Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra trên mọi mặt của đời sống, do đó chuyển đổi số trong sản xuất là điều bắt buộc dù sớm hay muộn. Một trong các vấn đề của số hóa đó là dữ liệu. Câu hỏi đặt ra là “Dữ liệu cần thiết như thế nào? Làm thế nào để lấy được dữ liệu? Dữ liệu được sử dụng để làm gì?...”. 
Đứng trước một loạt câu hỏi đặt ra và thực tế ở nhà máy, người vận hành đang phải ghi và cập nhật các thông số một cách thủ công, theo dõi và ghi các thông số vào sổ nhật ký vận hành, việc này không đồng bộ và đôi khi còn thiếu chính xác. Nếu lấy các giá trị này để thực hiện việc tính toán hiệu suất thì độ chính xác không cao, việc lưu trữ tốn kém, truy xuất tìm kiếm dữ liệu mất thời gian.

Ví dụ về bảng dữ liệu Nhật kí được thu thập

Bằng những hiểu biết về các phần mềm thu thập dữ liệu EXAQUANTUM/Yokogawa, phần mềm điều khiển CENTUM VP/Yokogawa, các kỹ sư của Nhà máy đã thiết kế các bảng thông số có thể tự động cập nhật thông số vận hành của phần Boiler (lò hơi), phần tua bin, phần điện, phần BOP (Balance Of Plant - phần dùng chung) và một số phần khác. Các bảng này có thể tùy chọn khoảng thời gian lấy mẫu, và chu kỳ lấy mẫu linh hoạt tùy thuộc vào nhu cầu lấy mẫu của người vận hành.

Bảng dữ liệu máy nén khí

Hiện tại đang lấy mẫu cho khoảng 1 ngày và chu kỳ lấy mẫu là 2h. Một số bảng thông số đã được các kỹ sư cấu hình có thể lấy dữ liệu từ trên máy tính vận hành HIS (Human Interface Station) hoặc có thể lấy tự động hàng ngày, hoặc hàng tháng theo lịch đã đặt trước. Dữ liệu thông số tổ máy được lấy một cách đồng thời, chính xác, có thể lưu trữ lâu dài, các dữ liệu có thể truy xuất một cách nhanh chóng. 
Các kỹ sư công nghệ có thể sử dụng dữ liệu này để phân tích chẩn đoán các lỗi có thể xảy ra đối với các thiết bị. Từ đó có những điều chỉnh hệ thống phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro cũng như cải thiện được hiệu suất tổ máy. Các dữ liệu này sau này cũng có thể được chia sẻ dữ liệu trong các nhà máy điện trong cùng hệ thống làm tiền đề chuẩn bị cho các bước chuyển đổi dữ liệu tiếp theo.
Chuyển đổi số trong sản xuất điện năng cũng giống như trong các lĩnh vực sản xuất khác, nó phải mang lại hiệu quả thiết thực như tăng tính tự động hóa, nâng cao hiệu suất. Điều này có nghĩa chúng ta không chỉ chuyển đổi công nghệ mà là chuyển đổi tư duy của người lao động nữa, đòi hỏi người lao động phải luôn cập nhật kiến thức và tư duy mới để đáp ứng được với yêu cầu thực tiễn. 
“Nhật ký điện tử tự động” chỉ là một trong các bước thay đổi tư duy để từng bước số hóa các quy trình sản xuất. Nhưng tin rằng với những bước đi nhỏ này, chúng tôi cũng đang góp phần vào công tác chuyển đổi số của Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn./.
Bùi Trung Đô