Luật Thủ đô năm 2024 sẽ đưa Hà Nội trở thành Thành phố Sáng -Xanh- Sạch - Đẹp và văn minh

Thứ ba, 17/12/2024, 11:22 (GMT+7)
logo Mặc dù, thành phố đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí, tuy nhiên, mức độ ô nhiễm của Hà Nội vẫn ở mức cao. Luật Thủ đô năm 2024 đã đưa ra 1 số điều quy định có liên quan đến bảo vệ môi trường. Luât đi vào thực tiễn chắc chắn sẽ cải thiện được vấn đề ô nhiễm của Thủ đô Hà Nội hiện nay.

Luật Thủ đô năm 2024 sẽ đưa Hà Nội trở thành Thành phố Sáng -Xanh- Sạch - Đẹp và văn minh

Hội Liên hiệp phụ nữ TP. Hà Nội chung tay xây dựng nếp sống văn minh, bảo vệ môi trường thủ đô Xanh, Sạch, Đẹp

Triển khai 19 giải pháp để cải thiện ô nhiễm môi trường

Tại buổi tọa đàm với chủ đề “Luật Thủ đô năm 2024 với chủ đề “Một số điểm mới trong bảo vệ môi trường” mới đây TS. Trần Văn Miều - Phó chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết: Thủ đô Hà Nội đã và đang triển khai 19 giải pháp đồng bộ để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường không khí như: (1) Tổ chức lắp đặt các trạm quan trắc, xây dựng mạng lưới quan trắc giám sát chất lượng môi trường và kiểm soát nguồn thải gây ô nhiễm môi trường; (2) Thay đổi việc thu gom rác thải hàng ngày từ thủ công sang toàn bộ bằng xe quét, hút bụi; (3) Xử lý ô nhiễm ao hồ nội ngoại thành; (4) Đã xây dựng kế hoạch vận động không còn hộ sử dụng bếp than tổ ong; (5) Triển khai xây dựng nhà máy xử lý bùn, xử lý rác thải bằng công nghệ đốt, phát điện; (6) Triển khai xây dựng các nhà máy xử lý nước thải thành phố; (7) Triển khai xử lý rác thải rắn xây dựng từ phá dỡ các toà nhà bằng công nghệ mới; (8) Xây dựng quy trình quản lý, thắt chặt việc thực hiện che chắn công trình khi phá dỡ, xây dựng; (9) Yêu cầu tất cả các trạm xăng có kế hoạch xây bổ sung khu rửa xe tự động; (10) Thường xuyên kiểm tra, xử lý xe chở vật liệu xây dựng cho các công trình; (11) Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về cải thiện chất lượng không khí của thành phố; (12) Xây dựng nội dung quy tắc ứng xử nơi công cộng; (13) Triển khai chương trình trồng cây xanh; (14) Triển khai chiến dịch "Cánh đồng không đốt rơm rạ"; (15) Triển khai đề án "Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ; (16) Phát triển giao thông vận tải theo hướng sử dụng vận tải công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân; (17) Tăng cường kiểm tra, xử lý các phương tiện giao thông vi phạm; (18) Quản lý thống nhất việc sửa chữa, cải tạo đường sá và các hệ thống công trình ngầm trên địa bàn thành phố, phối; (19) Áp dụng các công nghệ mới trong việc xây dựng để tiết kiệm năng lượng, giảm phát thiểu ô nhiễm.

Luật Thủ đô năm 2024 sẽ đưa Hà Nội trở thành Thành phố Sáng -Xanh- Sạch - Đẹp và văn minh

TS. Trần Văn Miều cho rằng, biện pháp truyền thống vẫn là tuyên truyền. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân là một vấn đề rất quan trọng, khi người ta có nhận thức rồi thì cái thái độ ứng xử của người ta đối với vấn đề ấy cũng tốt hơn, đặc biệt là nó thay đổi được hành vi của con người.

Theo TS. Trần Văn Miều cho rằng, việc ban hành hệ thống giải pháp nêu trên là toàn diện, đồng bộ, có ý nghĩa quan trọng trong xử lý ô nhiễm không khí ở Thủ đô, nhưng quan trọng hơn là Thành phố cần tổ chức thực hiện một cách hiệu quả 19 giải pháp đặt ra. Vì vậy, cần thực hiện những giải pháp sau: (1) Truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ và xây dựng hành vi sống thân thiện với môi trường; (2) Truyền thông phổ biến để các cộng đồng biết, hiểu, tham gia thực hiện, giám sát việc thực hiện và nhận thức rõ quyền lợi của cộng đồng trong bảo vệ môi trường Thủ đô trong lành; (3) Truyền thông vận động làm cho mọi cộng đồng tự nguyện, tự giác thực hiện các giải pháp phòng - chống ô nhiễm môi trường Thủ đô; (4) Xây dựng mô hình cộng đồng tự quản trong bảo vệ môi trường nói chung và phòng - chống ô nhiễm môi trường nói riêng; (5) Cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân tham gia giảm thiểu ô nhiễm môi trường Thủ đô; (6) Phát huy vai trò của các Đoàn thể nhân dân, các Doanh nghiệp, Hợp tác xã, Trường học, các Lực lượng vũ trang, các Tôn giáo chung tay thực hiện các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường Thủ đô; (7) Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Tạo môi trường sống an toàn cho người dân

Tại Điều 28 của Luật Thủ đô 2024 đã có quy định như: Quản lý và bảo vệ môi trường Thủ đô được thực hiện theo nguyên tắc phát triển bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với việc duy trì các yếu tố tự nhiên, đa dạng sinh học, văn hóa, lịch sử của Thủ đô; bảo đảm tỷ lệ không gian xanh theo quy hoạch,…  những quy định này có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ môi trường Thủ đô và tạo môi trường sống an toàn cho người dân.

Cũng theo TS. Trần Văn Miều:  Khoản 1, Điều 28, Luật Thủ đô năm 2024 đã quy định quản lý và bảo vệ môi trường Thủ đô theo những nguyễn tắc cơ bản. Những quy định này có ý nghĩa quan trọng đối với bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu. Cụ thể là: (1) Phát triển bền vững nhằm đảm bảo khai thác hợp lý nguồn tài nguyên đất, nước, không khí, rừng và khoáng sản; sử dụng tiết kiệm và hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên hiện có của Thủ đô để phát triển theo nguyên tắc bền vững; (2) Thực hiện chuyển đổi xanh đối với các ngành kinh tế của Thủ đô, với phát triển Kinh tế xanh, Tăng trưởng xanh, Kinh tế tuần hoàn, Kinh tế chia sẻ và xây dựng Lối sống xanh. Thực hiện chuyển đổi xanh nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả, hợp lý, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường; (3) Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu bằng những giải pháp tổng hợp nhằm huy động được các cộng đồng Doanh nghiệp, Hợp tác xã, Dân cư ở nông thôn và đô thị, cộng đồng Trường học, các Lực lượng vũ trang và cộng đồng Tôn giáo tham gia,...

Để bảo vệ môi trường Thủ đô theo hướng phát triển bền vững, các giải pháp nêu trên phải được lồng ghép vào Chương trình phát triển Kinh tế, Xã hội và Bảo vệ môi trường sinh thái. Kinh tế, Xã hội, Môi trường thiên nhiên là ba yếu tố, đồng thời cũng là ba trụ cột quan trọng để phát triển Thủ đô thành Thành phố thông minh. 

Tôi cho rằng, Thủ đô cần có tầm nhìn về mối quan hệ biện chứng giữa ba yếu tố Môi trường thiên nhiên, Xã hội và Kinh tế bằng: (i) Tư duy mới, lấy yếu tố Môi trường thiên nhiên là nền tảng để phát triển Kinh tế và phát triển Xã hội; (ii) Cách tiếp cận mới đối với bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu là việc làm của dân, do dân và vì dân; (iii) Cần có giải pháp mới trên cơ sở đổi mới nội dung và phương thức thực hiện các giải pháp toàn diện, đồng bộ mà Thủ đô đã đề ra; bổ sung những giải pháp mới cho phù hộp với khát vọng phát triển Thủ đô Hà Nội xanh bền vững. Xây dựng Thành phố Hà Nội trở thành Thủ đô xanh, thông minh, hòa bình, thân thiện.

Điều 28 của Luật Thủ đô 2024, đã quy định, Hội đồng nhân dân Thành phố đã được giao quyền và trách nhiệm nhiều hơn trong việc khắc phục tình trạng xâm hại môi trường ở mọi nơi, những hành động thiếu ý thức của một bộ phận người dân. Về việc này, TS. Trần Văn Miều cho biết: Chúng ta đã biết, ngày 28/6/2024 Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô 2024. Trong Luật có Khoản 2,  Điều 28 quy định, Hội đồng nhân dân Thành phố có một số trách nhiệm sau: (i) Ban hành quy định về vùng Phát thải thấp; (ii) Quyết định chính sách hỗ trợ tập thể, cá nhân chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch; (iii) Quy định các biện pháp hỗ trợ việc di dời các cơ sở sản xuất trong khu dân cư, cơ sở sản xuất thuộc ngành, nghề không khuyến khích phát triển tại làng nghề ở nông thôn; (iv) Quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và sinh hoạt trên địa bàn Thành phố.

Như vậy, Hội đồng nhân dân Thành phố có quyền hạn đầy đủ hơn trong việc quy định xử lý những tập thể và cá nhân vi phạm hành chính đối với lĩnh vực bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Để thực hiện trách nhiệm của mình, Hội đồng nhân dân Thành phố cần ban hành văn bản pháp quy dưới luật nhằm xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Văn bản của Hội đồng nhân dân Thành phố cần căn cứ vào Luật Bảo vệ môi trường 2020, Nghị định số 45 ngày 07/7/2023 của Chính phủ Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, các văn bản khác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thông tư của Bộ Tài nguyên và Môi trường và các văn bản của Thành phố Hà Nội có liên quan đến bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đi đôi với việc ban hành văn bản pháp quy dưới luật, Hội đồng nhân dân Thành phố cần tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến; huy động các chủ thể tham gia công tác phản biện xã hội và công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường Thủ đô.

Huyền Minh