Nghệ An phấn đấu toàn tỉnh có ít nhất 150 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao

Việc ứng dụng công nghệ cao đã và đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm.

Ứng dụng công nghệ cao nâng tầm hợp tác xã nông nghiệp

Trong bối cảnh kinh tế, xã hội ngày càng phát triển, cùng với những tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan trên địa bàn tỉnh Nghệ An, sản xuất nông nghiệp đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ để thích ứng. Không chỉ dừng lại ở bài toán năng suất, chất lượng, thị trường tiêu thụ nông sản hiện nay cũng ngày càng khắt khe, đòi hỏi nguồn hàng ổn định, quy mô đủ lớn, bảo đảm tiêu chuẩn và có khả năng truy xuất nguồn gốc. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp thiết về tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết, hợp tác, hình thành chuỗi giá trị, trong đó cần có “đầu tàu” đóng vai trò dẫn dắt. Vì vậy, phát triển các hợp tác xã nông nghiệp trở thành xu thế tất yếu.

Thực tế cho thấy, việc ứng dụng công nghệ cao không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn góp phần nâng tầm hoạt động của các HTX nông nghiệp, khẳng định giá trị và thương hiệu nông sản trên thị trường. Đây chính là lựa chọn phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và phát triển bền vững.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, Nghệ An đã sớm ban hành Đề án phát triển hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2026 – 2030 bằng Quyết định số 4085/QĐ-UBND ngày 15/12/2025. Quan điểm xuyên suốt của Đề án là phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm, trong đó HTX giữ vai trò chủ đạo. HTX phát triển còn góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho nông dân, đồng thời thực hiện hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.

Việc ứng dụng công nghệ cao trong các HTX phải phù hợp với điều kiện, quy mô và đặc thù của từng vùng sinh thái, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và phát triển bền vững. Đồng thời, quá trình này cần gắn liền với việc nâng cao năng lực quản trị, tổ chức sản xuất của HTX; tăng cường liên kết chặt chẽ giữa nông dân, HTX,  doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp chế biến và phân phối.

Mục tiêu cụ thể đến năm 2030, toàn tỉnh phấn đấu có ít nhất 150 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chiếm khoảng 18% tổng số HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, phấn đấu ít nhất 60% số HTX ứng dụng công nghệ cao có sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP, hữu cơ hoặc tương đương; 50% số HTX có sản phẩm được tiêu thụ thông qua hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch hoặc các kênh thương mại điện tử. Doanh thu bình quân của HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt tối thiểu 7 tỷ đồng/HTX/năm, lợi nhuận bình quân đạt 600 triệu đồng/HTX/năm.

Song song với phát triển sản xuất, tỉnh đặt mục tiêu ít nhất 70% số HTX nông nghiệp trên địa bàn được tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị, kỹ thuật sản xuất ứng dụng công nghệ cao, kỹ thuật chế biến, kỹ năng xây dựng và phát triển liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, chuyển đổi số và xúc tiến thương mại…

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong phát triển HTX nông nghiệp, góp phần nâng cao giá trị nông sản, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp Nghệ An phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Nhiều giải pháp thúc đẩy HTX ứng dụng công nghệ cao

Với việc ban hành Đề án phát triển hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2026 – 2030, tỉnh Nghệ An đã đồng thời đề ra 8 nhóm giải pháp trọng tâm nhằm tạo điều kiện để các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, phát triển bền vững. Các nhóm giải pháp tập trung vào: công tác tuyên truyền; phát triển nguồn nhân lực; ứng dụng khoa học, công nghệ; cơ chế, chính sách hỗ trợ; phát triển cơ sở hạ tầng và logistics; tổ chức sản xuất; sơ chế, chế biến, xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm; nâng cao vai trò quản lý của các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị, xã hội.

Một trong những giải pháp được xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất trong hành động của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng và chính quyền các cấp đối với phát triển kinh tế tập thể, HTX. Qua đó khẳng định rõ vị trí, vai trò của các HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn. Cùng với đó, tỉnh chú trọng tuyên truyền, phổ biến các mô hình HTX điển hình, cách làm hay, sáng tạo trong ứng dụng công nghệ cao, chế biến và liên kết tiêu thụ sản phẩm, tạo sức lan tỏa và nhân rộng. Công tác tuyên truyền sẽ tập trung mạnh tại cơ sở, nhất là những địa bàn có điều kiện thuận lợi để phát triển mô hình HTX kiểu mới.

Đối với giải pháp phát triển nguồn nhân lực, Nghệ An sẽ tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý HTX và cán bộ hỗ trợ HTX ở các cấp, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu thực tiễn và định hướng phát triển HTX ứng dụng công nghệ cao. Phương pháp đào tạo, tập huấn được đổi mới theo hướng thiết thực, dễ tiếp cận, như mô hình “cầm tay chỉ việc”, học tập tại các HTX điển hình, tham quan, học hỏi kinh nghiệm tại những địa phương có cách làm hiệu quả; đồng thời lồng ghép hình thức đào tạo trực tuyến để mở rộng phạm vi và đối tượng tiếp cận.

Cùng với đó, tỉnh tập trung triển khai giải pháp ứng dụng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong hoạt động của các HTX. Theo đó, tăng cường chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ cao phù hợp với điều kiện sản xuất, quy mô của từng HTX nông nghiệp; ưu tiên các công nghệ như: công nghệ sinh học, hệ thống tưới tiết kiệm, giám sát và bảo vệ môi trường, công nghệ chế biến, bảo quản, truy xuất nguồn gốc và công nghệ sau thu hoạch. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi số thông qua hỗ trợ phần mềm quản trị HTX, nhật ký sản xuất điện tử, hệ thống truy xuất nguồn gốc và kết nối tiêu thụ sản phẩm trên các nền tảng số; khuyến khích xây dựng các mô hình HTX “số hóa” toàn diện từ sản xuất đến thương mại.

Về cơ chế, chính sách, tỉnh Nghệ An tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách của Trung ương và của tỉnh đã ban hành; đồng thời rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các chính sách cho phù hợp với giai đoạn phát triển mới, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án hỗ trợ khác trên địa bàn được chú trọng, gắn với huy động tối đa nguồn lực từ nhân dân, doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân để thực hiện Đề án. Tỉnh cũng quan tâm bố trí ngân sách hằng năm nhằm hỗ trợ xây dựng các mô hình HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Đặc biệt, trong giải pháp tổ chức sản xuất, Nghệ An tăng cường kêu gọi doanh nghiệp đẩy mạnh hợp tác, liên kết với các HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản, nhất là các sản phẩm chủ lực của tỉnh. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia làm thành viên của HTX nhằm huy động, khai thác hiệu quả các nguồn lực về vốn, công nghệ, quản trị và thị trường…

Việc triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp trên được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới, mở ra hướng phát triển mạnh mẽ cho các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Qua đó góp phần nâng cao giá trị nông sản, khẳng định vị thế trên thị trường và thúc đẩy ngành nông nghiệp Nghệ An phát triển nhanh, bền vững.