Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai kế hoạch năm 2026 của Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam (SPS) Việt Nam tổ chức ngày 22/12 tại Hà Nội đã nhấn mạnh yêu cầu chuyển từ ứng phó bị động sang chủ động phân tích, dự báo và tham mưu chính sách SPS, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Mở đầu Hội nghị, TS. Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, đã trình bày báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch công tác năm 2025, nhiệm vụ công tác trọng tâm năm 2026. Năm 2025 tiếp tục là một năm đầy thách thức đối với thương mại nông sản toàn cầu. Các biện pháp SPS không chỉ gia tăng về số lượng mà còn thay đổi nhanh về nội dung, cách thức thực thi, tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu nông sản, thực phẩm của Việt Nam.
Được thành lập theo Quyết định số 99/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng SPS Việt Nam là cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện nghĩa vụ thông báo, hỏi đáp SPS trong khuôn khổ WTO, đồng thời là đầu mối triển khai chương SPS trong nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) quan trọng như CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP, VIFTA…
Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, khối lượng và tính chất công việc của Văn phòng SPS Việt Nam ngày càng gia tăng, không chỉ dừng ở việc “chuyển tiếp thông tin” mà ngày càng đòi hỏi năng lực tổng hợp, phân tích, đánh giá tác động và tham mưu chính sách cho Lãnh đạo Bộ.
Trong năm 2025, Văn phòng SPS Việt Nam đã tổng hợp 968 thông báo SPS của các Thành viên WTO, trong đó có 578 dự thảo quy định và 390 văn bản đã có hiệu lực liên quan đến an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật. Đây là khối lượng công việc rất lớn, đòi hỏi sự theo dõi sát sao, kịp thời để tránh rủi ro cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Bên cạnh đó, Văn phòng đã thực hiện 12 thông báo SPS của Việt Nam tới Ban Thư ký SPS/WTO, tiếp nhận và xử lý ý kiến góp ý của các Thành viên WTO, tổ chức các phiên họp trao đổi nhằm làm rõ các nội dung còn khác biệt trong quá trình xây dựng chính sách SPS trong nước.
Đáng chú ý, từ đầu năm đến ngày 18/12/2025, Văn phòng SPS Việt Nam đã tiếp nhận 60 cảnh báo của EU đối với nông sản, thực phẩm Việt Nam vi phạm quy định SPS, kịp thời chuyển cơ quan thẩm quyền xử lý, truy xuất nguồn gốc theo quy định.
Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, số cảnh báo của EU đối với nông sản, thực phẩm Việt Nam đã giảm tới 48% so với năm 2024 – một kết quả được đánh giá là rất tích cực trong bối cảnh EU liên tục siết chặt tiêu chuẩn SPS. Một điểm nhấn quan trọng trong năm 2025 là công tác hướng dẫn, phổ biến và nâng cao năng lực thực thi SPS.
Thực hiện chỉ đạo của Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Văn phòng SPS Việt Nam đã chủ trì biên soạn 06 cuốn Sổ tay hướng dẫn thực thi và hỏi đáp SPS, tập trung vào các thị trường và ngành hàng trọng điểm như EU, Úc, thị trường Halal, rau quả, thủy sản, động vật và sản phẩm động vật. Các sổ tay này nhằm “giải mã” những quy định kỹ thuật phức tạp, giúp doanh nghiệp và người sản xuất dễ tiếp cận, dễ áp dụng.
Bên cạnh đó, Văn phòng đã chủ trì tổ chức 04 Hội nghị cập nhật quy định và cam kết SPS trong khuôn khổ các FTA như RCEP, EVFTA, UKVFTA, VIFTA, CEPA… tại nhiều địa phương trên cả nước. Các hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút sự tham gia của các Sở Nông nghiệp và Môi trường, hợp tác xã, doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng.
Ngoài ra, Văn phòng SPS Việt Nam còn tham gia nhiều hội nghị, hội thảo chuyên đề về hội nhập kinh tế quốc tế, Halal, RCEP, phát triển ngành hàng chiến lược,… qua đó góp phần lan tỏa thông tin SPS đến các địa phương và doanh nghiệp.
Năm 2025, Văn phòng SPS Việt Nam đã tham gia 20 phiên đàm phán SPS trong các hiệp định thương mại song phương và đa phương. Trong đó có các phiên đàm phán quan trọng như nâng cấp AITIGA, FTA Việt Nam – EFTA, ACAFTA, VPPTA, cùng các cơ chế SPS trong ASEAN và ASEAN – Trung Quốc.
Đặc biệt, tại các kỳ họp Ủy ban SPS – WTO, Văn phòng SPS Việt Nam đã chủ động nêu quan ngại và kiến nghị đối tác tháo gỡ nhiều vướng mắc cụ thể như mở cửa thị trường cho thịt gia cầm chế biến sang Anh, thúc đẩy EU xem xét hồ sơ sản phẩm bột ruồi lính đen, gelatin; đề nghị Trung Quốc tháo gỡ khó khăn liên quan đến Quy định 248, 249 và hệ thống CIFER.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh: đến thời điểm này, chúng ta đã có đủ cơ sở để giải đáp các câu hỏi của người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là phải định hướng được tình hình SPS trong thời gian tới, xác định rõ những vấn đề sẽ nổi lên trong giai đoạn 2025 - 2026 để chủ động hành động.
Thứ trưởng yêu cầu Văn phòng SPS Việt Nam và các đơn vị liên quan đi sâu mổ xẻ các quy định SPS của các nước nhập khẩu, phân tích sự khác biệt về tiêu chuẩn, quy chuẩn, cách áp dụng, từ đó chắt lọc những điểm cốt lõi để tham mưu lãnh đạo.
“Điều tôi cần là những kết luận rõ ràng, có trọng tâm, làm cơ sở cho chỉ đạo điều hành và xây dựng chính sách. SPS không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà liên quan trực tiếp đến niềm tin, kỳ vọng của xã hội và uy tín quốc gia”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng cũng đặc biệt lưu ý đến vai trò của các hiệp hội ngành hàng, yêu cầu tăng cường cơ chế phối hợp, trao đổi định kỳ giữa Văn phòng SPS Việt Nam và hiệp hội, doanh nghiệp, ngân hàng, các trung tâm kiểm định, chứng nhận nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và hỗ trợ hiệu quả cho sản xuất, xuất khẩu.
Tại Hội nghị, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam quả đánh giá cao vai trò của Văn phòng SPS Việt Nam như một “đài quan sát” và “bộ lọc” thông tin SPS. Việc cập nhật sớm các thay đổi về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chỉ tiêu vi sinh, quy định kiểm dịch giúp doanh nghiệp tránh rủi ro “mất cả lô hàng”.
Đại diện ngành rau quả cho rằng, tuân thủ SPS không chỉ để thông quan mà còn là chìa khóa nâng cao giá trị và xây dựng thương hiệu rau quả Việt Nam, mở đường vào các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản, Úc, đồng thời tận dụng hiệu quả ưu đãi từ các FTA.
Một nội dung quan trọng khác được thảo luận tại Hội nghị là ứng dụng công nghệ số trong công tác SPS. Đại diện Cục Chuyển đổi số, ông Nguyễn Hoàng Đan, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số đề xuất cần xây dựng một đề án tổng thể về hệ thống thông tin SPS, đóng vai trò là nền tảng kết nối, chia sẻ dữ liệu liên thông giữa các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, chế biến và thương mại.
Theo đó, hệ thống này không chỉ phục vụ công tác thông báo, hỏi đáp các biện pháp SPS mà còn tích hợp dữ liệu để hỗ trợ phân tích xu hướng thị trường, dự báo rủi ro và cảnh báo sớm các thay đổi chính sách của thị trường nhập khẩu. Đây sẽ là công cụ quan trọng giúp Văn phòng SPS Việt Nam nâng cao năng lực điều phối thông tin, tăng tính chủ động trong tham mưu, hỗ trợ kịp thời cho địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp.
Đại diện Cục Chuyển đổi số cũng cho rằng, việc xây dựng hệ thống thông tin SPS cần gắn với lộ trình phát triển cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp và môi trường, bảo đảm khả năng kết nối với các cơ sở dữ liệu quốc gia và phục vụ công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế. Khi được triển khai đồng bộ, hệ thống sẽ góp phần hình thành mạng lưới dữ liệu SPS thống nhất, minh bạch, tạo nền tảng cho quản lý rủi ro, nâng cao hiệu quả thực thi các cam kết SPS trong các hiệp định thương mại tự do.
Định hướng 2026, Văn phòng SPS Việt Nam xác định năm 2026 sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: triển khai Đề án kiện toàn Văn phòng SPS Việt Nam; xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành; nâng cao năng lực phân tích, dự báo SPS; tăng cường phổ biến, hướng dẫn doanh nghiệp; và từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu SPS giai đoạn 2026–2030.
Hội nghị khẳng định, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, SPS không chỉ là “hàng rào kỹ thuật” mà còn là nền tảng để nông sản Việt Nam khẳng định uy tín, giá trị và vị thế trên thị trường toàn cầu.
Sáng 18/12, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Đảng năm 2025, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026. Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng tham dự và chủ trì Hội nghị.
Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội Công đoàn Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, đồng chí Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh tổ chức Công đoàn cần tiếp tục khẳng định vai trò đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động; đồng thời xây dựng môi trường làm việc dân chủ, kỷ cương, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của ngành trong giai đoạn phát triển mới.
Ngày 17/12, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng tiếp ông James Nickel, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam. Tại buổi tiếp, hai bên khẳng định quyết tâm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác song phương, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và thương mại bền vững.
Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP) Việt Nam đã công bố Lộ trình Tài chính cho Hành động về nhựa đến năm 2030, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực huy động nguồn lực nhằm thúc đẩy chuyển dịch sang kinh tế tuần hoàn nhựa và giảm thiểu ô nhiễm nhựa tại Việt Nam. Theo đó, ước tính tổng nhu cầu tài chính cho các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm nhựa đến năm 2030 lên tới khoảng 7,5 - 8,5 tỷ USD.
Ngày 16/12, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phối hợp với Chính phủ tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2025, triển vọng năm 2026 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”.
