Sáng 19/12, tại xã Tam Hợp, tỉnh Nghệ An, Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 1 tổ chức Lễ khánh thành cụm công trình đầu mối Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1. Đây là một trong những công trình thủy lợi trọng điểm của khu vực Bắc Trung Bộ.
Tham dự buổi lễ có bà Nguyễn Thị Hồng – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; ông Hoàng Trung – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường; bà Võ Thị Minh Sinh – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An; cùng lãnh đạo HĐND, UBND tỉnh Nghệ An và đại diện các bộ, ngành Trung ương, địa phương liên quan.
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng có công trình đầu mối và lòng hồ nằm trên địa bàn các xã Châu Bình, Tam Hợp, Nghĩa Mai của tỉnh Nghệ An và một phần các xã Xuân Bình, Thanh Phong (tỉnh Thanh Hóa). Dự án có tổng mức đầu tư 5.552 tỷ đồng được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư từ năm 2006 và điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1248/QĐ-TTg ngày 26/10/2023.
Dự án được Quốc hội cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng theo Nghị quyết số 135/2020/QH14; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt và điều chỉnh dự án giai đoạn 1 tại nhiều quyết định quan trọng, gần nhất là Quyết định số 532/QĐ-BNN-XD ngày 07/02/2024.
Theo quy mô được phê duyệt, Hồ chứa nước Bản Mồng có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 18.858 ha đất nông nghiệp ven sông Hiếu, trong đó 4.551 ha tưới tự chảy, phần còn lại tưới động lực; bổ sung nước cho sông Cả mùa kiệt với lưu lượng khoảng 22 m³/s; kết hợp phát điện theo tưới với công suất lắp máy 45 MW; tạo nguồn nước cho sinh hoạt, công nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản; cải thiện môi trường sinh thái và góp phần giảm lũ cho hạ du sông Hiếu.
Dự án gồm hai hợp phần chính. Hợp phần đầu mối hồ Bản Mồng có dung tích 224,78 triệu m³, bao gồm đập bê tông trọng lực cao 45,4 m; đập đất nhiều khối cao 34,7 m; tràn xả lũ điều tiết bằng cửa van với lưu lượng thiết kế 6.180 m³/s; hệ thống cống xả sâu, cống lấy nước và nhà máy thủy điện công suất 45 MW với sản lượng điện trung bình khoảng 168 triệu kWh/năm. Hợp phần thứ hai là xây dựng 8 trạm bơm lấy nước hạ du sông Hiếu.
Dự án được khởi công từ năm 2010 nhưng phải giãn hoãn tiến độ sau năm 2011 do khó khăn về nguồn vốn và thay đổi chính sách giải phóng mặt bằng. Trên cơ sở báo cáo của Bộ, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép phân kỳ đầu tư. Giai đoạn 1 được phê duyệt với tổng mức đầu tư 3.744 tỷ đồng, tập trung hoàn thành cụm công trình đầu mối, 8 trạm bơm và công tác giải phóng mặt bằng.
Một điểm nhấn của dự án là việc nghiên cứu, áp dụng tro bay, sản phẩm phế thải của nhà máy nhiệt điện vào bê tông xây dựng. Dự án đã sử dụng khoảng 22.000 tấn tro bay, thay thế gần 30% lượng xi măng, qua đó giảm tác động môi trường, đẩy nhanh tiến độ thi công và tiết kiệm khoảng 85 tỷ đồng chi phí đầu tư.
Trong suốt quá trình triển khai, Hội đồng kiểm tra Nhà nước đã thực hiện 8 đợt kiểm tra công tác nghiệm thu. Công tác giải phóng mặt bằng được UBND hai tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên tổ chức họp báo, đối thoại trực tiếp với người dân nhằm tạo sự đồng thuận, từng bước bàn giao mặt bằng phục vụ thi công.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã chủ động phối hợp, nhiều lần làm việc trực tiếp với lãnh đạo hai tỉnh để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
Đến nay, toàn bộ cụm công trình đầu mối do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 1 làm chủ đầu tư đã hoàn thành, bảo đảm chất lượng, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, quy chuẩn và tiêu chuẩn hiện hành. Công tác giải phóng mặt bằng cơ bản đáp ứng tiến độ, trong đó phạm vi lòng hồ đã được bàn giao đến cao trình +71,86 m; phần còn lại đang được các địa phương tiếp tục triển khai và sẽ hoàn thành trong thời gian tới.
Phát biểu tại Lễ khánh thành cụm công trình đầu mối Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1, ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh: “Dự án đã hoàn thành là thành quả to lớn của sự cống hiến của cán bộ, công nhân, kỹ sư, chuyên gia và nhà khoa học đã trực tiếp tham gia trên công trường; sự đồng lòng, sẻ chia của hàng trăm hộ dân đã di dời và nhường đất cho việc xây dưng công trình; sự quyết tâm phối hợp và chỉ đạo điều hành sát sao của Lãnh đạo UBND hai tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa; sư quan tâm chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và sự phối hợp hiệu quả của các Bộ, ngành Trung ương”.
Trong thời gian tới để dự án đưa vào khai thác, sử dụng hiệu quả nhất, Thứ trưởng đề nghị tiếp tục tập trung triển khai các nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, các cơ quan thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức bàn giao, khai thác công trình đúng quy định, bảo đảm an toàn, phát huy hiệu quả cao nhất; đồng thời, đẩy nhanh triển khai thi công dự án Bản Mồng giai đoan 2 (Hệ thống kênh mương), tỉnh Nghệ An.
Thứ hai, đề nghị tỉnh Nghệ An cần chỉ đạo các đơn vị liên quan có kế hoạch quản lý, khai thác an toàn hiệu quả; đồng thời nghiên cứu phát triển kinh tế, du lịch từ tiềm năng, lợi thế của hồ Bản Mồng, xứng đáng là công trình thủy lợi trọng điểm của địa phương và của vùng.
Thứ ba, lãnh đạo tỉnh Nghệ An, Thanh Hoá tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, các cấp chính quyền và nhân dân trên địa bàn khẩn trương hoàn thành phạm vi GPMB còn lại của khu vực lòng hồ đến cao trình thiết kế (+76,40m).
Việc tổ chức Lễ khánh thành và đưa cụm công trình đầu mối Hồ Bản Mồng giai đoạn 1 vào khai thác, đồng thời cho phép tích nước hồ ở cao trình +71,86m là hoàn toàn phù hợp với điều kiện thực tiễn hiện nay, nhằm phát huy hiệu quả bước đầu của dự án, từng bước đáp ứng yêu cầu cấp nước, phát điện và phòng chống thiên tai cho khu vực.
Sự kiện khánh thành được tổ chức trong dịp chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng mang ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, góp phần khẳng định những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế, xã hội của đất nước trong 5 năm qua, đồng thời thể hiện rõ năng lực quản lý, tổ chức thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia. Đây cũng là dịp tạo khí thế mới, khơi dậy ý chí, quyết tâm hướng tới giai đoạn phát triển mới và tôn vinh những đóng góp quan trọng của các lực lượng trực tiếp tham gia xây dựng đất nước.
Để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư của dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phê duyệt dự án hoàn thiện hệ thống kênh dẫn với tổng mức đầu tư 1.849 tỷ đồng tại Quyết định số 2480/QĐ-BNNMT ngày 01/7/2025. Dự án này dự kiến hoàn thành vào năm 2028, qua đó đồng bộ hóa hạ tầng, khai thác hiệu quả nguồn nước của hồ, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội bền vững cho khu vực.
Ngày 17/12, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng tiếp ông James Nickel, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam. Tại buổi tiếp, hai bên khẳng định quyết tâm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác song phương, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và thương mại bền vững.
Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP) Việt Nam đã công bố Lộ trình Tài chính cho Hành động về nhựa đến năm 2030, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực huy động nguồn lực nhằm thúc đẩy chuyển dịch sang kinh tế tuần hoàn nhựa và giảm thiểu ô nhiễm nhựa tại Việt Nam. Theo đó, ước tính tổng nhu cầu tài chính cho các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm nhựa đến năm 2030 lên tới khoảng 7,5 - 8,5 tỷ USD.
Ngày 16/12, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phối hợp với Chính phủ tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2025, triển vọng năm 2026 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”.
Trong cuộc làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng và ngài Iain Frew - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh tại Việt Nam, thông điệp nổi bật không chỉ là lời mời gọi đầu tư, mà là một định hướng hợp tác có chiều sâu: lấy giá trị gia tăng, chuyển đổi xanh và năng lực thích ứng khí hậu làm “đường ray” cho các dự án song phương trong giai đoạn mới.
Chiều 15/12/2025, tại trụ sở Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ trưởng Trần Đức Thắng đã tiếp và làm việc với ông Thomas Gass, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Liên bang Thụy Sĩ tại Việt Nam, nhằm thúc đẩy hợp tác trao đổi tín chỉ carbon theo Điều 6 Thỏa thuận Paris.
