Từ những năm 2000, khái niệm cộng sinh công nghiệp, Khu công nghiệp (KCN) sinh thái (KCNST) đã được các tổ chức, trường đại học quan tâm nghiên cứu trong điều kiện Việt Nam. Nghiên cứu này kế thừa các tiêu chí đánh giá của một số nghiên cứu trước (1) và dựa vào Nghị định 82/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 quy định về quản lý KCN, khu kinh tế (2). Kết quả của nghiên cứu là cơ sở để đánh giá mức độ “sinh thái” của KCN nhơn Trạch 6, từ đó lập kế hoạch hành động để định hướng phát triển KCN Nhơn Trạch 6 thành KCN sinh thái.
Đặt vấn đề
Nghiên cứu khẳng định có thể xây dựng KCNST từ KCN hiện hữu là một giải pháp khả thi, hiệu quả và tiết kiệm, đặc biệt khi có sự định hướng và thiết kế hạ tầng ngay từ khi KCN đang hình thành. Áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn và xây dựng được mối liên kết cộng sinh công nghiệp nhằm sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên giúp cho cộng đồng doanh nghiệp trong KCN phát triển sản xuất bền vững trong suốt vòng đời của dự án.
Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phương pháp như: Thu thập thông tin, và dữ liệu; điều tra xã hội học; thống kê để xử lý dữ liệu; đánh giá KCN sinh thái qua 7 tiêu chí [3-8]
Kết quả - Thảo luận
Thực trạng công tác quản lý môi trường KCN Nhơn Trạch 6
Phát sinh chất thải rắn: Tính tới thời điểm khảo sát 5/2019, tổng khối lượng chất thải rắn (CTR) sinh hoạt phát sinh tại KCN khoảng 33,165 tấn/tháng. Tổng khối lượng CTR công nghiệp phát sinh khoảng 53,048 tấn/tháng. Tổng khối lượng CTNH phát sinh tại KCN Nhơn Trạch 6 khoảng 228,71 tấn/tháng. Thành phần phát sinh chủ yếu là giẻ lau dính dầu nhớt, bóng đèn, nhớt thải, pin chì thải,…
Phát sinh nước thải: KCN đa ngành nghề nhưng chủ yếu tập trung thu hút ngành dệt nhuộm, vì vậy các doanh nghiệp hoạt động dệt nhuộm và các doanh nghiệp chỉ phát sinh nước thải sinh hoạt sẽ được đấu nối trực tiếp vào Nhà máy xử lý nước thải tập trung của KCN Nhơn Trạch 6. Còn lại các doanh nghiệp khác sẽ phải đầu tư hệ thống xử lý nước thải sơ bộ trước khi đấu nối vào KCN Nhơn Trạch 6. Tính đến hết tháng 6, lưu lượng nước thải phát sinh trong KCN Nhơn Trạch 6 khoảng 5.000 - 6.000 m3/ngày đêm.
Công tác quản lý môi trường KCN trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
Bộ máy và tổ chức quản lý
Sơ đồ bộ máy và tổ chức quản lý môi trường KCN tỉnh Đồng Nai
Đánh giá những việc làm được và những hạn chế bất cập
.jpg)
Những kết quả đạt được: Sở TN&MT phối hợp với Ban Quản lý KCN cấp tỉnh thường xuyên kiểm tra, giám sát công tác BVMT của các doanh nghiệp đồng thời giải quyết dứt điểm các cơ sở có dấu hiệu gây ONMT trong KCN.
Những hạn chế bất cập trong quản lý môi trường KCN
Việc phân cấp chưa rõ ràng và cụ thể dẫn đến việc tránh né và đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý (giữa Ban Quản lý các KCN, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương, UBND cấp huyện, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường – Công an tỉnh). Đó chính là nguyên nhân khiến cho hệ thống quản lý hiện tại hoạt động với hiệu quả không cao.
Mô hình cơ quan quản lý KCN tỉnh Đồng Nai là cơ quan quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, gần giống với cơ quan QLHC lãnh thổ (chính quyền) nhưng không có bộ máy cưỡng chế nhà nước. Những năm vừa qua, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai việc thu hút các dự án vô cùng khó khăn nên khi có dự án đầu tư vào KCN thay vì Ban Quản lý các KCN tỉnh, các Công ty đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật phải hướng dẫn các Chủ dự án lập báo cáo đánh giá ĐTM, kế hoạch BVMT thì lại cho xây dựng trước. Trường hợp bị xử lý vi phạm xả thải, doanh nghiệp chọn phương án đóng phạt hơn là xử lý chất thải.
Đánh giá khả năng áp dụng theo mô hình phát triển KCN sinh thái tại KCN Nhơn Trạch 6
Dựa trên tổng số điểm đánh giá được, ta có KCN Nhơn Trạch 6 đang ở mức điểm 7,34 điểm, đạt mức 2 – mức KCN xanh
Đánh giá theo tiêu chí của Nghị định 82/2018/NĐ-CP
Nghị định 82/2018/NĐ-CP đưa ra 8 tiêu chí để công nhận là KCNST. Nếu tính mỗi tiêu chí 10 điểm thì tổng số điểm đánh giá tối đa là 80 điểm. Kết quả khảo sát so sánh đánh giá cho thấy KCN Nhơn Trạch 6 đạt 49,25/80 điểm, đạt 77% các nội dung tiêu chí đề ra. Kết quả này tương đồng với đánh mà KCN Nhơn Trạch 6 đang đạt được theo đánh giá là mức 2 – mức xanh.
Đề xuất giải pháp cải tiến công tác quản lý môi trường, xây dựng KCNST
Về quản lý: Thành lập Ban điều hành dự án KCNST; Củng cố bộ máy quản lý môi trường để hỗ trợ khách hàng trong KCN. Xây dựng hệ thống quản lý môi trường (ISO 14000) cho KCN Nhơn Trạch 6. Kết nối doanh nghiệp tham gia vào xây dựng mạng lưới cộng sinh công nghiệp trong KCN và ngoài KCN bằng công nghệ Web GIS.
Về kỹ thuật: Kết nối cộng sinh công nghiệp với khách hàng hiện hữu về tái sử dụng năng lượng, nước thải sau xử lý và các dòng năng lượng vật chất khác như đề xuất trong Hình 2. Sơ đồ cộng sinh công nghiệp, cụ thể là:
.jpg)
- Tiếp tục khảo sát, đánh giá, phân tích các dòng năng lượng và vật chất để định hình hệ thống cộng sinh công nghiệp trong và ngoài KCN Nhơn Trạch 6.
- Đầu tư lò hơi tầng sôi công suất 20 tấn hơi/giờ kết hợp sấy và đồng xử lý bùn thải công suất 120 tấn/ngày nhằm thu hồi năng lượng hơi nước cung cấp lại cho các công ty dệt nhuộm trong KCN Nhơn Trạch 6.
- Lắp đặt, đấu nối hệ thống đường ống tái sử dụng nước thải sau xử lý cho khách hàng, công suất 2000 m3/ngày.
- Nghiên cứu sản xuất gạch block, gạch con sâu phục vụ xây dựng tường bao và vỉa hè trong KCN từ bùn thải.
- Kết nối hệ thống điện năng lượng mặt trời từ các doanh nghiệp để bán lại EVN hoặc cho các đơn vị có nhu cầu sử dụng điện.
Kết luận - Kiến nghị
Đề tài đã điều tra được khối lượng chất thải rắn, không khí, nước thải phát sinh tại KCN Nhơn Trạch 6, thực trạng công nghệ xử lý chất thải và công tác quản lý môi trường KCN Nhơn Trạch 6. Từ đó, đề tài đã đề xuất mô hình quản lý môi trường phù hợp với điều kiện đặc thù của tỉnh Đồng Nai và các giải pháp cải tiến công tác quản lý môi trường theo hướng phát triển KCNST tại KCN Nhơn Trạch 6.
Đối với UBND tỉnh: Rà soát lại các Văn bản từ Trung ương đến địa phương để phân quyền phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan quản lý môi trường, để tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm.
Kiến nghị UBND tỉnh bổ sung quyền thanh tra, xử lý vi phạm cho Ban Quản lý các KCN cấp tỉnh.
Ban Quản lý các KCN tỉnh: Đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho các chuyên viên nhằm đáp ứng nhiệm vụ quản lý môi trường KCN.
Tài liệu tham khảo
[1] Diệu, T. T., Nga, P. T., Hùng, H. Q., Thảo, L. K., Khoa, L. V., Trực, P. T., et al. (2009). Nghiên cứu xây dựng mô hình đô thị công nghiệp sinh thái tại thành phố Hồ Chí Minh. Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM
[2] Nghị định 82/2018/NĐ-CP ngày 22 tháng 5 năm 2018 Quy định về quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế của Thủ tướng Chính phủ.
[3] Diệu, T. T. (2003). Greening food processing industry in Vietnam: Putting industrial ecology to work. PhD disseration, Wageningen University - The Netherlands.
[4] Sheila A. M., Keith A., Weitz R. A., Cushman A. S., Richard C. L. (1996). Eco-Industrial Parks: A Case Study and Analysis of Economic, Environmental, Technical, and Regulatory Issues Final Report
[5] Laura S., (2006), Eco-Industrial Park SA Background Report for the Eco-Industrial Park Project at Rantasalmi, Regional Council of Etela-Savo 71:2006.
CAO VIỆT CHƯƠNG
Khu Công nghiệp Nhơn Trạch 6
PGS.TS. TÔN THẤT LÃNG
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh
Tóm tắt: Bài báo nghiên cứu giải pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) bền vững cho Việt Nam thông qua tích hợp công nghệ vi sinh (phân hủy sinh học) và nhiệt phân. Trước áp lực gia tăng rác đô thị và yêu cầu phát triển kinh tế tuần hoàn, phương pháp này được đề xuất nhằm tận dụng tài nguyên từ rác, giảm chôn lấp và phát thải.
Nếu ở Kỳ 1, độc giả đã thấy những định hướng chiến lược và công nghệ xanh mở ra lối đi mới cho nông nghiệp Việt, thì đến Kỳ 2, điểm nhấn lại nằm ở những giải pháp cụ thể. Từ phòng thí nghiệm, nhiều nghiên cứu khoa học đã bước ra thực tiễn, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo nên các mô hình thành công: từ công nghệ bảo quản mới, chế biến cà phê hiện đại, đến kinh tế tuần hoàn phụ phẩm tôm và nâng tầm sản phẩm truyền thống như nước mắm. Đây chính là những hạt nhân giúp nông sản Việt gia tăng giá trị và chinh phục thị trường quốc tế.
Cao chloroform của Bí kỳ nam (Hydnophytum formicarum Jack.) được sắc ký cột với các hệ dung môi có độ phân cực khác nhau và kết hợp với kỹ thuật sắc ký lớp mỏng để thực hiện quá trình phân lập và tinh sạch các hợp chất. Cấu trúc của các hợp chất được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân và kết hợp so sánh với tài liệu tham khảo. Ba hợp chất được tinh sạch và xác định cấu trúc bao gồm luteolin (1), quercetin (2) và quercitrin (3).
Hoạt tính xua đuổi hiệu quả của p-menthan-3,8-diol (PMD) đã được chứng minh là hiệu quả an toàn cho sức khỏe, tuy nhiên, hợp chất này vẫn chưa được sử dụng phổ biến ở Việt Nam. Đã có một số công trình nghiên cứu khảo sát tổng hợp PMD chủ yếu sử dụng xúc tác acid H2SO4 loãng với các điều kiện phản ứng khác nhau về thời gian và nhiệt độ.
Cháy nổ trong sinh hoạt dân dụng vẫn là một vấn đề nhức nhối tại Việt Nam, gây ra những thiệt hại nặng nề về người và tài sản do sự bất cẩn hoặc lỗi thiết bị điện. Các hệ thống cảnh báo cháy truyền thống thường có độ trễ cao, chỉ phản ứng khi cháy đã xảy ra rõ ràng, dễ gây báo động giả và thiếu khả năng cảnh báo từ xa.
Khu vực đảo Palawan (Philippine), Sempoma SABAH (Malaysia) nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa với hai mùa mưa, mùa khô rõ rệt. Tại Palawan, trung bình năm nhiệt độ không khí 28,50C, độ ẩm trung bình 58,4%, tổng lượng mưa 2.920 mm, tổng số giờ nắng trong khoảng 2,180 - 2,307h, nhiệt độ nước biển 29,30C và độ muối nước biển 33,3‰.
