Sáng ngày 17/7, diễn ra hội thảo “Luật Đất đai 2024: Giải pháp thực thi hiệu quả cho nhà đầu tư”, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh.
.jpg)
Toàn cảnh buổi hội thảo
Sự kiện tổ chức nhằm phổ biến thông tin Luật Đất đai 2024 sẽ có hiệu lực từ 1/8/2024, đến cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ các nước đang hoạt động trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Đồng thời, trao đổi, thảo luận các vấn đề pháp lý phát sinh và khuyến nghị cho nhà đầu tư khi Luật có hiệu lực.
Chia sẻ tại Hội thảo, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC cho biết: Luật Đất đai năm 2024 gồm 16 chương và 260 điều, trong đó tăng 2 chương so với Luật Đất đai năm 2013, sửa đổi, bổ sung 180 điều và bổ sung mới 78 điều.
Riêng đối với một số điểm mới đáng chú ý bao gồm: bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai; sửa đổi quy định về phân loại đất; tiếp tục hoàn thiện về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân; bổ sung quy định về phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất.
Ngoài ra, Luật Đất đai năm 2024 còn có các điều khoản phân cấp, phân quyền cho địa phương để phù hợp với thực tế từng địa phương và luật hóa các quy định đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn lực đất đai để phát triển đất nước…
.jpg)
Bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC phát biểu tại Hội thảo
Tại sự kiện, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội, đã nêu rõ những điểm mới và các cải tiến của Luật Đất đai 2024 đối với nhà đầu tư, cùng một số vấn đề cần chú ý trong cách hiểu và vận dụng các quy định pháp luật mới về đất đai nhằm đánh giá những tác động đến môi trường đầu tư và kinh doanh của doanh nghiệp.
Theo ông Hiếu, mục đích của việc sửa đổi Luật Đất đai lần này nhằm thúc đẩy việc tiếp cận nguồn lực về đất đai một cách tổng thể, tập trung, cân bằng và hợp lý. Với mong muốn sử dụng đất đai một cách tiết kiệm, có hiệu quả đối với các loại hình bất động sản, để phát triển công bằng, không nghiêng về một phân khúc cụ thể nào.
Đơn cử, đối với Nhà ở thương mại, doanh nghiệp muốn phát triển dự án nhà ở thương mại thì cần phải có đất. Tuy nhiên, “làm thế nào để có đất?”, ông Hiếu cho rằng, Nhà nước chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”, có công năng đồng bộ…
Nếu không thuộc trường hợp trên thì doanh nghiệp phải tự thỏa thuận, nhưng không thể thoả thuận mọi loại đất, mà chỉ được thỏa thuận chuyển nhượng đất ở. Đồng thời, có một phương án nữa mà doanh nghiệp có thể thực hiện được đó là thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất của một phần đất ở, thì mới sử dụng để phát triển nhà ở thương mại. Trường hợp, nếu doanh nghiệp đang có đất mà khu đất đó không có diện tích nào là đất ở thì không thể chuyển mục đích sử dụng để làm nhà ở thương mại được.
.jpg)
Ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội nêu rõ những điểm mới của Luật Đất đai 2024
Còn đối với Nhà ở xã hội, cơ chế và điều kiện dành cho doanh nghiệp được nhiều hơn, thông thoáng hơn… khi đó, nếu doanh nghiệp chưa có đất thì Nhà nước sẽ thực hiện thu hồi đất, hoặc trường hợp doanh nghiệp đã có đất thì triển khai làm bình thường, tự chuyển mục đích để phát triển dự án.
Đối với các sản phẩm như Officetel, Condotel,… trong việc cấp giấy chứng nhận, nhà đầu tư cần phân biệt giữa nhà ở dân dụng và công trình xây dựng. Trong đó, nhà ở thì sẽ được cấp giấy chứng nhận sở hữu lâu dài, còn những sản phẩm mới như trên thì là công trình xây dựng. Vì vậy, sẽ được cấp chứng nhận theo mục đích và thời hạn sử dụng của dự án.
Đặc biệt, các vấn đề liên quan đến Đất nông nghiệp, trong đó có việc thu hồi đất nông nghiệp, chuyển đổi đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp, chuyển nhượng đất nông nghiệp,… được Ông Phan Đức Hiếu chia sẻ cụ thể với 3 nhóm vấn đề cần lưu ý!.
Đầu tiên, là liên quan đến bồi thường, nguyên tắc chung là thu hồi đất gì thì bồi thường loại đất đó; tiếp đến là việc nhận chuyển nhượng; quy định trước đây là cá nhân được nhận chuyển nhượng 10 lần của hạn mức, hiện nay mở rộng là 15 lần hạn mức.
“Đối với tổ chức kinh doanh thì không hạn chế hạn mức nếu có mục đích, phương án sử dụng đất cụ thể, vì trước đây mục tiêu của Luật là để ràng buộc việc chiếm hữu, đầu cơ, không sử dụng đất nông nghiệp, đến nay đã cởi mở hơn về đầu vào, nhưng hạn chế đầu ra, khi đó nếu sử dụng không đúng mục đích trong 12 tháng thì bị xử phạt và sẽ bị thu hồi trắng”, ông Hiếu nhấn mạnh!.
.jpg)
Tại buổi thảo luận, các chuyên gia và nhà Đầu tư đã trao đổi nhiều thông tin liên quan về Luật Đất đai 2024
Ở góc độ là cơ quan điều phối về tranh chấp, ông Châu Việt Bắc - Phó Tổng thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết, thống kê tại VIAC năm 2023 đã cho thấy sự gia tăng về số lượng tranh chấp bất động sản, ghi nhận khoảng 26,18% trên tổng số vụ, trong đó có các vụ có liên quan đến yếu tố đất đai. Tuy nhiên, do giới hạn của quy định pháp luật, các tranh chấp này thường gây nên những boăn khoăn nhất định cho các bên và Hội đồng Trọng tài về yếu tố thẩm quyền giải quyết. Tuy nhiên, trong Luật Đất đai sửa đổi, bổ sung năm 2024 đã có cơ chế khắc phục vấn đề này.
“Với nhiều cải tiến trong Luật Đất đai hiện tại, nhà đầu tư sẽ được tiếp cận với đất đai một cách thuận lợi hơn, thủ tục đơn giản, thông thoáng hơn, xoá bỏ nhiều vướng mắc pháp lý còn tồn tại. Do đó, đến trước thời điểm luật có hiệu lực, nhà đầu tư cần nhanh chóng trang bị những kiến thức, thông tin cần thiết để hoạt động hiệu quả trong bối cảnh khung khổ pháp lý mới”, ông Bắc nêu vấn đề!.
.jpg)
Nhiều chuyên gia kỳ vọng Luật Đất đai 2024 sẽ tạo ra những tác động mạnh mẽ, góp phần thay đổi tình hình đầu tư kinh doanh theo chiều hướng tích cực.
Còn luật sư Nguyễn Văn Hải - Luật sư thành viên Công ty Luật TNHH YKVN, đưa ra những vấn đề pháp lý phát sinh cho nhà đầu tư, các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, khi thực thi khuôn khổ pháp lý mới, bao gồm việc áp dụng Luật Đất đai và các luật liên quan vào các giao dịch thực tiễn, cùng với các khuyến nghị về quản trị rủi ro trong bối cảnh hành lang pháp lý mới, từ đó giúp các nhà đầu tư định hướng chiến lược kinh doanh một cách an toàn và hiệu quả hơn.
Tại hội thảo nhiều chuyên gia nhận định, Luật Đất đai năm 2024 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp lý về quản lý và sử dụng đất. Khi có hiệu lực, Luật được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều tác động mạnh mẽ, là tiền đề góp phần thay đổi tình hình đầu tư kinh doanh của không chỉ các ngành liên quan mật thiết như bất động sản, mà còn trợ lực phát triển cho nhiều thị trường có liên quan như thị trường tài chính, xây dựng, dịch vụ…
Nguyễn Kiên
Chiều ngày 22/9, Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo "Nhận diện "điểm nghẽn" và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến lĩnh vực đất đai" nhằm nhận diện những "điểm nghẽn" về chính sách, thể chế và khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành của lĩnh vực pháp luật về đất đai, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, bảo đảm pháp luật đất đai ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ, thông suốt, khả thi, hiệu lực, hiệu quả.
Sau gần một năm thi hành, Luật Đất đai 2024 đã mở ra nhiều đổi mới, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, nhưng cũng phát sinh không ít vướng mắc, nhất là trong tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở. Quan tâm tới dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề này, các chuyên gia đánh giá cao giải pháp của Chính phủ và cho rằng chính sách cần bảo đảm công bằng, tránh xảy ra tình trạng có thể làm gia tăng đơn thư khiếu nại của các cá nhân, hộ gia đình.
Chính phủ mới ban hành Nghị quyết tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai các dự án trong thời gian chưa được phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; trong đó yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình cấp có thẩm quyền quyết định, phù hợp với đơn vị hành chính mới sau sắp xếp, sáp nhập.
Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ký Quyết định số 1358/QĐ-UBND phê duyệt Dự án xây dựng Bảng giá đất lần đầu trên địa bàn Thành phố, áp dụng từ ngày 01/01/2026.
Từ 01/9- 30/11, cả nước sẽ tiến hành rà soát, làm sạch toàn bộ cơ sở dữ liệu đất đai đã được xây dựng qua các thời kỳ tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã; thu thập, số hóa, tạo lập dữ liệu đối với Giấy chứng nhận (đất ở, nhà ở) đã cấp nhưng chưa xây dựng cơ sở dữ liệu. Trên cơ sở đó, Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Từ ngày 01/9 đến 30/11/2025, cả nước sẽ triển khai Chiến dịch rà soát, chuẩn hóa, đồng bộ dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu dân cư và hệ thống Quốc gia.
