Vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Phan Huy Ngọc đã chủ trì cuộc họp trực tuyến tới điểm cầu phường Hà Giang 1. Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh đã xác định nguyên nhân gây ngập lụt tại phường Hà Giang 1 và 2 trong cơn bão số 10 vừa qua, đồng thời giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, phối hợp với Sở Tài chính nhanh chóng đưa ra giải pháp khắc phục.
Kiên quyết xử lý vi phạm, khơi thông dòng chảy sông Lô
Trước đó, đầu tháng 10/2025, cơn bão số 10 (Bualoi) đã gây mưa lớn trên diện rộng và kéo dài đã gây ngập lụt kỷ lục tại phường Hà Giang 1, Hà Giang 2 và một số địa phương khác như xã Vị Xuyên,… gây thiệt hại rất nặng tài sản, làm đình trệ công việc, giao thông, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân, sự phát triển kinh tế của địa phương. Để tìm nguyên nhân và giải pháp khắc phục, UBND tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức họp trực tuyến tới điểm cầu phường Hà Giang 1, do Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Huy Ngọc chủ trì.
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, trên dòng sông Lô từ khu vực cầu Mè thuộc phường Hà Giang 1 xuống phía hạ lưu thuộc xã Vị Xuyên hiện có 3 điểm vi phạm lấn chiếm dòng chảy gồm: Khu vực xây dựng nhà xưởng của Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ gas Đông Tùng, tổng diện tích 1.900 m2; khu vực xây dựng trạm trộn bê tông của Công ty Cổ phần bê tông và xây dựng Hưng Phụng, tổng diện tích đất sử dụng xây dựng và diện tích đất khác lấn chiếm đất sông Lô trên 3.937m2 và khu vực bãi đỗ xe tĩnh (cầu Mè) có tổng diện tích đất chiếm dụng xây dựng khoảng 20.000m2.
Mặc dù những sai phạm trên đã được các cấp, ngành kiểm tra, thanh tra, xử phạt, đồng thời yêu cầu khắc phục. Tuy nhiên đến nay hiện trạng hành lang sông Lô bị lấn chiếm vẫn chưa được hoàn trả lại nguyên trạng.
Về nguyên nhân gây ngập lụt phường Hà Giang 1 và Hà Giang 2 vừa qua, theo đánh giá của các ngành chức năng, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 gây mưa lớn trên diện rộng, xảy ra lũ lớn nhất tại phường Hà Giang 1, Hà Giang 2 (tương ứng với tần suất xuất hiện khoảng 0,33%, tức là 300 năm mới xuất hiện một lần). Bên cạnh đó, việc vận hành, xả lũ của các thuỷ điện làm nước đổ dồn về nhanh với với lưu lượng lớn; tình trạng lấn chiếm lòng sông và hành lang thoát lũ vẫn tiếp diễn là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ngập lụt diện rộng trên địa bàn phường Hà Giang 1, phường Hà Giang 2 và khu vực hạ du sông Lô.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Gia Long đánh giá khả năng thoát lũ trên dòng sông Lô thuộc khu vực xã Phương Thiện cũ (nay là phường Hà Giang 1) rất thấp, đã được minh chứng qua các số liệu thủy văn cho thấy cao độ nước trên sông Lô giữa khu vực phường Hà Giang 1 và Hà Giang 2 so với khu vực lòng hồ thủy điện sông Lô 2 chênh lệch cao.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng cần sớm có phương án nạo vét, thanh thải dòng chảy, hành lang sông Lô khu vực từ cầu Mè (phường Hà Giang 1) xuống phía hạ lưu; đồng thời giám sát chặt chẽ việc khắc phục sai phạm các điểm lấn chiếm lòng sông Lô, kiên quyết xử lý các vị phạm, trả lại hiện trạng dòng chảy cho dòng sông.
Xác định nguyên nhân và giải pháp khắc phục
Tại cuộc họp, hầu hết các lãnh đạo các sở, ngành đều đề xuất tiếp tục khảo sát, rà soát tổng thể các khu vực ảnh hưởng dòng chảy dọc tuyến sông Lô từ phường Hà Giang 1, Hà Giang 2 tới địa phận xã Vị Xuyên, từ đó xác định các giải pháp xử lý bằng công trình hoặc phi công trình. Bên cạnh đó, cần có chế tài mạnh tay xử lý các đơn vị lấn chiếm dòng chảy sông Lô khắc phục sai phạm. Đối với tỉnh trạng sạt lở trên tuyến Quốc lộ 2 do mưa lũ xói lở vào nền đường, cần nhanh chóng có phương án khắc phục, xử lý.
Phát biểu tại cuộc họp, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Tuyên Quang Vân Đình Thảo đã đề xuất các giải pháp về kinh phí thực hiện xử lý sạt lở Quốc lộ 2, đoạn qua phường Hà Giang 1, cũng như chủ trương về việc thực hiện nạo vét khơi thông dòng chảy sông Lô.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Huy Ngọc khẳng định, việc dòng chảy sông Lô bị lấn chiếm gây cản trở lưu lượng dòng chảy là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng ngập lụt tại phường Hà Giang 1 và Hà Giang 2 trong tháng 10 vừa qua. Để kịp thời khắc phục tỉnh trạng trên, Chủ tịch UBND tỉnh đề xuất Viện khoa học Thủy lợi Việt Nam hỗ trợ tỉnh khảo sát, đánh giá và tư vấn giải pháp giúp tỉnh thanh thải dòng chảy, khắc phục tình trạng sạt lở trên tuyến Quốc lộ 2, giải quyết tình trạng ngập úng cục bộ khu vực phường Hà Giang 1, Hà Giang 2. Đồng thời giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Sở Tài chính tham mưu cho tỉnh về sử dụng nguồn lực thực hiện khắc phục, xử lý tình trạng sạt lở trên tuyến Quốc lộ 2 và khơi thông dòng chảy sông Lô phía hạ lưu đoạn qua đoạn qua phường Hà Giang 1; chủ trì đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra các địa điểm khác đang lấn chiếm dòng chảy sông Lô thuộc địa phận phường Hà Giang 1 và Hà Giang 2. Giao Sở Công thương yêu cầu các nhà máy thủy điện bậc thang trên sông Lô, sông Miện xây dựng quy trình xả nước lòng hồ, đón lũ sớm vì lợi ích chung của cộng đồng.
Một tiếng nổ lớn, kéo theo những tiếng nổ nhỏ như “bộc phá, mìn, sấm” vang lên phía đỉnh núi, vài phút sau, hàng triệu mét khối đất đá, cây cối lao xuống sang phẳng 2 ngôi nhà, hàng ha ruộng… trong chốc lát. Tiếng nổ ấy xảy ra vào khoảng 17h30, ngày 30/9/2025 tại cụm Chanh, thôn Chiềng Chanh, xã Cẩm Thạch, tỉnh Thanh Hóa, khiến 34 hộ dân phải sơ tán khẩn cấp trong đêm.
