Chỉ trong 10 tháng năm 2025, tỉnh Phú Thọ đã đạt những kết quả vượt bậc: tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,22% xuống còn 2,71% (đạt 108,5% kế hoạch).
Trong bối cảnh tỉnh Phú Thọ mới được hình thành từ việc hợp nhất ba tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình và Phú Thọ cũ, bỏ cấp huyện và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7/2025, việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đối mặt với nhiều thách thức. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt và tinh thần trách nhiệm cao, tỉnh đã đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận sau 10 tháng năm 2025.
Để hiểu rõ hơn bức tranh tổng thể cũng như những giải pháp đang được triển khai để thực hiện công tác giảm nghèo, phóng viên (PV) Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Hưng Hải – Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Phú Thọ xung quanh vấn đề này.
PV: Có thể nói năm 2025 là một năm đặc biệt với Phú Thọ khi vừa hợp nhất tỉnh, vừa bỏ cấp huyện, chuyển sang chính quyền hai cấp. Trong bối cảnh biến động lớn như vậy, việc triển khai chương trình giảm nghèo bền vững có bị ảnh hưởng không, thưa ông?
Ông Đỗ Hưng Hải: Đúng là chưa bao giờ chúng tôi lại đối mặt với sự thay đổi lớn đến như vậy trong cùng một thời điểm. Chỉ trong vòng vài tháng, chúng tôi phải kiện toàn lại toàn bộ bộ máy từ tỉnh đến cơ sở, rà soát lại hiện trạng của 133 xã mới sau sáp nhập, tiếp nhận hàng nghìn hồ sơ dự án dang dở từ cấp huyện cũ chuyển về xã, đồng thời vẫn phải đảm bảo tiến độ các chỉ tiêu quốc gia. Có những thời điểm, cán bộ xã phải làm việc đến 10–11 giờ đêm để xử lý bàn giao tài chính, hồ sơ đầu tư công.
Nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng, chính sự thay đổi này lại tạo ra động lực rất lớn. Khi không còn cấp huyện, mọi trách nhiệm trực tiếp thuộc về xã và tỉnh, buộc chúng tôi phải làm việc với tinh thần “không được phép chậm trễ”.
Cùng với đó, UBND tỉnh đã quyết định kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu Quốc gia tỉnh Phú Thọ (Quyết định 444/QĐ-UBND ngày 24/7/2025). Tại cấp xã, 100% các xã, phường đã thành lập, kiện toàn Ban Chỉ đạo hoặc Ban quản lý để tổ chức triển khai, thực hiện Chương trình trên địa bàn. Nhờ vậy, chương trình giảm nghèo không những không bị gián đoạn mà còn duy trì mà còn đạt được nhiều kết quả tích cực.
PV: Vậy kết quả cụ thể về giảm nghèo của tỉnh Phú Thọ mới đã đạt được sau 10 tháng năm 2025?
Ông Đỗ Hưng Hải: Có thể nói kết quả chúng tôi đạt được rất đáng tự hào trong điều kiện nhiều thách thức. Theo số liệu rà soát sơ bộ đến ngày 14/10/2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của toàn tỉnh đã giảm từ 3,22% đầu năm xuống còn 2,71%, tức giảm 0,51 điểm phần trăm, giảm 4.771 hộ nghèo, đạt 108,5% kế hoạch đề ra. Hộ cận nghèo cũng giảm từ 3,48% xuống 3,13%. Đặc biệt, tại huyện Đà Bắc – huyện nghèo duy nhất của tỉnh Hòa Bình cũ, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 41,56% cuối năm 2021 xuống còn 15,6% hiện nay, tức giảm bình quân 6,49%/năm, vượt xa mục tiêu đề ra.
Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Đà Bắc (huyện nghèo duy nhất của tỉnh Hoà Bình cũ) theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 giảm từ 6.092 hộ với tỷ lệ hộ nghèo 41,56% cuối năm 2021 (kết quả rà soát đầu kỳ theo chuẩn 2022-2025) xuống còn 2.308 hộ nghèo với tỷ lệ 15,6%. Như vậy giai đoạn 2022- 2025, tỷ lệ hộ nghèo của huyện Đà Bắc giảm tổng cộng 25,96%, bình quân giảm 6,49%/năm, quy mô hộ nghèo giảm đạt 62,11% so với đầu kỳ. Thực hiện đạt và vượt mục tiêu kế hoạch giảm nghèo huyện nghèo đề ra tại Kế hoạch số 218/KH-UBND ngày 17/11/2022 của UBND tỉnh Hòa Bình (cũ).
Về các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, chúng tôi đã đạt và vượt nhiều chỉ tiêu quan trọng: 100% người nghèo, cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế; hoàn thành hỗ trợ xây mới và sửa chữa 8.176 căn nhà (trong đó riêng từ nguồn chương trình mục tiêu quốc gia là 2.346 căn); tỷ lệ hộ nghèo sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 90%, nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 71,88%; trên 6.000 lao động nghèo được hỗ trợ kết nối việc làm thành công.
PV: Ông có thể chia sẻ những khó khăn khi thực hiện Chương trình giảm nghèo ở Phú Thọ?
Ông Đỗ Hưng Hải: Công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức ở một số địa phương chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao, còn một bộ phận người dân và cả cán bộ vẫn còn tư tưởng trông chờ vào đầu tư của nhà nước, cá biệt còn có hộ không muốn thoát nghèo, làm hạn chế hiệu quả sự hỗ trợ của nhà nước và cộng đồng.
Ngân sách địa phương còn khó khăn, việc bố trí vốn đối ứng thực hiện các Chương trình MTQG còn hạn chế; mức sống dân cư thấp, khả năng huy động các nguồn lực từ cơ sở khó khăn. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động ở một số địa phương có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức. Sự phối hợp của các sở, ngành, địa phương trong tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn cho cơ sở đôi lúc thiếu chặt chẽ; công tác kiểm tra, đôn đốc chưa thường xuyên.
Kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình cũ (huyện nghèo duy nhất của tỉnh Hoà Bình cũ) được quan tâm đầu tư bằng nhiều nguồn vốn từ ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện, xã và các chương trình mục tiêu quốc gia. Tiếp tục triển khai thực hiện Đề án cứng hóa giao thông nông thôn huyện Đà Bắc giai đoạn 2020-2025. Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã hỗ trợ đầu tư phát triền hạ tầng kinh tế - xã hội huyện nghèo với nhiều đường nội thôn xóm được cải tạo, sửa chữa; năm 2025 hoàn thành Dự án cải tạo, sửa chữa 13,047 km đường huyện (ĐH.34) từ ngã ba Ênh, xã Tân Minh – xã Yên Hòa.
Hộ nghèo chủ yếu tập trung vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong khi các điều kiện khó khăn, thiếu việc làm lại tập trung vùng này, vì vậy điều kiện để thoát nghèo gặp nhiều khó khăn. Thu nhập của hộ nghèo hiện chỉ đáp ứng nhu cầu tối thiểu cuộc sống; không đủ tích lũy để đề phòng tai nạn, ốm đau, mất việc làm, luôn tiềm ẩn nguy cơ tái nghèo.
Sau sáp nhập cấp xã, việc bàn giao tài liệu, công việc, đặc biệt là công tác tài chính trong đó có kinh phí thực hiện Chương trình giữa các xã còn chậm, đến tháng 9, thậm chí tháng 10 các xã mới có kinh phí thực hiện Chương trình nên dẫn đến tỷ lệ giải ngân của Chương trình còn thấp.
Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, thiên tai, lũ bão nên các dự án 2, dự án 3 của chương trình dù đã được phê duyệt thực hiện nhưng phải đợi công bố hết dịch (lợn, trâu bò, gà…) và khắc phục thiên tai (đường, nhà cửa…) mới tiếp tục triển khai thực hiện.
Ngân sách trung ương bổ sung năm 2025 thời gian gấp (tại Quyết định số 2242/QĐ-TTg ngày 12/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1699/QĐ-UBND ngày 07/11/2025 của UBND tỉnh) nên việc triển khai thực hiện của đơn vị được giao vốn gặp khó khăn.
PV: Vậy mục tiêu Chương trình giảm nghèo bền vững đến hết năm 2025 của Phú Thọ như thế nào?
Ông Đỗ Hưng Hải: Chúng tôi tập trung đôn đốc các xã, phường phê duyệt kết quả rà soát chính thức hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 – 2025. Tổng hợp, trình UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Quyết định phê duyệt kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
Tại huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình cũ (huyện nghèo duy nhất của tỉnh Hoà Bình cũ) thu nhập bình quân đầu người tăng từ 29,5 triệu đồng/người/năm 2021 lên 41,3 triệu đồng/người/năm 2024.
100% hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu hụt về các dịch vụ xã hội cơ bản được hỗ trợ một phần để từng bước cải thiện và tiếp cận các dịch vụ về việc làm, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, tiếp cận thông tin.
Huyện Đà Bắc cũ đã triển khai chính sách xã hội đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm; thực hiện chính sách hỗ trợ có điều kiện gắn với đối tượng, địa bàn và thời hạn thụ hưởng nhằm tăng cường cơ hội tiếp cận chính sách.
Phối hợp tổng hợp số liệu thực hiện rà soát, xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số và miền núi, thôn đặc biệt khó khăn; xã thuộc khu vực I, II, III theo Kế hoạch số 8305/KH-UBND ngày 04/11/2025 của UBND tỉnh Phú Thọ phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
Đồng thời đôn đốc các địa phương hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2025, phấn đấu giải ngân 100% vốn kế hoạch được giao năm 2025 (bao gồm cả nguồn vốn NSNN đã giao năm 2024 được chuyển sang năm 2025). Tập trung rà soát, đánh giá kết quả thực hiện chương trình năm 2025 và giai đoạn 2021-2025; đề xuất xây dựng kế hoạch thực hiện năm 2026 và giai đoạn 2026-2030 theo hướng dẫn của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương.
Tính đến tháng 9/2025 thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đã giải ngân 33.083/60.338 triệu đồng, đạt tỷ lệ 54,82%. Trong đó: Tỉnh Hoà Bình (cũ): Đã giải ngân 30.015 triệu đồng đạt tỷ lệ 49,74%; Tỉnh Phú Thọ (cũ): Đã giải ngân 3.068 triệu đồng đạt tỷ lệ 100%; Tỉnh Vĩnh Phúc (cũ): Không có vốn Đầu tư.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!
>>>>>>: Xin vui lòng xem thêm:
- Tạo bứt phá trong giảm nghèo ở Cao Bằng
- Giảm nghèo ở Hưng Yên: Từ hỗ trợ sinh kế đến nâng cao chất lượng sống
- Ninh Bình: Giảm nghèo bền vững - Hành trình vì cuộc sống ấm no
- Hà Tĩnh quyết tâm giảm nghèo bền vững
- Điện Biên nỗ lực giảm nghèo bền vững: Từng bước nâng cao chất lượng đời sống người dân vùng cao
- Phú Thọ: Phát huy bản sắc văn hóa nhằm phát triển du lịch làm động lực thoát nghèo
Tuổi trẻ của Lê Quang Long, người sáng lập dự án thiện nguyện "Những bước chân xanh", không chỉ lấp đầy bằng những chuyến đi mà còn bởi cách anh mang những nụ cười hạnh phúc đến vùng cao, tạo sinh kế bền vững từ nông sản địa phương.
Bước vào giai đoạn 2026 - 2030, Việt Nam đang xây dựng một chương trình giảm nghèo bền vững mới với định hướng đổi mới mạnh mẽ. Chiến lược lần này đặt trọng tâm vào sự chuyển đổi tư duy, coi giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ trước mắt mà phải tạo nền tảng để người dân tự vươn lên, thích ứng và phát triển bền vững.
Từ những mô hình giảm nghèo đơn lẻ, đồng bào Quỳ Châu (Nghệ An) nay đã chuyển sang phát triển kinh tế theo chuỗi giá trị với sản phẩm vịt bầu quỳ thương phẩm. Sự thay đổi tư duy này không chỉ nâng cao thu nhập bền vững mà còn mở ra hướng làm nông nghiệp hiện đại, liên kết vùng hàng hóa rộng lớn.
Tại cuộc họp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Bộ Dân tộc và Tôn giáo về hợp nhất ba chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, Giảm nghèo bền vững và Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các lãnh đạo nhấn mạnh sự quan trọng của việc tối ưu hóa nguồn lực, đảm bảo không bỏ sót vùng khó khăn nào, đồng thời bảo vệ tính đặc thù của từng chương trình để mang lại lợi ích thiết thực cho người nghèo. Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường xin giới thiệu hai ý kiến chỉ đạo quan trọng từ lãnh đạo các Bộ, tập trung vào việc phân bổ nguồn lực hợp lý và giữ gìn đặc thù của từng chương trình trong quá trình hợp nhất.
Cùng với nỗ lực phát triển kinh tế, Nghệ An đặc biệt chú trọng giải quyết bài toán an cư cho đồng bào miền núi. Đây được xem là yếu tố cốt lõi để các địa phương đẩy nhanh tiến trình giảm nghèo bền vững…
