Thời gian qua, thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW, Chỉ thị số 27CT/TW và Quy định số 11-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Cấp ủy, chính quyền các cấp đã triển khai thực hiện nghiêm túc công tác tiếp công dân, cùng với đó là việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trên các lĩnh vực trong đó, lĩnh vực tài nguyên và môi trường chiếm tỷ lệ lớn các vụ việc phát sinh trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải tiếp nhận đề nghị của công dân Trần Hữu Hồng (xã Việt Tiến, Thạch Hà)
Kết quả thực hiện công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư
Công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo có vai trò quan trọng trong công tác đảm bảo ổn định tình hình phục vụ phát triển KT-XH của mỗi địa phương. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư, Đảng ủy, Ban giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh đã phân công đồng chí Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở trực tiếp chỉ đạo điều hành; Giám đốc Sở đã thực hiện tiếp công dân định kỳ 01 lần/01 tháng vào ngày 05 hàng tháng tại Phòng Tiếp công dân của Sở và tham gia tiếp công dân định kỳ vào ngày 15 hàng tháng (theo lịch tiếp công dân của Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch UBND tỉnh) tại Trụ sở tiếp công dân tỉnh. Hàng năm, Sở đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức tập huấn chính sách pháp luật mới cho cán bộ Đảng viên toàn Ngành; riêng các bộ phận trực tiếp tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo còn được cử tham gia các lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ và các lớp kỹ năng tiếp dân do Thanh tra Chính phủ và UBND tỉnh tổ chức. Sở đã chủ động thành lập Tổ tư vấn giải quyết các vướng mắc về đất đai để xử lý các vấn đề phức tạp thuộc lĩnh vực đất đai cần xin ý kiến trước khi tham mưu Lãnh đạo Sở TN&MT Hà Tĩnh quyết định. Nhiều vấn đề mới phát sinh được xử lý, giải quyết kịp thời, tăng cường vận động nhân dân đồng thuận từ đó đã có những tác dụng và chuyển biến tích cực.
Trong năm 2023, tình hình khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến lĩnh vực TN&MT trên địa bàn tỉnh mặc dù có chiều hướng gia tăng nhưng không phát sinh điểm nóng phức tạp, các vụ việc tồn đọng, kéo dài đã được tập trung tham mưu xử lý xong, không có phát sinh vụ việc mới. Cụ thể: Bộ phận tiếp công dân của sở đã tiếp 53 lượt/59 người, trong đó: Tiếp thường xuyên 48 lượt/53 người; tiếp định kỳ của Giám đốc Sở 05 lượt/06 người, không có đoàn đông người. Nội dung chủ yếu liên quan đến các kiến nghị về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tranh chấp đất đai, công nhận đất ở trước năm 1980, việc bồi thường hỗ trợ tại dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam. Các nội dung công dân kiến nghị, phản ánh đã được cán bộ tiếp dân trả lời, giải thích, hướng dẫn theo quy định của pháp luật.
Tiếp nhận 227 đơn do công dân trực tiếp gửi đến (tăng 53 đơn so với năm 2022) trong đó: Khiếu nại 22 đơn, tố cáo 25 đơn, kiến nghị, phản ánh 180 đơn. Đã xử lý xong 227/227 đơn; trong đó: Có 153 đơn không đủ điều kiện xử lý, 74 đơn đủ điều kiện xử lý, trong đó: 01 đơn tố cáo thuộc thẩm quyền của Giám đốc Sở và 73 đơn thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã. Tham mưu, giải quyết 23 vụ việc (trong đó: khiếu nại, tranh chấp đất đai: 12 vụ việc; tố cáo 03 vụ việc; kiến nghị, phản ánh 08 vụ việc).
Qua theo dõi, nhận thấy khiếu kiện xuất phát từ một số nguyên nhân sau: Sự gia tăng giá trị của một số nguồn tài nguyên như: đất đai, khoáng sản;... sự phát triển của các dự án đầu tư làm phát sinh nguy cơ ô nhiễm môi trường; công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật nhiều nơi còn mang tính hình thức, nội dung chưa phong phú nên hiểu biết của người dân về pháp luật còn hạn chế; việc xác định giá trị về quyền sử dụng đất, quyền của người sử dụng đất; công tác quản lý nhà nước về đất đai chưa chặt chẽ; thực hiện việc giao đất thiếu minh bạch, còn xảy ra tình trạng giao đất trái thẩm quyền,… nhiều sai phạm không được kiểm tra và xử lý kịp thời gây mất lòng tin trong nhân dân và phát sinh khiếu nại tố cáo; các cấp cơ sở tuy đã tập trung nhiều cho công tác giải quyết đơn thư, nhưng giải quyết thiếu phương pháp, vẫn còn một số vụ việc giải quyết không đúng pháp luật, thiếu căn cứ, không chặt chẽ,... Công tác tiếp dân ở một số địa phương (cấp xã) chưa thực sự quan tâm đúng mức, chưa hướng dẫn giải thích cho công dân kịp thời dẫn đến bức xúc cho nhân dân; Công tác hòa giải cơ sở chưa thực sự phát huy được hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư vẫn còn những tồn tại, khó khăn vướng mắc: Hồ sơ quản lý thiếu, không lưu giữ đầy đủ, không chỉnh lý, thậm chí một số địa phương không có hồ sơ,… ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình xác minh, thu thập hồ sơ, chứng cứ để kết luận sự việc; chưa có hướng dẫn về quy trình, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai. Quá trình giải quyết đang vận dụng quy trình giải quyết khiếu nại để thực hiện. Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo có quy định rõ các trường hợp đủ điều kiện thụ lý và không đủ điều kiện thụ lý; riêng tranh chấp đất đai hiện nay chưa có quy định rõ nội dung này dẫn đến lúng tung trong tham mưu xử lý. Một số quy định của pháp luật đất đai chưa rõ ràng, như: Khái niệm về đang sử dụng đất, đất vườn ao, đất ở có vườn ao, tiến độ sử dụng đất,… một số tình huống chưa được quy định trong pháp luật đất đai: Các trường hợp được UBND cấp xã cho thuê đất trái thẩm quyền để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp trước ngày 01/7/2014; đất nông nghiệp do UBND cấp xã quản lý (không được đưa vào quỹ đất công ích của xã); một số cán bộ tiếp nhận, xử lý đơn thư còn yếu về kỷ năng phân loại, xác định nội dung đơn; thái độ làm việc với dân có đôi lúc chưa đúng mực. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật chuyên ngành TN&MT đã có nhiều đổi mới về hình thức và nội dung nhưng chưa mang lại hiệu quả cao; nhiều người dân chưa hiểu được về quyền, lợi ích hợp pháp của bản thân, qua xác minh kết quả người dân khiếu nại, tố cáo sai còn nhiều.
Nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư lĩnh vực tài nguyên và môi trường
Thời gian tới, khiếu kiện về lĩnh vực TN&MT (chủ yếu là đất đai) vẫn còn có nhiều vấn đề phức tạp, nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến hầu hết các thành phần trong xã hội, phát sinh thường xuyên trên địa bàn, đặc biệt vào các kỳ Đạị hội Đảng và kỳ họp của Quốc hội, HĐND các cấp. Bên cạnh đó, quá trình thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phục vụ các dự án trọng điểm để phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh cũng tiềm ẩn những nguy cơ phát sinh các khiếu kiện liên quan lĩnh vực đất đai. Trong bối cảnh đó, cần thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, làm tốt công tác tiếp công dân, đây là bước quan trọng có tính quyết định trong công tác giải quyết đơn thư giúp khắc phục được sự chồng chéo, đùn đẩy trong giải quyết đơn thư và nâng cao hiệu lực của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Để làm tốt việc này thì vấn đề then chốt là lựa chọn cán bộ, cần phải lựa chọn cán bộ tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có phẩm chất đạo đức, trách nhiệm cao, am hiểu pháp luật.
Hai là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng pháp luật và các chủ trương, chính sách để nâng cao nhận thức của người dân nhằm hạn chế tính trạng khiếu nại, tố cáo không đúng quy định; ban hành kịp thời các văn bản cụ thể hóa trên địa bàn. Các đơn vị được giao xử lý các vụ việc phải tập trung tổ chức thực hiện, nghiêm cấm việc đùn đẩy, né tránh lên cấp trên.
Ba là, tăng cường sự phối hợp giữa Sở TN&MT với các địa phương, tập trung chỉ đạo giải quyết các vụ việc khó, có tính chất phức tạp, các vụ việc tồn đọng kéo dài, khiếu kiện đông người, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn,… thực hiện nghiêm túc việc tổ chức đối thoại với công dân trong quá trình giải quyết.
Bốn là, tiếp tục thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính, công khai minh bạch các quy trình thủ tục văn bản. Quan tâm công tác cải cách hành chính, thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở.
Năm là, thường xuyên giáo dục nâng cao đạo đức công vụ, tác phong làm việc cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động; đặc biệt là đội ngũ thường xuyên làm việc trực tiếp với người dân và doang nghiệp.
Hiện nay, Luật Đất đai năm 2024 đã được Quốc hội thông qua, và triển khai thi hành từ 01/8/2024, đề nghị Bộ TN&MT tiếp tục tham mưu hướng dẫn xây dựng các văn bản liên quan để tháo gỡ khó khăn cho địa phương: Ban hành quy trình thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai; ban hành văn bản quy phạm pháp luật làm rõ các khái niệm chưa được giải thích; hướng dẫn các tình huống chưa được quy định trong các văn bản pháp luật đang còn hiệu lực; có kế hoạch số hóa, lưu trữ, thống nhất quản lý hồ sơ đo đạc, quản lý đất đai qua các thời kỳ trên địa bàn toàn quốc. Ngoài ra, đề nghị Thanh tra Bộ tiếp tục đồng hành, giúp đỡ hướng dẫn Hà Tĩnh tháo gỡ các tồn đọng, vướng mắc thuộc lĩnh vực TN&MT.
TÚ ANH
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 17 (Kỳ 1 tháng 9) năm 2024
Trong khuôn khổ “Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội”, ngày 11/10, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam phối hợp Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức chuỗi hoạt động tôn vinh nghệ thuật trà đạo Việt Nam - một thực hành văn hóa lâu đời mang đậm tính thiền, sự kết nối cộng đồng và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của hạn hán, bão lũ và những khó khăn trong quá trình sáp nhập, tổ chức lại bộ máy chính quyền hai cấp, nhưng sản xuất trồng trọt vùng Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên vẫn cơ bản hoàn thành kế hoạch năm 2025. Tại hội nghị tổng kết, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cùng đại diện các địa phương đã đánh giá toàn diện kết quả sản xuất, đồng thời đề ra định hướng phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới mô hình nông nghiệp xanh, tuần hoàn và phát thải thấp.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đứng trước yêu cầu hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững, Hội nghị khoa học công nghệ bảo quản, chế biến nông lâm thủy sản và cơ giới hóa nông nghiệp toàn quốc 2025 ngày 12/9 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo tổ chức đã trở thành diễn đàn để lãnh đạo, nhà khoa học và doanh nghiệp cùng ngồi lại, chia sẻ giải pháp. Giảm tổn thất sau thu hoạch, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, thúc đẩy công nghệ xanh và đào tạo nhân lực chất lượng cao được coi là bốn trụ cột quan trọng, mở ra con đường mới để nâng tầm nông sản Việt.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật về môi trường. Trong đó, chủ động nghiên cứu, kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Tập trung hoàn thiện các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; các quy định về quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon.
Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc nội dung cuộc trò chuyện với TS. Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Trong cuộc phỏng vấn này, TS. Tạ Đình Thi đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong công tác bảo vệ môi trường, cũng như những giải pháp xây dựng hệ thống này sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.
Việt Nam đề nghị Hokkuren hợp tác đào tạo nhân lực theo mô hình 'Học tại Hokkaido - Về nước phát triển HTX', gắn với khuyến nông và khởi nghiệp nông thôn.
