Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn các-bon thấp thông qua đổi mới công nghệ sạch

Ngày 17/12/2025, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức cuộc họp khởi động Dự án “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn các-bon thấp thông qua đổi mới công nghệ sạch hướng tới phát triển bền vững ở Việt Nam”. Đây là cuộc họp đầu tiên đánh dấu việc chính thức triển khai Dự án, đồng thời là dịp để các bên cùng gặp gỡ, chia sẻ thông tin và thống nhất cách tiếp cận trong suốt quá trình thực hiện sắp tới.

Phát biểu mở đầu cuộc họp, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng, trong đó yêu cầu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, giảm phát thải và sử dụng hiệu quả tài nguyên ngày càng trở nên cấp thiết. Từ cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 (Net-Zero) được Việt Nam đưa ra tại Hội nghị COP26 đang đặt ra những yêu cầu rất cụ thể đối với đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ sạch, chuyển đổi mô hình sản xuất sang kinh tế tuần hoàn và nâng cao năng lực của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp.

Trong những năm qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển dịch năng lượng và phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, từ thực tiễn nghiên cứu và tham vấn chính sách cho thấy, khoảng cách giữa định hướng chính sách và việc triển khai, ứng dụng các giải pháp công nghệ sạch trên thực tế vẫn còn khá lớn. Nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận công nghệ, nguồn lực, chuyên gia cũng như các mô hình hỗ trợ phù hợp. Xuất phát từ bối cảnh đó, Dự án “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn các-bon thấp thông qua đổi mới công nghệ sạch hướng tới phát triển bền vững ở Việt Nam” được khởi động với sự hỗ trợ của Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF) thông qua Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hiệp hợp quốc (UNIDO) tại Việt Nam, được kỳ vọng sẽ khắc phục những tồn tại nêu trên. Thời gian triển khai Dự án trong vòng 48 tháng (từ năm 2025 - 2028); địa điểm thực hiện trên phạm vi toàn quốc, một số hoạt động chính sẽ được thực hiện tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Dự án không chỉ tập trung vào hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, thương mại hóa các giải pháp công nghệ sạch, mà còn hướng tới hoàn thiện khung chính sách, tăng cường kết nối hệ sinh thái và thúc đẩy chia sẻ tri thức, kinh nghiệm giữa các cơ quan quản lý, chuyên gia, viện nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp.

PGS, TS. Nguyễn Đình Thọ khẳng định, với vai trò là đơn vị chủ trì, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường cam kết phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan, các địa phương, đối tác quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp để triển khai Dự án một cách minh bạch, thực chất, hiệu quả. Đồng thời, mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành, đóng góp và hợp tác tích cực của các chuyên gia, nhà khoa học trong suốt quá trình thực hiện Dự án.

Tại cuộc họp, các đại biểu tham dự đã được giới thiệu tổng quan về Dự án, dự kiến các kết quả chính và cách thức triển khai trong thời gian tới; lắng nghe một số tham luận về bối cảnh và những ví dụ thực tiễn về giải pháp công nghệ sạch trong nông nghiệp - môi trường, nhất là lĩnh vực vật liệu sinh học, chuyển đổi năng lượng, xử lý chất thải, nội dung xoay quanh: Tổng quan chính sách, pháp luật đổi mới sáng tạo và thúc đẩy đổi mới công nghệ ở Việt Nam; phát triển giải pháp sản xuất vật liệu sinh học thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần; chuyển đổi năng lượng cho các nhà máy sản xuất công nghiệp - công nghiệp hỗ trợ hướng tới kinh tế tuần hoàn tại TP. Hồ Chí Minh; nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sạch sản xuất than sinh học (Biochar) từ chất thải sinh hoạt…

Giới thiệu tổng quan về Dự án, bà Hoàng Hồng Hạnh, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Dự án được thực hiện nhằm thúc đẩy việc phát triển các giải pháp đổi mới công nghệ sạch trong phát triền kinh tế tuần hoàn, các-bon thấp, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm trong các lĩnh vực ưu tiên ở Việt Nam (tích hợp năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng và quản lý chất thải). Mục tiêu cụ thể là tăng cường chính sách và sự kết nối trong hệ sinh thái đổi mới công nghệ sạch quốc gia; hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua thúc đẩy thương mại hóa các giải pháp đổi mới công nghệ sạch; tăng cường quản lý và chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong hệ sinh thái đổi mới công nghệ sạch. Theo đó, Dự án bao gồm 3 hợp phần chính: Hợp phần 1. Tăng cường chính sách và sự kết nối trong hệ sinh thái đổi mới công nghệ sạch quốc gia, tập trung vào việc khuyến nghị chính sách và đẩy mạnh kết nối trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới công nghệ sạch quốc gia; thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới công nghệ sạch tại Việt Nam; Hợp phần 2. Hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp nhằm thương mại hóa các giải pháp đổi mới công nghệ sạch. Trong hợp phần này, Dự án sẽ tăng tốc các giải pháp đổi mới công nghệ sạch; đồng thời, hỗ trợ phát triển và triển khai thí điểm các giải pháp đổi mới công nghệ sạch; Hợp phần 3. Quản lý tri thức và tăng cường kết nối (chia sẻ, lan tỏa bài học kinh nghiệm; kết nối các bên; theo dõi, giám sát và đánh giá Dự án, bảo đảm các kết quả của quá trình tăng tốc tại Việt Nam phù hợp với các chương trình đang triển khai tại các quốc gia khác trong mạng lưới GCIP.

Tiếp đó, trong phần thảo luận, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ góc nhìn, kinh nghiệm và đề xuất giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả Dự án. Các đại biểu cho rằng, các hợp phần của Dự án về chính sách, kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới công nghệ sạch và quản lý tri thức được thiết kế theo hướng thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, thương mại hóa sáng kiến và mở rộng năng lực cho doanh nghiệp. Đặc biệt, nội dung về bình đẳng giới là một trong những trụ cột quan trọng, cần được lồng ghép trong toàn bộ quá trình triển khai, nhằm bảo đảm tính bền vững, bao trùm và hiệu quả dài hạn của Dự án trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi xanh và thực hiện các cam kết khí hậu quốc tế.