Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng trong công tác giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, với tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 4,4% xuống còn 1,3%. Mặc dù những kết quả này phản ánh sự chuyển mình tích cực, nhưng vẫn còn nhiều thách thức phía trước, đặc biệt là duy trì sinh kế bền vững cho những hộ nghèo mới thoát nghèo. Năm 2026 đánh dấu bước ngoặt quan trọng, khi Việt Nam tiếp tục nỗ lực giảm nghèo và hướng đến mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau,” thông qua các chiến lược phát triển sinh kế và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.
Trong giai đoạn 2021-2025, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công tác giảm nghèo, đặc biệt là việc giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ 4,4% năm 2021 xuống còn 1,3% vào năm 2025, theo chuẩn nghèo mới. Điều này phản ánh sự chuyển biến mạnh mẽ trong cách tiếp cận giảm nghèo, không chỉ giới hạn ở thu nhập mà còn bao gồm các yếu tố như tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh.
Hơn 1,1 triệu tỷ đồng đã được huy động từ ngân sách Nhà nước cho các chương trình an sinh xã hội, chiếm khoảng 17% tổng chi ngân sách, một con số đáng kể để phục vụ mục tiêu xóa đói giảm nghèo. Ngoài ra, các chương trình hỗ trợ người nghèo đã cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của họ, với hơn 334.000 căn nhà dột nát được xây dựng lại và 633.000 căn nhà xã hội được hỗ trợ cho các hộ nghèo.
Thu nhập bình quân của người lao động đã tăng trưởng mạnh mẽ từ 5,5 triệu đồng mỗi tháng vào năm 2020 lên 8,3 triệu đồng vào năm 2025, tạo nền tảng vững chắc cho việc giảm nghèo bền vững. Đặc biệt, trong các vùng dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo giảm ổn định, đạt mục tiêu giảm trên 3% mỗi năm, đóng góp quan trọng vào sự chuyển mình của các địa phương khó khăn.
Mục tiêu và Chiến lược cho năm 2026
Với những thành quả đạt được, Việt Nam đặt ra những mục tiêu quan trọng cho năm 2026. Chính phủ dự báo tỷ lệ hộ nghèo sẽ tiếp tục giảm từ 1- 1,5% mỗi năm, tiến tới mục tiêu không còn hộ nghèo vào cuối thập kỷ này. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi nỗ lực lớn hơn trong việc hoàn thiện các chính sách giảm nghèo, đồng thời áp dụng chuẩn nghèo đa chiều mới - bao gồm không chỉ thu nhập mà còn các yếu tố về dịch vụ xã hội như y tế, giáo dục, nhà ở, vệ sinh và nước sạch.
Mục tiêu chính trong năm 2026 là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững với tỷ lệ GDP bình quân đầu người đạt khoảng 5.400 - 5.500 USD, đồng thời cải thiện thu nhập của người lao động, đặc biệt là ở các vùng miền núi và dân tộc thiểu số. Chính phủ cũng đặc biệt chú trọng đến việc phát triển sinh kế bền vững, đặc biệt là mô hình liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ nghèo. Đây được coi là giải pháp then chốt để không chỉ giúp các hộ nghèo thoát nghèo, mà còn duy trì và cải thiện thu nhập lâu dài.
Dự báo và thách thức trong năm 2026
Mặc dù Việt Nam đang tiến gần đến mục tiêu giảm nghèo 1%, nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những yếu tố cần được chú trọng là bảo đảm sinh kế bền vững cho người dân mới thoát nghèo, đặc biệt là những người phụ thuộc vào nông nghiệp và lao động thời vụ. Biến động giá cả thị trường, thiên tai và thay đổi khí hậu có thể gây khó khăn cho họ trong việc duy trì mức sống ổn định.
Chính vì vậy, việc chuyển đổi sang mô hình sinh kế gắn chuỗi giá trị, liên kết với doanh nghiệp và hợp tác xã, sẽ là yếu tố quyết định để ngăn ngừa tình trạng tái nghèo và đảm bảo thu nhập ổn định. Các chương trình hỗ trợ sinh kế cần được thiết kế linh hoạt và phù hợp với điều kiện của từng khu vực, đặc biệt là đối với các cộng đồng dân tộc thiểu số.
Ngoài ra, việc thực hiện chuẩn nghèo đa chiều cần được đồng bộ và công khai để tránh bỏ sót các hộ nghèo "ẩn" - những hộ có thu nhập đủ sống nhưng thiếu hụt các dịch vụ xã hội thiết yếu. Đây là một trong những yếu tố quan trọng trong việc đánh giá đúng và đầy đủ về mức độ nghèo của các hộ dân.
Năm 2026 sẽ là bước chuyển tiếp quan trọng trong công cuộc giảm nghèo bền vững của Việt Nam. Với những thành tựu đạt được trong giai đoạn 2021-2025, Việt Nam đã tạo dựng được nền tảng vững chắc để tiếp tục nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, đặc biệt là các hộ nghèo và yếu thế. Mặc dù sẽ có những thách thức không nhỏ, nhưng với các chính sách và chiến lược đúng đắn, cùng sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền và cộng đồng, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau". Năm 2026 hứa hẹn sẽ là một mốc son quan trọng trong hành trình giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân Việt Nam.
Dự án 5 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, tập trung vào việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã nghèo. Mục tiêu của dự án là cải thiện chỗ ở cho các hộ gia đình khó khăn, góp phần giảm nghèo bền vững.
Chiều ngày 27/6, Ban Chỉ đạo chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Quảng Bình đã tổ chức hội nghị sơ kết triển khai thực hiện chương trình trong đợt 1. Hội nghị do đồng chí Lê Ngọc Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Quảng Bình chủ trì.
Chiều 22/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Phong trào "Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới", Phong trào "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" giai đoạn 2021-2025.
Tính đến cuối năm 2024, tỉ lệ hộ nghèo trên cả nước giảm còn 25% (tỷ lệ đầu kỳ là gần 45%), đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao giảm từ 4-5%/năm. Ngoài ra, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đến cuối năm 2024 còn 1,93%, (tỷ lệ đầu kỳ là 5,2%, bình quân giảm 1,03%), đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ. Đây là kết quả nổi bật của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững thời gian qua.
Chiều 19/6, tại Hà Nội, Chi bộ Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo tổ chức Đại hội lần thứ V, nhiệm kỳ 2025-2027. Phó Chánh Văn phòng Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Thị Yến dự và chỉ đạo Đại hội.
