Việt Nam đang khẳng định vai trò chủ động và trách nhiệm trong nỗ lực toàn cầu ứng phó với biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị MOP37 ở Kenya và COP30 tại Brazil, Việt Nam không chỉ đưa ra các đề xuất cụ thể về quản lý môi chất lạnh, cải thiện hiệu suất năng lượng mà còn thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm huy động nguồn lực, chuyển giao công nghệ và đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch năng lượng xanh. Những bước đi này cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam trên hành trình hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
Tại Cuộc họp lần thứ 37 các Bên tham gia Nghị định thư Montreal (MOP37) tổ chức tại trụ sở Liên Hợp Quốc, Nairobi (Kenya), đoàn Việt Nam do ông Lê Ngọc Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dẫn đầu đã đề xuất ba nội dung ưu tiên quan trọng nhằm thúc đẩy hành động toàn cầu trong việc bảo vệ tầng ô-dôn và giảm phát thải khí nhà kính: (1) Xây dựng chính sách và tiêu chuẩn pháp lý để huy động đầu tư dài hạn, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, cải thiện hiệu suất năng lượng và quản lý vòng đời môi chất lạnh. (2) Tăng cường tiếp cận tài chính và chuyển giao công nghệ cho các nước đang phát triển (nhóm Điều 5), đặc biệt trong triển khai công nghệ sử dụng chất thay thế có GWP thấp và hệ thống giám sát môi chất lạnh. (3) Thúc đẩy quản lý vòng đời môi chất lạnh, bao gồm thu hồi, tái chế và tiêu hủy an toàn các chất được kiểm soát.
Đoàn Việt Nam cũng cập nhật tiến độ Kế hoạch quốc gia loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn và khí nhà kính; đồng thời khẳng định việc đưa nội dung “làm mát bền vững” vào Đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC 3.0) giai đoạn 2026-2035, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
Trong khuôn khổ hội nghị, Việt Nam tích cực tham gia thảo luận cùng 154 quốc gia, về các vấn đề kỹ thuật như quản lý vòng đời chất được kiểm soát, phát thải HFC-23, và nâng cấp Quỹ Đa phương Montreal (MLF) giai đoạn 2027-2029. Sau 5 ngày làm việc, MOP37 đã thống nhất tăng cường giám sát khí quyển và mở ra khả năng hợp tác với Việt Nam để thiết lập trạm quan trắc quốc gia, góp phần cung cấp dữ liệu quốc tế phục vụ quản lý khí nhà kính.
Song song với hợp tác quốc tế, Việt Nam đang đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP) trong ứng phó biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị COP30 diễn ra tại Belém, Brazil, sự kiện bên lề “Thúc đẩy hợp tác công - tư trong thực hiện các cam kết khí hậu tại Việt Nam” do WWF-Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng các tập đoàn quốc tế IKEA và H&M đồng tổ chức, đã tạo diễn đàn thảo luận giữa chính phủ và doanh nghiệp về chuyển dịch năng lượng xanh và kinh tế carbon thấp.
Theo ông Lê Ngọc Tuấn, Chính phủ ghi nhận vai trò tiên phong của doanh nghiệp trong việc đầu tư công nghệ xanh, tối ưu hóa chuỗi giá trị, và phát triển kinh tế tuần hoàn, đồng thời nhấn mạnh: “Trên hành trình hướng tới tương lai phát thải carbon thấp, không thể chỉ có nỗ lực của Chính phủ, sự tham gia của khu vực tư nhân là yếu tố then chốt”.
Các doanh nghiệp lớn đã có nhiều sáng kiến: WWF - Việt Nam và ngân hàng HSBC triển khai các công cụ tài chính xanh nhằm mở rộng dòng vốn tư nhân cho năng lượng tái tạo và các giải pháp dựa vào thiên nhiên; Tập đoàn IKEA và H&M hợp tác cùng WWF hỗ trợ Việt Nam điện khí hóa ngành dệt may và chế biến gỗ, hướng tới mô hình sản xuất sử dụng năng lượng tái tạo toàn chuỗi.
Đại diện IKEA, ông Sriram Rajagopal, khẳng định: “Hiệu quả ứng phó khí hậu chỉ đạt được khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và khu vực tư nhân, cùng tầm nhìn dài hạn và chính sách hài hòa”. Còn ông David Dahl (H&M) nhấn mạnh tầm quan trọng của điện khí hóa và năng lượng tái tạo như “con đường duy nhất để đạt mục tiêu khí hậu quốc tế dài hạn”.
Giai đoạn 2026-2030, WWF-Việt Nam đặt mục tiêu củng cố quan hệ hợp tác giữa Nhà nước và doanh nghiệp, thúc đẩy chuyển dịch năng lượng, phục hồi hệ sinh thái nước ngọt, bảo vệ rừng - bể chứa carbon và mở rộng các giải pháp dựa vào thiên nhiên. Cách tiếp cận “đa bên - đa lợi ích” này không chỉ giúp Việt Nam huy động hiệu quả nguồn vốn đầu tư tư nhân, mà còn đáp ứng song song mục tiêu phát triển bền vững và cam kết Net Zero 2050.
Hai sự kiện lớn, đó là MOP37 và COP30 đã thể hiện vai trò ngày càng tích cực của Việt Nam trong hợp tác quốc tế và khu vực tư nhân về khí hậu. Việt Nam không chỉ đóng góp sáng kiến chính sách toàn cầu về quản lý môi chất lạnh và loại trừ khí nhà kính, mà còn chủ động kết nối khu vực công - tư để hiện thực hóa cam kết trung hòa carbon, hướng tới một nền kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững.
Hệ thống thủy lợi Bắc Thái Bình – nay thuộc tỉnh Hưng Yên – được xem là “mạch sống” của vùng nông nghiệp trọng điểm đồng bằng sông Hồng, cung cấp nước tưới tiêu cho hàng chục nghìn héc-ta canh tác và đảm bảo sinh kế cho hàng vạn hộ dân. Thế nhưng, trước sức ép của biến đổi khí hậu, sự xuống cấp của hạ tầng và cơ chế giá dịch vụ thủy lợi còn nhiều bất cập, công tác quản lý, vận hành các công trình thủy lợi đang đối mặt với không ít khó khăn. Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, ông Đỗ Thanh Tùng, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Thái Bình, đã chia sẻ thẳng thắn về thực trạng, những vướng mắc và kiến nghị chính sách để hệ thống thủy lợi vận hành bền vững trong giai đoạn mới.
Tại Kỳ họp thứ 10, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) bày tỏ quan ngại sâu sắc trước diễn biến phức tạp, cực đoan của thiên tai và biến đổi khí hậu; đề nghị có giải pháp quyết liệt hơn để ứng phó, chuyển từ "bị động ứng phó" sang "chủ động phòng ngừa" bởi thiên tai không còn là hiện tượng bất thường mà đã trở thành thách thức thường trực của quốc gia, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế, tài sản và sự phát triển bền vững của đất nước.
Hiện nay, cả nước có khoảng 50 đô thị chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu. Trước tình hình đó, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Tô Ái Vang kiến nghị Chính phủ sớm quy hoạch đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó tập trung trọng tâm vào sức chống chịu để phát triển bền vững.
Hai cơn bão số 10 và 11 đi qua, để lại những vết thương nặng nề cho miền núi phía Bắc và miền Trung. Nhưng trên mảnh đất ngập bùn, người dân vẫn kiên cường dựng lại mái nhà, khơi lại nguồn sống. Từ sự chỉ đạo sát sao của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đến sức mạnh đoàn kết của nhân dân, cả nước lại một lần nữa chứng minh: thiên tai có thể quật ngã đất, nhưng không thể quật ngã lòng người Việt Nam.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vừa ra mắt bộ tài liệu 'Các biện pháp kỹ thuật để thích ứng, giảm thiểu thiệt hại do các loại hình thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp'.
Gen Xanh không chỉ là cuộc thi đơn thuần mà còn là có ý nghĩa quan trọng nhằm xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam tiên phong trong phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu.
