“Kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du là thời điểm để chúng ta nhìn lại và có kế hoạch hành động thiết thực hơn, hiệu quả hơn trong việc bảo tồn, phát huy toàn bộ di sản và những giá trị quý báu mà Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho dân tộc” – ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh.
Tối 20/12, tại Quảng trường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du (1765–2025) và chương trình nghệ thuật đặc biệt mang chủ đề “Đại thi hào Nguyễn Du – Chữ tâm sáng mãi”. Tham dự buổi lễ có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các Bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh Bolikhămxay, Khăm Muồn (nước CHDCND Lào); lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cùng đông đảo Nhân dân và du khách.
Đây là sự kiện văn hóa có ý nghĩa sâu sắc, không chỉ đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh quê hương của Đại thi hào Nguyễn Du, mà còn có ý nghĩa lớn lao đối với cả nước và bạn bè quốc tế yêu mến văn hóa, con người và những giá trị nhân văn cao đẹp của dân tộc Việt Nam.
Phát biểu diễn văn tại buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh ông Nguyễn Duy Lâm khẳng định: Trong dòng chảy văn hiến của dân tộc, Hà Tĩnh là vùng đất giàu trầm tích văn hóa và truyền thống lịch sử lâu đời; nơi sinh thành, nuôi dưỡng và hun đúc nên nhiều bậc hiền tài, anh hùng, hào kiệt, trí thức, những con người đã góp phần tạo nên các giá trị trường tồn của dân tộc. Trong dòng chảy ấy, Nguyễn Du tỏa sáng như một đỉnh cao kết tinh rực rỡ của trí tuệ, tâm hồn và bản sắc văn hóa Việt Nam.
Sinh ra và trưởng thành trong bối cảnh lịch sử đầy biến động cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX, khi xã hội phong kiến lâm vào khủng hoảng sâu sắc, trải qua “một cuộc bể dâu”, cùng mười năm gió bụi lưu lạc và gần hai mươi năm chìm nổi nơi quan trường, Nguyễn Du đã chứng kiến “những điều trông thấy mà đau đớn lòng”. Những biến động lớn lao của thời cuộc và nỗi trăn trở về thân phận con người đã trở thành mạch nguồn tư tưởng xuyên suốt trong sự nghiệp sáng tác của ông.
Từ những trải nghiệm ấy, Nguyễn Du để lại cho đời những kiệt tác vượt thời đại, hướng sâu vào số phận con người và những vấn đề nhân sinh phổ quát. Các tác phẩm như Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Văn chiêu hồn và đặc biệt là Truyện Kiều – kiệt tác văn học với 3.254 câu thơ lục bát, đã đưa tên tuổi Nguyễn Du trở thành một biểu tượng lớn của văn học dân tộc.
Thông qua Truyện Kiều, Nguyễn Du đặt ra những vấn đề mang tầm giá trị toàn cầu như quyền làm người, phẩm giá con người, vị thế của người phụ nữ, đồng thời lên án sự bất công của xã hội phong kiến và đề cao khát vọng sống nhân văn, giàu lòng nhân ái.
Tại lễ kỷ niệm, ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Cách đây 10 năm, UNESCO đã phối hợp cùng Việt Nam tổ chức kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Nguyễn Du, chính thức vinh danh ông là Danh nhân văn hóa thế giới. Sự kiện đó không chỉ là niềm tự hào to lớn của dân tộc, mà còn khẳng định di sản tư tưởng, nhân văn của Nguyễn Du đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, trở thành giá trị chung của nhân loại.
Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, hội nhập quốc tế sâu rộng, việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, trong đó có di sản Nguyễn Du, càng trở nên quan trọng, thực sự là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững.
“260 năm ngày sinh Đại thi hào, những giá trị tư tưởng và tinh thần nhân văn tỏa sáng trong di sản Nguyễn Du vẫn tiếp tục soi rọi tâm hồn người Việt hôm nay. Di sản của Nguyễn Du nhắc nhở chúng ta rằng: phát triển phải vì con người; giàu mạnh phải gắn với nhân văn; và văn hóa mãi là linh hồn trường tồn cùng sự phát triển của dân tộc, của thời đại”, ông Nguyễn Xuân Thắng khẳng định.
Sau phần lễ là chương trình nghệ thuật đặc sắc “Đại thi hào Nguyễn Du – Chữ tâm sáng mãi”, gồm bốn chương: Thuở ấu thơ, Mười năm gió bụi, Viết Kiều đất nước hóa thành văn và Đồng vọng với thời gian. Chương trình đã tái hiện sinh động chân dung, cuộc đời, sự nghiệp và những giá trị di sản to lớn của Đại thi hào Nguyễn Du, để lại nhiều cảm xúc sâu lắng trong lòng người xem.
Nguyễn Du (1765–1820), tự Tố Như, hiệu Thanh Hiên, quê ở xã Tiên Điền, tỉnh Hà Tĩnh, sinh ra trong một gia đình đại quý tộc thời Lê – Trịnh. Với sự nghiệp văn chương rực rỡ, ông để lại kho tàng thơ chữ Hán và chữ Nôm đồ sộ, trong đó Truyện Kiều được xem là đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam, góp phần làm giàu và tỏa sáng bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. |