Bà Nguyễn Thị Hải Bình, Tổng giám đốc cho biết: Năm 2022, Super Trường Phát dự kiến sẽ có nhiều hoạt động phi lợi nhuận tại cộng đồng và sẵn sàng đồng hành cùng các nhà quản lý, các tổ chức quốc tế trong các chiến dịch vì biển xanh quê hương.

         - Thưa Bà, Super Trường Phát đang chuyển hóa thông điệp “Chung tay xóa bỏ ngư cụ ma trên biển” sang hành động như thế nào?

           Bà Nguyễn Thị Hải Bình: Là hội viên của Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam, Super Trường Phát đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong sản xuất và cung ứng các sản phẩm từ nhựa HDPE. Chúng tôi đã dành 3 năm tìm hiểu các văn bản chính sách, thông tư, hướng dẫn của Nhà nước liên quan đến Chiến lược Phát triển kinh tế biển; trải nghiệm thực tế với cộng đồng ngư dân nuôi trồng thủy hải sản (nuôi biển) ở nhiều tỉnh/thành ven biển để xây dựng chiến lược đồng hành; đưa ra những công nghệ, vật liệu tối ưu nhất đến với tất cả những người nuôi trồng thủy hải sản trên biển. Qua đó, chúng tôi nhận ra biển là cánh đồng cuối cùng của hành tinh trong thế kỷ 21- Nhân loại cần canh tác biển và đại dương để phát triển. Super Trường Phát là một nhân tố của cộng đồng, có khát vọng vươn khơi cùng cộng đồng ngư dân để phát triển sinh kế - bảo vệ màu xanh của biển.

          Trong quá trình triển khai công việc, tôi đã được tiếp cận với một số Tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF). Tổ chức này kêu gọi cộng đồng thế giới hành động khẩn cấp nhằm xây dựng một Hiệp ước quốc tế về rác thải nhựa. Là một doanh nghiệp sản xuất nguyên vật liệu phục vụ hạ tầng cho lĩnh vực nuôi biển, tôi đã thấu hiểu rõ muốn có thị trường bền vững chúng tôi phải sản xuất sản phẩm theo công nghệ xanh - hành động cũng phải xanh mới được cộng đồng đón nhận bền vững. Ở phương diện này, tham vọng trước mắt của chúng tôi mong muốn được có cơ hội tiệm cận, hợp tác để chung tay với WWF- Việt Nam trong công cuộc xóa bỏ ngư cụ ma, gìn giữ đại dương xanh, sạch trở lại. Bởi chúng tôi nhận ra đây không chỉ là trách nhiệm của các cấp quản lý, cộng đồng người dân hay việc riêng của Tổ chức WWF mà có vai trò rất lớn của doanh nghiệp trong việc hỗ trợ sinh kế, công nghệ cho ngư dân- và Super Trường Phát sẵn sàng đi tiên phong.

         - Vậy bà nhận thấy thực trạng “ngư cụ ma” đang tồn tại ở đại dương nói chung và vùng biển Việt Nam như thế nào thưa Bà?

          Bà Nguyễn Thị Hải Bình: Là thành viên của Hiệp hội nuôi biển Việt Nam và chúng tôi đang đồng hành cùng Hiệp hội tại một số địa phương ven biển lồng ghép thực hiện nhiệm vụ kinh tế- xã hội trên biển. Trải qua nhiều chuyến thực tế tại cộng đồng nuôi biển, tôi nhận thấy ngư cụ ma là dạng rác thải đại dương nguy hại nhất, trong đó lượng thải bỏ nguyên vật liệu mục nát từ các bè nuôi hải sản trên biển sau thu hoạch tự do trôi nổi trôi dạt ra đại dương. Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), hiện nay gần 90% trữ lượng các loài thủy sản trên thế giới đã bị khai thác quá mức hoặc cạn kiệt, trong khi hơn 3 tỷ người trên thế giới phụ thuộc vào nguồn thực phẩm thủy sản là nguồn cung cấp protein chính. Trong bối cảnh dân số ngày càng tăng, nhu cầu tiêu thụ thủy sản tăng, dẫn đến việc sử dụng ngư cụ đánh bắt thủy sản cũng tăng theo. Lưới rê, lồng và bẫy, chà rạo, và các loại ngư cụ khác đang khiến vấn đề rác thải nhựa đại dương ngày càng gia tăng khi các ngư cụ này bị bỏ hoang, thất lạc hoặc vứt bỏ. Những ngư cụ ma theo thời gian làm gia tăng mức độ nghiêm trọng về nguy cơ tuyệt chủng đối với một số loài quý hiếm như chêrim biển, rùa và thú biển. Đây chính là dạng rác thải đại dương nguy hại nhất, gây tổn hại đến các hệ sinh thái, sinh cảnh sống quan trọng ở biển và gây nguy hiểm cho nhiều ngành/lĩnh vực đang hoạt động trên biển như: Hàng hải, du lịch sinh thái biển và đặc biệt là sinh kế của người dân nói riêng và người nuôi trồng thủy hải sản nói riêng.

Mối nguy của đại dương hôm nay

          Tới nay, những hậu quả từ việc sử dụng các vật liệu truyền thống, tận dụng, tạm bợ bừa bãi, không kiểm soát đã, đang nhận được sự quan tâm của các cấp quản lý, doanh nghiệp và người dân, nhưng tác động của ngư cụ ma lại ít được nhận biết và hiểu rõ - Đây là những lỗ hổng trong các khuôn khổ pháp lý hiện hành mà ở góc độ doanh nghiệp chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế, các nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng chung tay đưa ra những chế tài cụ thể, nghiêm minh. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện pháp lý thuận tiện cho những doanh nghiệp có công nghệ xanh đầu tư, hỗ trợ, tiệm cận thị trường, đồng hành cùng ngư dân.

       - Super Trường Phát đã có những hành động và việc làm cụ thể như thế nào trong việc vận động, tuyên truyền và hỗ trợ cho người nuôi biển chuyển đổi vật liệu nuôi biển xóa bỏ lồng nuôi truyền thống (tre, nứa, gỗ, phao xốp) sang hoàn toàn sử dụng công nghệ lồng, ống bằng nhựa HDPE?

          Bà Nguyễn Thị Hải Bình: Là doanh nghiệp tiên phong nghiên cứu về các dòng sản phẩm HDPE cho nuôi biển công nghiệp Việt Nam và là doanh nghiệp đầu tiên công bố hợp quy QCĐP 08:2020/QN của tỉnh Quảng Ninh. Theo đó, Super Trường Phát đã phối hợp với chính quyền địa phương chuyển đổi vật liệu nổi trong nuôi trồng thủy sản sang HDPE tại 7 xã, huyện Vân Đồn – Quảng Ninh. Song song với đó là những chính sách khuyến khích bà con chuyển đổi từ phao xốp sang phao nổi HDPE. Super Trường Phát đang chung tay cùng Quảng Ninh, đưa ra chương trình trợ giá cho bà con khi bà con đổi phao xốp còn sử dụng được sang phao HDPE của Super Trường Phát. Đối với những phao xốp không còn sử dụng được nữa, chúng tôi tìm giải pháp gom và phân hủy tại các điểm cụ thể cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Ninh. Đây là một trong những giải pháp Super Trường Phát đặc biệt đi sâu để giải quyết khó khăn của bà con ngư dân và đồng hành cùng Quảng Ninh trong việc cứu môi trường biển với hiện trạng cả triệu quả phao xốp trôi nổi.

Mô hình nuôi hàu bằng vật liệu HDPE có độ bền và đẹp trên biển 

          Qua thực tế tại các vùng biển, những hình ảnh trên báo chí, hay những câu chuyện của biển đã chạm đến sự khao khát của Super Trường Phát. Sứ mệnh của chúng tôi là “chung tay xây dựng và bảo vệ môi trường xanh”, không thể vì lợi ích kinh tế trước mắt mà làm ngơ khi môi trường biển ở khắp các vùng nuôi biển kêu cứu bởi ô nhiễm.

          Tôi cũng hiểu rằng, tập quán của người dân, từ thói quen sinh hoạt hàng ngày cho đến mưu sinh, trong nuôi biển bằng ngư nghiệp tồn tại rất nhiều hành vi tự do. Ngư dân thản nhiên xả thải, vô hình làm hủy hoại môi trường chung quanh. Do vậy, song song với những quy định được áp dụng trong cuộc sống, còn cần cả một cuộc “đại phẫu” trong nhận thức người dân nuôi biển.

          Mỗi một thay đổi nhỏ sẽ thành thay đổi lớn. Mỗi người chịu thay đổi tích cực, thì môi trường, cuộc sống sẽ tích cực hơn, xanh tươi hơn. Chúng ta có mái nhà lớn để sống, sinh vật cũng thế. Thay đổi và hành động chính là bảo vệ mái nhà cho ngư dân, cho sinh vật dưới đáy đại dương.

         - Được biết, Super Trường Phát mong muốn sớm được tiệm cận với một số Tổ chức Quốc tế tại Việt Nam, trong đó có Tổ chức WWF- Việt Nam để phối hợp xây dựng những mô hình nuôi biển sinh thái bằng vật liệu HDPE, hạn chế vấn nạn xả thải vật liệu ra biển, góp phần chung tay vì màu xanh của đại dương. Vậỵ Super Trường Phát chuẩn bị dự định kế hoạch này như thế nào?

        Bà Nguyễn Thị Hải Bình: Trong năm 2021, chúng tôi đã kết nối được với Tổ chức WWF - Việt Nam. Thực tiễn những việc làm của WWF Việt Nam triển khai ở một số tỉnh thành ven biển đã thôi thúc doanh nghiệp chúng tôi nhìn rộng hơn về vấn đề của cộng đồng và những vấn nạn đang tồn tại xung quanh thị trường đầu tư của mình. Nếu không có trách nhiệm, dấn thân hỗ trợ cộng đồng nuôi biển thì chúng tôi khó xây dựng được một thị trường bền vững; những sản phẩm xanh của Super Trường Phát cũng sẽ bị công cụ ma trên biển đánh đồng và vùi dập.

          Vì vậy, Super Trường Phát đang xây dựng “Dự án mô hình nuôi rong trên quy mô công nghiệp bằng vật liệu HDPE nhằm bảo vệ môi trường biển”. Theo đó, dự án sẽ xây dựng chuỗi giá trị của rong biển kết hợp nuôi các loài hải sản nhằm làm sạch nguồn nước khu vực vùng nuôi. Phối hợp với các trung tâm nghiên cứu kiểm soát môi trường biển, đánh giá chất lượng nguyên liệu và sản phẩm chế biến từ nguyên liệu nuôi biển.

          Xây dựng, phát triển mô hình nuôi rong biển (cụ thể là Rong sụn và Rong nho) kết hợp với nuôi các loài thủy sản như hàu, vẹm,...theo quy mô công nghiệp ngoài khơi, sử dụng hệ thống lồng bè HDPE thích ứng tốt với thiên tai, biến đổi khí hậu và thân thiện với môi trường. Xây dựng nhà máy chế biến thủy sản và tinh chế một số sản phẩm từ rong phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu quốc tế.

          Địa phương dự kiến triển khai dự án tại Ninh Thuận và Khánh Hòa, là 2 địa phương có vùng nước ấm, thích hợp với nuôi trồng, phát triển 2 loại rong Nho (Caulerpa lentilifera) và rong Sụn (Kappaphycus và Eucheuma).

          - Mục tiêu hướng đến của Super Trường Phát ở dự án này là gì thưa Bà?

        Bà Nguyễn Thị Hải Bình: Mong muốn thì nhiều, nhưng trước mắt là cải thiện và bảo vệ môi trường biển. Tạo việc làm ổn định, cải thiện thu nhập của các nông dân nuôi biển và những người dân trực tiếp tham gia dự án. Nếu có được sự đồng thuận chung tay với WWF -Việt Nam sẽ là cơ hội cho chúng tôi làm tốt hơn cho cộng đồng ven biển và đại dương, từng bước đưa vật liệu HDPE đến nhiều vùng biển của Tổ quốc, khát vọng được nhìn thấy người dân phát triển kinh tế và gìn giữ chủ quyền Tổ quốc.

          - Trân trọng cảm ơn Bà!

Diệp Anh (thực hiện)