Trong năm 2023, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã triển khai thực hiện 158 cuộc thanh tra, kiểm tra, trong đó: 2 cuộc thanh tra hành chính, 3 cuộc thanh tra kết hợp nhiều lĩnh vực, 64 cuộc kiểm tra chuyên ngành theo kế hoạch và 89 cuộc kiểm tra đột xuất (kiểm tra đối với 495 tổ chức). Đến nay, đã ban hành 138 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền là 56.944 triệu đồng. Công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất tăng hơn so với cùng kỳ năm 2022. Qua thanh tra, kiểm tra đã góp phần đưa công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường đi vào nền nếp.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh tiếp công dân định kỳ tháng 8/2023
Công tác thanh tra, kiểm tra được triển khai toàn diện
Về lĩnh vực đất đai, đã thực hiện 13 cuộc kiểm tra theo kế hoạch tại 19 tỉnh và 4 cuộc kiểm tra đột xuất tại 12 tỉnh. Các cuộc kiểm tra đã hoàn thành và hiện đang trình báo cáo kết quả kiểm tra theo quy định.
Đã kiểm tra 36 cuộc đối với 249 cơ sở việc chấp hành pháp luật về BVMT. Nội dung những vi phạm chủ yếu phát hiện qua kiểm tra: Vi phạm về xả nước thải, khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật cho phép; vi phạm công tác báo cáo BVMT; vi phạm về giấy phép môi trường; vi phạm về chương trình quan trắc môi trường định kỳ. Qua đó, Đoàn thanh tra, kiểm tra đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với 48 cơ sở (chủ dự án) có vi phạm. Đến nay, đã ban hành 48 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là 22.623 triệu đồng.
Thực hiện 70 cuộc kiểm tra lĩnh vực địa chất, khoáng sản: 53 cuộc kiểm tra đột xuất, 17 cuộc theo kế hoạch. Qua kiểm tra, phát hiện 12 tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật và đã ban hành 12 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là hơn 1.600 triệu đồng.
Lĩnh vực TNN, thực hiện kiểm tra theo kế hoạch 5 cuộc, đột xuất 3 cuộc và đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 17 tổ chức với số tiền hơn 2.800 triệu đồng.
Kiểm tra đột xuất nắm bắt tình hình sự cố chìm tàu Hoàng Gia 46 tại vùng biển Sa Huỳnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi: Cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã thành lập Đoàn kiểm tra đột xuất nắm bắt tình hình tàu Hoàng Gia 46 chở hơn 2.700 tấn gạo va vào đá ngầm dẫn đến thủng đáy, nước tràn vào tàu và khiến tàu bị trôi dạt vào bờ thuộc thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Đến nay, đã báo cáo kết quả kiểm tra tại Báo cáo số 03/BC-BHĐVN.
Công tác tiếp công dân, quyết khiếu nại và tố cáo luôn được lãnh đạo Bộ quan tâm
Trong năm 2023, Bộ đã tiếp 346 lượt tiếp công dân với 584 lượt người, trong đó có 33 lượt đoàn đông người (235 người), lãnh đạo Bộ đã tiếp 32 lượt với 65 người, cán bộ tiếp 314 lượt với 519 người.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo luôn được lãnh đạo Bộ quan tâm. Duy trì công tác tiếp công dân thường xuyên tại Trụ sở tiếp công dân của Bộ. Việc tiếp công dân định kỳ được lãnh đạo Bộ thực hiện đảm bảo theo đúng theo quy định.
Công tác phối hợp giữa Bộ với các cơ quan Trung ương, giữa Bộ với địa phương, với cơ quan Tư pháp và các cơ quan của Quốc hội luôn được chú trọng. Bộ kịp thời tham gia phối hợp, tham gia ý kiến với các cơ quan liên quan khi có yêu cầu, đồng thời có những hướng dẫn kịp thời, cụ thể cho địa phương đối với các vướng mắc trong việc áp dụng các chính sách pháp luật, thường xuyên tham gia các Đoàn giám sát công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo của Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đã đổi mới quy trình giải quyết khiếu nại. Trong quá trình giải quyết, luôn chú trọng công tác đối thoại, hòa giải và tuyên truyền chính sách pháp luật để công dân hiểu và tự nguyện rút đơn khiếu nại, do đó số vụ việc đã đình chỉ giải quyết khiếu nại lên tới 62% số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết.
Trong năm 2023, tổng số đơn khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai nhận được là hơn 3.100 lượt đơn, tương ứng với gần 1.500 vụ việc đủ điều kiện xử lý, còn lại hơn 1.600 lượt đơn trùng, không đủ điều kiện xử lý. So với năm 2022, số đơn nhận được giảm 349 lượt đơn, tuy nhiên, số vụ việc tăng 85 vụ việc.
Kết quả phân loại đơn: Trong hơn 3.100 lượt đơn nhận được, có 74 lượt đơn lĩnh vực môi trường; 38 lượt đơn lĩnh vực khoáng sản và 3.021 lượt đơn thuộc lĩnh vực đất đai.
Trong gần 1.500 vụ việc đủ điều kiện xử lý: Tranh chấp đất đai 95 vụ (chiếm 4,94%); đòi lại đất cũ 65 vụ (chiếm 4,39%); khiếu nại về đất đai hơn 1.100 vụ (chiếm 76,34%); kiến nghị, phản ánh và đề xử lý hành vi vi phạm trong lĩnh vực TN&MT 190 vụ (chiếm 14,44%).
Về thẩm quyền giải quyết: Trong gần 1.500 vụ việc, có 14 vụ việc Thủ tướng Chính phủ giao (11 vụ kỳ trước chuyển sang) và 115 vụ việc thuộc thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết của Bộ (82 vụ việc kỳ trước chuyển sang); 34 vụ việc đã có quyết định giải quyết lần hai của địa phương; còn lại là vụ việc đang thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương với hơn 1.300 vụ việc.
Về xử lý thông tin phản ánh qua đường dây nóng, trong kỳ, Bộ đã tiếp nhận 399 thông tin, cụ thể: 233 thông tin tiếp nhận qua địa chỉ mail, trong đó lĩnh vực có nhiều thông tin phản ánh: Đất đai chiếm 61,37% với 143 thông tin; Môi trường 30,47% với 71 thông tin, còn lại là các thông tin thuộc lĩnh vực khác. 166 thông tin tiếp nhận qua điện thoại, trong đó lĩnh vực có nhiều thông tin phản ánh: Đất đai chiếm 62,04% với 103 thông tin; môi trường chiếm 18,67% với 31 thông tin, còn lại là các thông tin thuộc lĩnh vực khác.
Trong đó, có 96 thông tin đủ điều kiện xử lý, có 169 thông tin không đủ điều kiện xử lý và 134 thông tin đã hướng dẫn trực tiếp. Bộ đã có 96 văn bản yêu cầu các địa phương kiểm tra, xử lý và hướng dẫn công dân theo quy định, đã có 28 trường hợp phản hồi của địa phương báo cáo kết quả về Bộ TN&MT (trong đó: 8 trường hợp phản ánh đúng; 11 trường hợp phản ánh sai; 4 trường hợp phản ánh có đúng, có sai; 5 trường hợp đang giao cơ quan chức năng kiểm tra).
Năm 2024, tăng cường kiểm tra đột xuất
Lĩnh vực đất đai luôn được coi là “nóng bỏng” nhất, năm 2024, sẽ tập trung kiểm tra các vấn đề như: Việc thực hiện thủ tục hành chính, việc quản lý và SDĐ khu công nghiệp, cụm công nghiệp; các dự án không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ SDĐ.
Việc quản lý, SDĐ rừng, đất nông lâm trường, SDĐ sai mục đích, chuyển mục đích SDĐ rừng trái quy định của pháp luật; lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Về việc chấp hành pháp luật BVMT, sẽ tập trung vào các nội dung sau: Các cơ sở có nguồn phát sinh khí thải lớn có sử dụng nhiên liệu than như nhiệt điện, nhà máy thép, xi măng, cơ sở lò đốt chất thải; các cơ sở có lưu lượng nước thải từ 200 m3/ngày đêm trở lên và các cơ sở sản xuất nằm ngoài khu công nghiệp có lưu lượng nước thải từ 500 m3/ngày đêm trở lên.
Các dự án đầu tư theo yêu cầu của quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác môi trường trong giai đoạn thi công, xây dựng trước khi vận hành dự án hoặc trước khi được Bộ TN&MT cấp giấy phép môi trường; công tác thẩm định, phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư, phương án cải tạo, phục hồi môi trường của các dự án khai thác khoáng sản của các địa phương.
Kiểm tra việc xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế đối với một số loại khoáng sản và việc chấp hành pháp luật về khoáng sản đối với các tổ chức hoạt động khoáng sản có thu hồi khoáng sản đi kèm; việc chấp hành pháp luật về BVMT trong hoạt động khai thác khoáng sản; việc đóng cửa mỏ, thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường sau khi giấy phép khai thác khoáng sản hết hạn. Kiểm tra việc tuân thủ pháp luật về lĩnh vực địa chất.
Các đơn vị khai thác, sử dụng nước đa mục tiêu, có quy mô lớn sẽ là đối tượng được quan tâm kiểm tra. Bên cạnh đó là việc vận hành mùa kiệt, thực hiện duy trì dòng chảy tối thiểu của các hồ chứa thủy điện, hồ có nguy cơ cạn kiệt nguồn nước, ô nhiễm môi trường.
Tăng cường kiểm tra đột xuất đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn các tỉnh, thành phố có dấu hiệu vi phạm pháp luật về TN&MT trên cơ sở yêu cầu của công tác QLNN cũng như thông tin phản ánh của cơ quan báo chí, của người dân cũng như của các cơ quan, đơn vị, địa phương.
Tiếp tục thực hiện nghiêm Luật Tiếp công dân và Nghị định số 64/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiếp công dân. Tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân kịp thời, có hiệu quả. Duy trì trực tiếp nhận thông tin phản ánh qua đường dây nóng của Bộ.
Tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc Thủ tướng giao và các vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ trưởng. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo lĩnh vực được phân công.
QUANG ANH
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 1+2 năm 2024
Trong khuôn khổ “Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội”, ngày 11/10, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam phối hợp Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức chuỗi hoạt động tôn vinh nghệ thuật trà đạo Việt Nam - một thực hành văn hóa lâu đời mang đậm tính thiền, sự kết nối cộng đồng và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của hạn hán, bão lũ và những khó khăn trong quá trình sáp nhập, tổ chức lại bộ máy chính quyền hai cấp, nhưng sản xuất trồng trọt vùng Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên vẫn cơ bản hoàn thành kế hoạch năm 2025. Tại hội nghị tổng kết, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cùng đại diện các địa phương đã đánh giá toàn diện kết quả sản xuất, đồng thời đề ra định hướng phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới mô hình nông nghiệp xanh, tuần hoàn và phát thải thấp.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đứng trước yêu cầu hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững, Hội nghị khoa học công nghệ bảo quản, chế biến nông lâm thủy sản và cơ giới hóa nông nghiệp toàn quốc 2025 ngày 12/9 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo tổ chức đã trở thành diễn đàn để lãnh đạo, nhà khoa học và doanh nghiệp cùng ngồi lại, chia sẻ giải pháp. Giảm tổn thất sau thu hoạch, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, thúc đẩy công nghệ xanh và đào tạo nhân lực chất lượng cao được coi là bốn trụ cột quan trọng, mở ra con đường mới để nâng tầm nông sản Việt.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật về môi trường. Trong đó, chủ động nghiên cứu, kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Tập trung hoàn thiện các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; các quy định về quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon.
Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc nội dung cuộc trò chuyện với TS. Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Trong cuộc phỏng vấn này, TS. Tạ Đình Thi đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong công tác bảo vệ môi trường, cũng như những giải pháp xây dựng hệ thống này sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.
Việt Nam đề nghị Hokkuren hợp tác đào tạo nhân lực theo mô hình 'Học tại Hokkaido - Về nước phát triển HTX', gắn với khuyến nông và khởi nghiệp nông thôn.
