Quảng Trị: Đa dạng hóa sinh kế - Hướng đến giảm nghèo bền vững

Công tác giảm nghèo đa chiều và hướng đến phát triển bền vững ở tỉnh Quảng Trị đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt tại các xã miền núi, biên giới, thông qua việc đa dạng hóa sinh kế, tập trung đầu tư vào hạ tầng kinh tế - xã hội, giáo dục và việc làm, cũng như kết nối thị trường cho tiêu thụ sản phẩm.

Hiệu quả trong công tác giảm nghèo bền vững

Cụ thể, trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2025, nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, toàn tỉnh Quảng Trị đã giúp 7.590 hộ nghèo và cận nghèo thoát khỏi tình trạng thiếu thốn, góp phần làm giảm 4,26% tỷ lệ nghèo đa chiều, đạt mức giảm bình quân 1,49% mỗi năm. Đây là kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh và biến động kinh tế toàn cầu.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, Quảng Trị được phân bổ hơn 3.500 tỷ đồng để thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Riêng chương trình giảm nghèo bền vững có tổng vốn hơn 1.200 tỷ đồng, ưu tiên hỗ trợ sinh kế, việc làm, giáo dục, y tế và hạ tầng vùng khó khăn.

Đến giữa năm 2025, tỷ lệ giải ngân đạt hơn 72%, góp phần cải thiện rõ hạ tầng vùng núi, biên giới. Hơn 120 công trình dân sinh như đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà sinh hoạt cộng đồng đã hoàn thành, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.

Riêng trong năm 2024, tỉnh đã hỗ trợ 2.646 hộ thoát nghèo, tương ứng với tỷ lệ nghèo đa chiều giảm 1,52%, vượt chỉ tiêu đề ra. Đặc biệt, một số địa bàn trọng điểm như huyện Đa Krông (cũ), dù còn nhiều khó khăn, nhưng đã có bước tiến rõ rệt: Tỷ lệ nghèo đa chiều tại đây giảm tới 5,83% (tương đương 640 hộ), trong đó có 530 hộ nghèo giảm (4,79%) và 110 hộ cận nghèo giảm (1,03%).

Kết quả này là minh chứng cho hiệu quả từ những giải pháp đồng bộ, trong đó nổi bật là việc triển khai các dự án đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ sản xuất, phát triển hạ tầng cơ sở và đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm tại địa phương.

Trong năm 2024, tỉnh Quảng Trị đã huy động và phân bổ hơn 92 tỷ đồng từ các nguồn lực để triển khai các hoạt động giảm nghèo bền vững. Trong đó, hơn 70 tỷ đồng được đầu tư vào phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là tại các xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang ven biển và các huyện nghèo; hơn 21 tỷ đồng được tập trung cho công tác giáo dục nghề nghiệp, hỗ trợ tạo việc làm, thúc đẩy sinh kế lâu dài cho người dân.

Nhờ việc đa dạng hóa sinh kế, áp dụng hiệu quả các mô hình hỗ trợ phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương, công tác giảm nghèo ở tỉnh Quảng Trị trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân, đặc biệt là người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương, ngày càng được nâng cao. Hệ thống chính sách hỗ trợ an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, đúng đối tượng, tạo được sự đồng thuận và hưởng ứng từ người dân.

Nguồn vốn này không chỉ giúp nâng cấp cơ sở hạ tầng, phục vụ đời sống và sản xuất mà còn góp phần thu hút đầu tư, phát triển kinh tế nông thôn và giảm bớt khoảng cách phát triển giữa các vùng miền trong tỉnh. Một trong những điểm sáng trong chiến lược giảm nghèo bền vững tại Quảng Trị là việc đẩy mạnh đa dạng hóa sinh kế, phát triển các mô hình sản xuất phù hợp, hỗ trợ người dân phát huy nội lực, chủ động vươn lên thoát nghèo. Thông qua các mô hình sinh kế hiệu quả, gần 2.000 hộ dân trên toàn tỉnh đã có cơ hội cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống.

Hướng Hóa, nơi có tỷ lệ hộ nghèo còn trên 22%, các mô hình như chăn nuôi dê, trồng trọt cây bản địa, trồng rừng kinh tế... đã và đang phát huy hiệu quả rõ rệt. Mục tiêu giảm thêm từ 3 đến 3,5% tỷ lệ hộ nghèo, và các mô hình sinh kế chính là công cụ đắc lực để hiện thực hóa điều đó. Có gia đình ban đầu chỉ với 4 con dê giống được hỗ trợ từ chương trình, qua quá trình chăm sóc, học hỏi và nhân giống, đàn dê của gia đình đến nay đã lên tới 20 con. Nguồn thu nhập từ chăn nuôi không chỉ giúp gia đình thoát nghèo mà còn tạo động lực để phát triển kinh tế hộ gia đình một cách bền vững.

Các mô hình sinh kế đã trở thành điểm sáng trong chiến lược giảm nghèo của Quảng Trị, giúp gần 2.000 hộ dân trên địa bàn tỉnh cải thiện thu nhập và ổn định cuộc sống. Tại các xã miền núi, nơi tỷ lệ hộ nghèo còn hơn 22%, các mô hình chăn nuôi và trồng trọt phù hợp đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Tại xã A Dơi, mô hình chăn nuôi dê đã giúp nhiều hộ nghèo vươn lên thoát nghèo. Gia đình anh Hồ A Xa, thôn Ra Man, xã A Dơi từ 4 con dê giống được hỗ trợ ban đầu đã nhân đàn lên 30 con, mở ra triển vọng kinh tế bền vững, thoát nghèo và vươn lên ổn định cuộc sống.

Anh Hồ Văn Hùng ở bản Cây Bông, xã Kim Ngân thuộc diện hộ nghèo của địa phương, không có việc làm ổn định nên cuộc sống của gia đình anh rất khó khăn. Năm 2009, được chính quyền địa phương tạo điều kiện, anh Hùng mạnh dạn vay 100 triệu đồng từ nguồn vốn vay hộ nghèo của phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội để phát triển mô hình chăn nuôi. Từ nguồn vốn vay ban đầu, anh Hùng đầu tư trồng rừng, nuôi trâu và cá. Đến nay, gia đình anh duy trì nuôi cá mặt nước 15 ha, 8 ha rừng và 12 con trâu, đem lại thu nhập trên 100 triệu đồng/năm. "Nguồn vốn chính sách thực sự đã làm thay đổi cuộc sống, từ hộ nghèo của xã, đến nay gia đình tôi đã vươn lên thoát nghèo và có thu nhập ổn định", anh Hùng cho biết.

Nguồn vốn vay ưu đãi từ chương trình Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cũng giúp gia đình chị Hoàng Thị Thơi, ở bản Chuôn, xã Kim Ngân thoát nghèo. Nhiều năm liền, gia đình chị thuộc diện hộ nghèo của xã, chị đã được vay 100 triệu đồng từ chương trình cho vay hộ nghèo để chăn nuôi. Từ vài ba con lợn ban đầu, đến nay gia đình chị đã mở rộng quy mô chuồng trại nuôi 5 con lợn nái, 3 lợn thịt và 7 con bò. Hiện tại, gia đình anh chị không còn sống trong cảnh thiếu thốn trăm bề như trước đây, con cái được học hành, vươn lên thoát nghèo, có thu nhập ổn định.

Ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị chia sẻ: "Chương trình giảm nghèo bền vững tại Quảng Trị không chỉ nhằm mục tiêu giảm số lượng hộ nghèo mà còn đặt trọng tâm vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống, tăng khả năng tự lực, hướng tới sự phát triển bền vững và toàn diện cho các đối tượng yếu thế. Trong đó, việc nhân rộng các mô hình thành công, tăng cường hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm và phát triển chuỗi giá trị nông sản là những định hướng quan trọng trong thời gian tới”.

Hướng đến mục tiêu giảm nghèo bền vững, toàn diện...

Từ vùng đất khó khăn, Quảng Trị đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ hướng tiếp cận giảm nghèo đa chiều và bền vững. Những mô hình sinh kế hiệu quả, hạ tầng đầu tư đồng bộ cùng ý chí tự lực vươn lên của người dân đang giúp từng bước thoát nghèo, hướng tới phát triển xanh và hạnh phúc.

Tỉnh Quảng Trị xác định để giảm nghèo bền vững thì đa dạng hóa sinh kế là yếu tố then chốt; các địa phương đã chuyển hướng từ hỗ trợ "con cá” sang "trao cần câu", giúp người dân tự tạo việc làm, tăng thu nhập. Nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả đã được nhân rộng như nuôi bò sinh sản ở Hướng Lập, trồng chuối và cao su ở A Bung, trồng dược liệu dưới tán rừng ở Đakrông và phát triển du lịch cộng đồng ở Tà Rụt.

Xã Lìa là xã biên giới đặc biệt khó khăn tỉnh Quảng Trị, được sáp nhập từ hai xã A Xing và A Túc của huyện Hướng Hóa (cũ), toàn xã có hơn 95% đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Cô. Địa hình cách trở, giao thông không thuận lợi, sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào thời tiết khiến đời sống người dân còn nhiều vất vả. Thế nhưng, chính trong gian khó ấy, người phụ nữ xã Lìa vẫn kiên cường, đảm đang và sáng tạo, góp phần quan trọng trong công cuộc giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Lìa hiện có 1.785 hội viên. Bám sát Nghị quyết Đại hội phụ nữ các cấp, Hội đã cụ thể hóa bằng những chương trình và mô hình thiết thực, phù hợp với từng nhóm hội viên tại các thôn, bản. Mỗi năm, Hội đề ra kế hoạch giúp trên 25 hộ phụ nữ thoát nghèo, đều đạt và vượt 100% chỉ tiêu đề ra. Đó là các mô hình hiệu quả như nuôi bò, dê, heo, gà bản quay vòng được triển khai tại 24 thôn, bản, giúp hàng trăm hộ có thu nhập ổn định.

Trong nhiệm kỳ 2021 - 2025, Hội phối hợp với Bộ đội Biên phòng và các tổ chức xã hội triển khai chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, hỗ trợ trên 25 mô hình sinh kế cùng nhiều công trình dân sinh như hệ thống nước sinh hoạt, bếp sạch, điện năng lượng mặt trời, nhà vệ sinh…, với tổng giá trị hàng trăm triệu đồng. Nhờ đó, nhiều hộ nghèo đã cải thiện kinh tế, vươn lên làm chủ cuộc sống. 

Tiêu biểu như chị Hồ Thị Viên (thôn A Rông) - từ một hộ nghèo, được hỗ trợ mô hình nuôi dê quay vòng, chị chăm chỉ gây dựng đàn dê, bán con giống để đầu tư trồng cây ăn quả. Đến nay, gia đình chị đã thoát nghèo, có kinh tế ổn định và còn giúp các chị em khác cùng phát triển. “Trước kia, gia đình tôi nghèo lắm, nhờ sự hỗ trợ của Hội về con giống và hướng dẫn kỹ thuật, giờ tôi có cuộc sống ổn định hơn”, chị Viên chia sẻ.

Những kết quả đạt được trong công tác giảm nghèo bền vững tại tỉnh Quảng Trị là minh chứng cho sự nỗ lực, sáng tạo và quyết tâm của chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội và toàn thể cộng đồng. Các mô hình sinh kế không chỉ mang lại thu nhập, cải thiện đời sống mà còn thắp lên niềm tin, khát vọng vươn lên cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số và người dân ở vùng khó khăn.