Thanh tra, kiểm tra đối với công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản

Trong thời gian qua, việc triển khai đấu giá quyền khai thác khoáng sản có những chuyển biến tích cực, phát huy được giá trị tiềm năng của khoáng sản và tăng đáng kể nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, kết quả đấu giá tại một số địa phương có yếu tố bất thường như: việc bỏ giá thực hiện qua rất nhiều vòng đấu, thời gian tổ chức cuộc đấu giá bị kéo dài, giá trúng đấu giá tăng cao đột biến (cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, có trường hợp chỉ riêng tiền trúng đấu giá đã cao hơn nhiều lần giá bán của sản phẩm cùng loại trên thị trường). Điều này, dẫn đến nhiều tổ chức, cá nhân sau trúng đấu giá xong đã không thể triển khai được dự án khai thác khoáng sản và chấp nhận bỏ cọc; tác động xấu đến an ninh kinh tế, trật tự xã hội tại địa phương.

Yêu cầu các địa phương phối hợp thực hiện công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản hiệu quả

 Để công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản đạt hiệu quả, Bộ TN&MT đã ban hành Văn bản 7438/BTNMT-KSVN đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện một số nội dung sau: 

Thứ nhất, tuyên truyền, nâng cao hiểu biết, nhận thức pháp luật của doanh nghiệp trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Đặc biệt, tại các cuộc đấu giá cần phổ biến đầy đủ các quy định có liên quan cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá để tránh hiểu sai cuộc đấu giá quyền khai thác khoáng sản là đấu giá mua mỏ; cần thông tin rõ cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá hiểu được tiền trúng đấu giá chỉ là một phần nghĩa vụ của doanh nghiệp phải nộp cho ngân sách nhà nước để được quyền khai thác khoáng sản, để khoáng sản đến được tay người sử dụng thì tổ chức, cá nhân khai thác phải đầu tư thực hiện dự án khai thác với nhiều khoản chi phí như khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thu và còn phải thực hiện các khoản thuế, phí khác có liên quan như thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường… 

Thứ hai, xây dựng phương án đấu giá phù hợp với đặc thù của đối tượng đấu giá là quyền khai thác khoáng sản, trong đó lưu ý lựa chọn hình thức đấu giá phù hợp. Trường hợp, tổ chức cuộc đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá cần nghiên cứu cách thức tiến hành bỏ phiếu và số vòng đấu giá cho phù hợp để tránh cuộc đấu giá bị kéo dài, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá bị tác động tâm lý dẫn đến bỏ giá cao hơn rất nhiều so với năng lực tài chính và hiệu quả đầu tư. 

Thứ ba, thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định của Luật Đấu giá tài sản. Chú trọng khâu lập hồ sơ mời tham gia đấu giá, xét chọn hồ sơ tham gia đấu giá chặt chẽ. Chỉ lựa chọn những doanh nghiệp có đủ 2 năng lực, kinh nghiệm, có hồ sơ đầy đủ với các thông tin trung thực, rõ ràng để tham gia cuộc đấu giá. 

Thứ tư, chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá có các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến kết quả đấu giá. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát sản lượng khai thác, đảm bảo thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với sản lượng khai thác, không được phép khai thác vượt trữ lượng cấp phép, đặc biệt là các mỏ cát, sỏi trên địa bàn.

Thứ năm, chú trọng công tác đảm bảo an ninh trật tự trong công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người có tài sản, người tham gia đấu giá và cá nhân, tổ chức có liên quan, không để xảy ra các vụ việc mâu thuẫn, phức tạp trở thành điểm nóng, gây mất an ninh trật tự; có phương pháp cảnh báo, ngăn ngừa, xử lý kịp thời không để vụ việc trở nên phức tạp, “điểm nóng”, gây mất an ninh trật tự tại các địa điểm tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Các địa phương cũng cần thông tin rõ cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá hiểu được tiền trúng đấu giá chỉ là một phần nghĩa vụ của doanh nghiệp phải nộp cho ngân sách nhà nước để được quyền khai thác khoáng sản, để khoáng sản đến được tay người sử dụng thì tổ chức, cá nhân khai thác phải đầu tư thực hiện dự án khai thác với nhiều khoản chi phí như khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thu và còn phải thực hiện các khoản thuế, phí khác có liên quan như thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường,…

Các địa phương triển khai thực hiện

Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã yêu cầu các đơn vị chủ động nghiên cứu yêu cầu của Bộ TN&MT tại Văn bản số 7438/BTNMT-KSVN để triển khai thực hiện các nội dung theo chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực phụ trách được phân công, trong đó cần tập trung tuyên truyền và nâng cao nhận thức pháp luật đảm bảo các doanh nghiệp hiểu rõ các quy định liên quan đến đấu giá quyền khai thác khoáng sản; xây dựng phương án đấu giá phù hợp với đặc thù của đối tượng đấu giá là quyền khai thác khoáng sản và lựa chọn hình thức đấu giá phù hợp (lưu ý: Trường hợp tổ chức cuộc đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá cần nghiên cứu cách thức tiến hành bỏ phiếu và số vòng đấu giá cho phù hợp để tránh cuộc đấu giá bị kéo dài, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá bị tác động tâm lý dẫn đến bỏ giá cao hơn rất nhiều so với năng lực tài chính và hiệu quả đầu tư); chủ động kiểm tra, rà soát để tiến hành thanh tra, kiểm tra các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá có các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến kết quả đấu giá; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát sản lượng khai thác, đảm bảo thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với sản lượng khai thác, không được phép khai thác vượt trữ lượng cấp phép, đặc biệt là các mỏ cát, sỏi trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh giao Sở TN&MT nghiên cứu, chủ động tổ chức triển khai thực hiện văn bản nêu trên của Bộ TN&MT; báo cáo, tham mưu UBND tỉnh nội dung chỉ đạo triển khai tổ chức thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đảm bảo đúng theo quy định.

Sở TN&MT tỉnh Kon Tum chủ trì, phối hợp Sở Tư pháp và UBND các huyện, thành phố và các đơn vị chức năng có liên quan tăng cường tổ chức tuyên truyền, nâng cao hiểu biết, nhận thức pháp luật của doanh nghiệp trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Đặc biệt, tại các cuộc đấu giá cần phổ biến đầy đủ các quy định có liên quan cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá để tránh hiểu sai cuộc đấu giá quyền khai thác khoáng sản là đấu giá mua mỏ. Xây dựng phương án đấu giá phù hợp với đặc thù của đối tượng đấu giá là quyền khai thác khoáng sản, trong đó lưu ý lựa chọn hình thức đấu giá phù hợp. Thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định của Luật Đấu giá tài sản. Chú trọng khâu lập hồ sơ mời tham gia đấu giá, xét chọn hồ sơ tham gia đấu giá chặt chẽ. Chỉ lựa chọn những doanh nghiệp có đủ năng lực, kinh nghiệm, có hồ sơ đầy đủ với các thông tin trung thực, rõ ràng để tham gia cuộc đấu giá. Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp các đơn vị chức năng liên quan kiểm tra hồ sơ đấu giá (về quy trình thực hiện; tính đúng đắn, hợp lệ, hợp pháp của hồ sơ; kết quả xét chọn để lựa chọn tổ chức, cá nhân đủ điều kiện tham gia phiên đấu giá) trước khi tổ chức thực hiện đấu giá tài sản. Sở TN&MT chỉ được phép tổ chức phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản khi có ý kiến của Sở Tư pháp sau kiểm tra. Tiến hành thanh tra, kiểm tra các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá có các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến kết quả đấu giá. Công an tỉnh chỉ đạo các phòng ban liên quan đảm bảo an toàn, an ninh trật tự trong công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản; không để xảy ra các vụ việc mâu thuẫn, phức tạp trở thành điểm nóng, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

HƯƠNG TRÀ
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 22 (Kỳ 2 tháng 11) năm 2024