa và giảm thiểu xung đột. Phòng ngừa xung đột là việc chủ động ngăn chặn xung đột, đảm bảo các hoạt động kinh tế biển không tương tác và tác động tiêu cực lẫn nhau trong cùng một không gian. Ngược lại, giảm thiểu xung đột là giảm bớt tác động của cạnh tranh không gian, thường thông qua các biện pháp thương lượng đền bù giữa các ngành bị ảnh hưởng.
Mặc dù ESIA đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển một dự án điện gió ngoài khơi, bất kỳ sửa đổi trong thiết kế hoặc lựa chọn thiết bị, phương pháp thi công được đề xuất trong báo cáo ESIA để phù hợp với các hoạt động khai thác tài nguyên hoặc bảo vệ môi trường biển đều có thể ảnh hưởng đến chi phí đầu tư của dự án, từ đó ảnh hưởng đến giá bán điện. Do đó, trong quá trình xây dựng dự án điện gió ngoài khơi, các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng bài toán kinh tế của dự án và những yêu cầu về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường biển.
Hoài Nam
Năm 2025, để thúc đẩy hoạt động của mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu Việt Nam, Tiểu ban Công viên địa chất Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với các Công viên địa chất toàn cầu triển khai các nhóm công việc xây dựng và phát triển Công viên địa chất đáp ứng yêu cầu và khuyến nghị của UNESCO và Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu.
Nghiên cứu công tác quản lý hoạt động điều tra cơ bản, đánh giá và lập bản đồ địa chất công trình nhằm tìm ra các nguyên nhân bất cập, hạn chế để đề xuất hướng khắc phục nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả của hoạt động là một nội dung rất quan trọng được quy định trong Luật Địa chất và Khoáng sản 2024. Nội dung này, rất cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về địa chất, khoáng sản và đưa tiềm năng này vào công cuộc xây dựng và phát triển bền vững đất nước.
Ngay sau khi Thủ tướng Chỉnh phủ ban hành Chiến lược phát triển Viễn thám quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040 theo Quyết định số 149/QĐ-TTg, bắt đầu có hiệu lực từ tháng 2/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc và ban hành Kế hoạch thực hiện chiến lược. Sau 05 năm thực hiện, nhiều kết quả đã đạt được, những thông tin cụ thể đã được ông Trần Tuấn Ngọc chia sẻ với phóng viên Tạp chí TN&MT trong nội dung sau đây.
Bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, triển khai quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, trong năm 2023, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam đã thực hiện mục tiêu kế hoạch đã đề ra, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước; triển khai có hiệu quả các công trình, dự án đo đạc và bản đồ, hợp tác quốc tế và đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo điều hành và xử lý công việc trên môi trường mạng đã được triển khai đồng bộ, thông suốt mang lại hiệu quả cao.
Khu đô thị mới Bắc sông Tống, TX. Bỉm Sơn rộng hơn 32,5 ha với vốn đầu tư dự kiến 850 tỷ đồng chỉ duy nhất Công ty CP Đầu tư xây dựng NHS đăng ký làm chủ đầu tư.
