Rà soát và công khai quyền khai thác khoáng sản: Định hướng quản lý hiệu quả và minh bạch

Thứ bảy, 9/11/2024, 06:06 (GMT+7)
logo Dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản đang được Quốc hội thảo luận với nhiều đóng góp quan trọng từ các đại biểu. Các ý kiến tập trung vào việc đảm bảo tính minh bạch trong cấp phép khai thác khoáng sản, điều chỉnh quyền ưu tiên và tăng cường quản lý tài nguyên nhằm tránh lãng phí. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về quản lý khoáng sản, dự kiến sẽ được thông qua cuối tháng 11/2024.

Rà soát quyền ưu tiên: Đảm bảo công khai và công bằng

Rà soát và công khai tổ chức, cá nhân được phép thăm dò và khai thác khoáng sản

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận

Theo khoản 2 Điều 50 của dự thảo, nếu hết thời hạn ưu tiên mà tổ chức, cá nhân thăm dò không nộp hồ sơ xin cấp phép khai thác, quyền ưu tiên này sẽ chấm dứt, trừ trường hợp bất khả kháng được quy định cụ thể bởi Chính phủ. Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận) nhấn mạnh rằng, để đảm bảo minh bạch và hiệu quả, cần cụ thể hóa các quy trình cấp phép cho những trường hợp này. Việc này có thể bao gồm đấu giá quyền khai thác hoặc công khai lựa chọn tổ chức mới, nhằm mở rộng cơ hội đầu tư và giảm thiểu rủi ro lãng phí tài nguyên.

Ngoài ra, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương còn đề xuất quy định rõ ràng về thủ tục, hồ sơ cần thiết để giải quyết việc cấp phép cho tổ chức, cá nhân khác khi quyền ưu tiên bị hủy bỏ. Điều này sẽ giúp hạn chế tình trạng mập mờ, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nghiêm túc tham gia khai thác

Quy định thời hạn ưu tiên: Giảm thiểu rủi ro lãng phí

Rà soát và công khai tổ chức, cá nhân được phép thăm dò và khai thác khoáng sản

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên Huế

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên Huế) đưa ra quan ngại về thời hạn ưu tiên 36 tháng được quy định tại khoản 1 Điều 50. Bà cho rằng, khoảng thời gian này quá dài, dễ dẫn đến tình trạng doanh nghiệp bị giải thể, phá sản hoặc không hoạt động, gây lãng phí cơ hội khai thác cho các tổ chức khác.

Hơn nữa, đại biểu Nguyễn Thị Sửu lưu ý rằng, dự thảo Luật hiện chưa làm rõ khái niệm “trường hợp bất khả kháng” trong khoản 2 Điều 50. Điều này có thể gây khó khăn khi áp dụng trong thực tế. Vì vậy, bà đề nghị bổ sung một điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết các trường hợp bất khả kháng, đảm bảo tính minh bạch và khả thi của Luật.

Những ý kiến này không chỉ góp phần giảm thiểu rủi ro trong khai thác khoáng sản mà còn giúp tăng cường trách nhiệm của các tổ chức tham gia, tránh tình trạng trì trệ, lãng phí nguồn tài nguyên quý giá

Loại bỏ quyền ưu tiên và mở rộng cơ chế thu hồi khoáng sản

Rà soát và công khai tổ chức, cá nhân được phép thăm dò và khai thác khoáng sản

Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam

Đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) đề xuất bỏ quyền ưu tiên dành cho tổ chức, cá nhân tham gia điều tra địa chất và khoáng sản. Ông cho rằng, việc loại bỏ đặc quyền này sẽ thúc đẩy cạnh tranh công bằng, giảm nguy cơ tiêu cực và đảm bảo nguồn thu ngân sách từ hoạt động khai thác.

Ngoài ra, đại biểu Dương Văn Phước nhấn mạnh cần bổ sung quy định cho phép chuyển nhượng hoặc cấp lại quyền khai thác khoáng sản, giúp các doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc quản lý tài sản. Đối với vấn đề thu hồi khoáng sản, ông đề nghị cho phép bán khoáng sản thu hồi để sử dụng đúng mục đích và tránh lãng phí.

Một đề xuất khác từ đại biểu Quảng Nam là ủy quyền cho Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh xem xét việc cho phép các đơn vị khác thực hiện thu hồi khoáng sản nếu chủ đầu tư không có nhu cầu. Điều này sẽ giúp tăng tính chủ động trong quản lý địa phương, đồng thời khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên sẵn có.

Rà soát và công khai tổ chức, cá nhân được phép thăm dò và khai thác khoáng sản

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhận định rằng, các ý kiến đóng góp tại kỳ họp đều thể hiện sự tâm huyết và trách nhiệm cao. Ông nhấn mạnh, đây là cơ sở quan trọng để cơ quan soạn thảo tiếp thu và hoàn thiện dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản.

Dự thảo Luật lần này không chỉ tập trung vào việc điều chỉnh quyền ưu tiên mà còn mở rộng các quy định về đấu giá, cấp phép và thu hồi tài nguyên. Những điều chỉnh này kỳ vọng sẽ mang lại bước đột phá trong công tác quản lý tài nguyên, đảm bảo khai thác hiệu quả, bền vững và phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế.

Việc hoàn thiện khung pháp lý này sẽ giúp Việt Nam không chỉ bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản mà còn khai thác tiềm năng kinh tế của chúng một cách tối ưu, vì lợi ích chung của đất nước và cộng đồng.

PV