Từng được biết đến là “rừng khô hạn Phan Rang”, Vườn Quốc gia Núi Chúa ở tỉnh Ninh Thuận đã từng bước trở thành khu dự trữ sinh quyển với hệ sinh thái đặc trưng hiếm có.
Tiết trời vào Xuân, những cánh rừng trong Vườn Quốc gia (VQG) Núi Chúa bao phủ một màu xanh thẳm. Anh Thành Trung, cán bộ kỹ thuật của VQG, cho biết năm nay mùa mưa kéo dài giúp cây cỏ ở Núi Chúa thêm phần xanh tốt.
Xây dựng mô hình sinh kế bền vững
Dẫn chúng tôi qua Cầu Gãy - cây cầu duy nhất kết nối với hàng trăm hộ dân Raglai, anh Trung cho hay nhờ những mô hình sinh kế bền vững gắn với quản lý, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên trong khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa mà bà con nơi đây ổn định cuộc sống, góp phần giữ màu xanh cho núi rừng.
"Xung quanh khu vực vùng đệm VQG Núi Chúa hiện có 9 thôn đồng bào Raglai định cư, với 2.438 hộ. Việc phát triển các mô hình sinh kế bền vững gắn với quản lý, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên đóng vai trò then chốt. Thực hiện phát triển kinh tế gắn với nhận khoán bảo vệ rừng, nhiều năm qua, VQG đã giao cho 2 cộng đồng thiểu số Raglai trên địa bàn huyện Ninh Hải (thôn Cầu Gãy và thôn Đá Hang, xã Vĩnh Hải) xây dựng mô hình sinh kế bền vững, hiệu quả" - anh Trung nhớ lại.
Du khách chinh phục đỉnh Núi Chúa
Ông Cao Văn Đen là người Raglai tham gia Tổ bảo vệ rừng Cầu Gãy gần 30 năm qua. Tổ của ông có 40 thành viên, hầu hết là người đồng bào dân tộc thiểu số, với nhiệm vụ tham gia bảo vệ 1.000 ha rừng. Nhờ thông thuộc đồi núi, cộng với việc chịu khó bám địa bàn, cánh rừng do tổ bảo vệ ít bị chặt phá.
"Để hỗ trợ sinh kế cho bà con, hiện tại, ngoài kinh phí cấp khoán hằng tháng, tôi và các thành viên trong tổ trích kinh phí tiết kiệm để mua bò và dê sinh sản. Đây là giải pháp hữu hiệu giúp bà con tiết kiệm, tạo nguồn thu, đồng thời cũng để mọi người an tâm bảo vệ rừng" - ông Cao Văn Đen nói.
Ngoài nhận khoán bảo vệ rừng, Ban Quản lý VQG Núi Chúa còn xây dựng nhiều mô hình sinh kế bền vững cho cộng đồng sống tại khu vực vùng đệm. Trong đó, nổi bật hơn cả là hoạt động tham gia phát triển du lịch sinh thái.
Tổ tuần tra bảo vệ rừng Cầu Gãy
Mô hình "Sinh kế bền vững dựa vào việc tham gia phát triển du lịch sinh thái" đã được triển khai ở cộng đồng thôn Cầu Gãy. Tổ thủ công mỹ nghệ, tổ múa Mã la, tổ tham gia hướng dẫn tour du lịch được thành lập, góp phần tạo thêm sinh kế bền vững cho cộng đồng Raglai trên địa bàn; hướng đến phát triển một cộng đồng du lịch không còn phụ thuộc vào tài nguyên rừng.
Một góc vịnh Vĩnh Hy, tiếp giáp Núi Chúa
Hệ sinh thái khô hạn độc đáo
Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa là một vùng rộng lớn cả trên đất liền lẫn trên biển với tổng diện tích 106.646,45 ha. Trong đó, VQG Núi Chúa là vùng lõi với 15.752,5 ha, vùng đệm rộng 48.761,97 ha và vùng chuyển tiếp 42.131,98 ha.
Đây là Khu dự trữ sinh quyển đại diện cho hệ sinh thái rừng khô hạn nhiệt đới duy nhất ở Việt Nam với 54 loài thực vật quý hiếm (tổng số 1.514 loài), 46 loài động vật quý hiếm (tổng số 345 loài). Trong đó, nhiều loài rất quý hiếm như: voọc chà vá chân đen, cheo lưng bạc…
Theo nld.com.vn
Vườn Quốc gia Xuân Sơn, nằm trên ranh giới giữa tỉnh Phú Thọ và Sơn La, không chỉ là “kho báu xanh” giàu đa dạng sinh học mà còn là minh chứng sống động cho nỗ lực hài hòa giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển sinh kế cộng đồng. Với hệ sinh thái rừng nhiệt đới - á nhiệt đới phong phú, nơi đây đang từng bước trở thành hình mẫu về quản lý bền vững, vừa gìn giữ di sản, vừa mở ra cơ hội phát triển kinh tế, du lịch sinh thái cho người dân địa phương.
Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Trị) - Di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO hai lần vinh danh - đang tiếp tục khẳng định vị thế bằng việc triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hướng tới đạt chuẩn “Danh lục Xanh” (Green List) do Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) khởi xướng. Đây là một trong những chuẩn mực cao nhất về quản lý khu bảo tồn, được quốc tế công nhận.
Tại Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã Việt Nam, những cá thể động vật không thể trở lại với môi trường tự nhiên đã trở thành những "đại sứ giáo dục”, nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác bảo vệ và bảo tồn động vật hoang dã.
Vườn Quốc gia Hoàng Liên - “nóc nhà Đông Dương” không chỉ nổi tiếng với đỉnh Fansipan, mà còn được coi là một trong những trung tâm đa dạng sinh học bậc nhất Việt Nam và khu vực. Với hàng nghìn loài động, thực vật quý hiếm, nơi đây đang đứng trước cả cơ hội và thách thức lớn trong công cuộc phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học gắn với sinh kế cộng đồng và phát triển bền vững.
Ngày 11/8, đại diện Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Trị cho biết, thông qua bẫy ảnh, các nhà nghiên cứu và lực lượng chức năng phát hiện tại vườn quốc gia có nhiều loài động vật đặc hữu có tên trong Sách Đỏ của Việt Nam và thế giới.
Những năm gần đây, các tour du lịch sinh thái, du lịch giáo dục gắn với bảo tồn loài rùa biển đã tái định nghĩa những chuyến đi, không chỉ là “ngắm nhìn” mà còn là “hành động”, đưa rùa trở về đại dương và để con người đến gần hơn với thiên nhiên.
