Khánh Hòa đang bước qua một giai đoạn phát triển đầy nỗ lực và quyết tâm, trong đó công tác xóa đói giảm nghèo nổi lên như điểm nhấn nhân văn và rõ nét nhất. Dựa trên những phong trào thi đua của ngành Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương trong tỉnh đã biến sự chỉ đạo thành hành động, biến khó khăn thành động lực, để rồi từng bước cải thiện điều kiện sống của người dân – từ hạ tầng nông thôn đến những mái nhà cụ thể của từng hộ gia đình. Những con số trong báo cáo không khô cứng mà phản ánh rất thật: nơi nào có chính sách đúng, có sự đồng lòng, thì nơi đó có đổi thay bền vững.
Hạ tầng nông thôn vững chắc, nền tảng để giảm nghèo bền vững
Không thể nói đến xóa đói, giảm nghèo nếu nền tảng hạ tầng nông thôn còn manh mún. Đường sá, điện nước, môi trường và các thiết chế cộng đồng chính là “phần cứng” giúp người dân tham gia sản xuất, tăng thu nhập, thoát nghèo bền vững. Giai đoạn 2021–2025, Khánh Hòa triển khai mạnh mẽ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, coi đây là khung nền để nâng cao chất lượng sống và tạo sinh kế lâu dài.
Đến cuối tháng 6/2025, toàn tỉnh có 106/137 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; trong đó, 50 xã đạt chuẩn nâng cao và 3 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Mỗi xã đạt chuẩn không chỉ là thêm một “dấu mốc” trên bản đồ nông thôn mới, mà còn là bước tiến trong giảm nghèo: hệ thống chính trị cơ sở hoạt động hiệu quả hơn, hạ tầng phục vụ sản xuất được cải thiện, môi trường sống an toàn hơn và cơ hội tiếp cận thị trường rộng mở hơn.
Một con đường mới, một trạm bơm nước sạch hay trường học khang trang đều góp phần trực tiếp giúp người dân giảm chi phí sinh hoạt, tăng hiệu quả sản xuất, thu hút doanh nghiệp đầu tư, tạo việc làm tại chỗ. Bởi nghèo đói không chỉ là thiếu thu nhập; nghèo đói luôn gắn với thiếu cơ hội. Khi hạ tầng thay đổi, cơ hội xuất hiện và chính từ đây, các phong trào thi đua trong ngành Nông nghiệp và Môi trường trở thành chất xúc tác để mỗi địa phương nâng cao chuẩn mực phục vụ người dân.
Chung tay dựng mái ấm hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát
Nếu nông thôn mới là phần “nền”, thì xóa nhà tạm – nhà dột nát chính là phần “người”. Một mái ấm an toàn, vững chắc là điều kiện đầu tiên để một gia đình có thể tính chuyện thoát nghèo. Khánh Hòa bước vào chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát với mục tiêu lớn: Giai đoạn 2024–2025 phải xử lý 3.509 căn, trong đó 1.988 căn xây mới và 1.521 căn sửa chữa. Tổng kinh phí huy động dự kiến 195,39 tỷ đồng. Trong báo cáo của ngành, chương trình này được coi như một “cuộc vận động lòng dân” đúng nghĩa.
Sở Nông nghiệp và Môi trường, với vai trò cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo theo Công điện số 102/CĐ-TTg (ngày 6/10/2024), đã tham mưu ban hành hàng loạt văn bản điều phối, hướng dẫn, triển khai và giám sát. Từ kế hoạch, quyết định, đến phân công nhiệm vụ đều rõ người, rõ việc, rõ thời gian và rõ kết quả. Đây chính là điều kiện quan trọng để chương trình không “chạy theo phong trào” mà thực sự chạm tới từng mái nhà.
Kết quả thể hiện sức mạnh huy động xã hội cực kỳ lớn. Trong giai đoạn này, Tỉnh Khánh Hòa (cũ), toàn bộ 1.326 căn thuộc diện cần hỗ trợ đều đã hoàn thành (462 căn xây mới và 864 căn sửa chữa). Hơn 53,6 tỷ đồng từ Quỹ Vì người nghèo đã được sử dụng đúng mục tiêu, đúng đối tượng. Ngày 29/4/2025, tỉnh công bố hoàn thành xóa nhà tạm – nhà dột nát sớm 5 tháng so với nhiệm vụ Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao và sớm 6 tháng so với yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh Ninh Thuận (cũ) sau sáp nhập địa giới, chương trình tiếp tục được triển khai nhất quán. Có 2.183/2.183 căn nhà đã được hoàn thiện, gồm 1.526 căn xây mới và 657 căn sửa chữa. Tổng nguồn lực huy động 141,79 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước 111,27 tỷ đồng; xã hội hóa 29,36 tỷ đồng; Quỹ Đền ơn đáp nghĩa 1,16 tỷ đồng. Những con số ấy là minh chứng rõ ràng cho tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Nhưng đằng sau những con số là những câu chuyện rất nhân văn: Đoàn viên thanh niên đi giúp dựng khung, doanh nghiệp tài trợ vật liệu, cán bộ cơ sở đi từng hộ giám sát thi công, đôn đốc tiến độ. Một căn nhà mới không chỉ là bốn bức tường kiên cố; nó là nơi người già yên tâm, trẻ nhỏ có góc học tập, và cả gia đình có thể bắt đầu tính đến chuyện làm ăn, sản xuất, kết nối thị trường, những bước quan trọng nhất để thoát nghèo thật sự.
Nhìn tổng thể, Khánh Hòa đã chứng minh rằng công tác xóa đói, giảm nghèo sẽ đạt kết quả nhanh và bền vững khi chính sách đúng hướng, tổ chức thực thi nghiêm túc và lòng dân được khơi dậy. Thành công của chương trình xóa nhà tạm – nhà dột nát cũng đặt nền móng cho các bước đi tiếp theo: Giữ vững chất lượng nông thôn mới, hỗ trợ hộ mới thoát nghèo ổn định sinh kế, và tiếp tục xây dựng môi trường sống nơi con người có điều kiện phát triển trọn vẹn.
Đi giữa những làng quê giờ đã sáng đèn trong những ngôi nhà mới, có thể thấy rằng điều quý giá nhất không phải là hoàn thành chỉ tiêu, mà là niềm tin của người dân đã được dựng lại. Điều này cũng giống như chính những mái nhà mới đã được dựng lên: vững vàng hơn, an tâm hơn và mở ra nhiều cơ hội hơn cho tương lai.
Việc hình thành vùng trồng dứa liên kết tại xã Kỳ Hoa (Hà Tĩnh) đang mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp địa phương.
Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, khi hạ tầng dân sinh vững vàng, người dân phục hồi sau thiên tai nhanh hơn; khi dịch vụ xã hội bao phủ rộng hơn, cơ hội duy trì thu nhập và ổn định đời sống của hộ nghèo được củng cố mạnh mẽ hơn. Kỳ 3 của bài báo sẽ tập trung vào nhóm yếu tố ít được nói tới nhưng lại đóng vai trò quyết định đối với mục tiêu giảm nghèo bền vững, đó là hệ thống hạ tầng thiết yếu và dịch vụ xã hội.
Trong báo cáo chuyên đề công bố tháng 7/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định: “Phát triển sinh kế thích ứng khí hậu là yêu cầu trọng tâm của giai đoạn 2025- 2030 để giữ vững thành quả giảm nghèo”. Từ góc nhìn đó, Kỳ 2 tập trung phân tích những mô hình sinh kế đang được triển khai tại nhiều địa phương, thể hiện khả năng chống chịu tốt hơn trước thời tiết cực đoan và có tiềm năng nhân rộng trong những năm tới.
Mưa lũ dồn dập cuối năm 2025 đã cuốn trôi nhiều thành quả giảm nghèo ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, nơi hàng nghìn hộ dân vừa thoát nghèo lại rơi ngay vào cảnh trắng tay. Dù tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của cả nước đã giảm xuống còn khoảng 1%, thực tế tại nhiều địa bàn cho thấy sinh kế phụ thuộc thời tiết, hạ tầng mong manh và khả năng chống chịu hạn chế khiến nguy cơ tái nghèo sau thiên tai vẫn luôn thường trực. Đây cũng là thách thức lớn nhất đối với mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2025-2030.
Tuổi trẻ của Lê Quang Long, người sáng lập dự án thiện nguyện "Những bước chân xanh", không chỉ lấp đầy bằng những chuyến đi mà còn bởi cách anh mang những nụ cười hạnh phúc đến vùng cao, tạo sinh kế bền vững từ nông sản địa phương.
