Ngày 29/6, tại Hà Nội, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức Hội thảo “Định hướng quản lý, khai thác, sử dụng phát triển bền vững tài nguyên nước lưu vực sông Hồng - Thái Bình”. Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành tới dự và phát biểu tại Hội thảo.
Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện các vấn đề về bảo vệ, quản lý, khai thác, sử dụng TNN trên LVS Hồng - Thái Bình nói chung và các địa phương trên lưu vực nói riêng phục vụ việc lập Quy hoạch TNN LVS Hồng - Thái Bình đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết, LVS Hồng - Thái Bình là một LVS liên quốc gia chảy qua 3 nước Việt Nam, Trung Quốc, Lào với tổng diện tích tự nhiên vào khoảng 169.000 km2, trong đó, phần lưu vực nằm ở Việt Nam là lớn nhất, với hơn 50%. Đây là LVS lớn nhất cả nước chảy qua 25 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương với hơn 30 triệu người dân đang sinh sống. Tuy vậy, hệ thống sông Hồng - Thái Bình đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Vì vậy, Hội thảo này có ý nghĩa hết sức quan trọng với mục tiêu bám sát quan điểm nhất quán của Chính phủ về phát triển bền vững TNN LVS Hồng - Thái Bình. Trong đó, TNN phải được quản lý tổng hợp theo LVS, thống nhất về số lượng, chất lượng, đảm bảo đồng bộ, thống nhất với quy hoạch của các ngành có khai thác, sử dụng nước, tôn trọng quy luật tự nhiên, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, đa mục tiêu, nâng cao giá trị của nước, bảo đảm an ninh TNN và thích ứng với BĐKH.
Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành phát biểu tại Hội thảo
Báo cáo tại Hội thảo, TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra TNN Quốc gia cho biết, Quy hoạch tổng hợp LVS Hồng - Thái Bình là quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành đầu tiên được lập cho hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình, cụ thể hóa các quan điểm trong Quy hoạch TNN và dựa trên các quy hoạch có khai thác, sử dụng nước. Quy hoạch sẽ đưa ra phân đoạn sông, phân vùng chức năng nguồn nước, mục đích sử dụng nước và mục tiêu chất lượng nước. Trong đó, chỉ rõ lượng nước có thể khai thác, sử dụng trên từng nguồn nước, dòng chảy tối thiểu trên sông và ngưỡng giới hạn khai thác của các tàng chứa nước; lượng nước phân bổ cho các đối tượng sử dụng theo không gian (vùng/tiểu vùng sông) và theo thời gian. Quy hoạch cũng chỉ rõ các công trình điều tiết, khai thác, sử dụng phát triển TNN thuộc quy mô cấp phép ở trung ương và mạng giám sát TNN, giám sát quy hoạch. Bên cạnh đó, quy hoạch đưa ra dự báo nhu cầu nước theo lưu vực và phân bổ cụ thể cho các ngành sử dụng.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe các chuyên gia trình bày các tham luận về: Mô phỏng dòng chảy ngoài lãnh thổ vào Việt Nam trên Hệ thống sông Hồng - Thái Bình; Nguồn nước ngầm của Hà Nội, giải pháp khai thác hợp lý bảo đảm cấp nước sạch bền vững và an ninh nguồn nước của thủ đô Hà Nội; Công nghệ và giải pháp khai thác thấm xuyên nước dưới đất; Định hướng bảo vệ, phòng chống sạt lở bờ, bãi sông vùng Đồng bằng sông Hồng.
Quang cảnh Hội thảo
Trên cơ sở các tham luận, các đại biểu đã cùng thảo luận, đánh giá đầy đủ, toàn diện các vấn đề về bảo vệ, quản lý, khai thác, sử dụng TNN trên LVS Hồng - Thái Bình nói chung và từng địa phương trong lưu vực nói riêng.
Tại Hội thảo, các chuyên gia đã chia sẻ các bài trình bày về nội dung cụ thể trong Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Hồng - sông Thái Bình; mô phỏng dòng chảy ngoài lãnh thổ Việt Nam trên hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình; nguồn nước ngầm của Hà Nội - giải pháp khai thác hợp lý bảo đảm cấp nước bền vững và an ninh nguồn nước Thủ đô; công nghệ và giải pháp khai thác thấm xuyên nước dưới đất; định hướng bảo vệ, phòng chống sạt lở bờ, bãi sông vùng Đồng bằng sông Hồng,… Các đại biểu đã cùng thảo luận, đánh giá đầy đủ, toàn diện các vấn đề về bảo vệ, quản lý, khai thác, sử dụng TNN trên LVS Hồng - Thái Bình nói chung và từng địa phương trong lưu vực nói riêng.
Tiếp thu các ý kiến, Bộ TN&MT sẽ hoàn thiện Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Hồng - Thái Bình thời kỳ 2022 - 2030, tầm nhìn đến 2050 và dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quý III/2022.
Phương Chi
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
