Theo Đề án, mục tiêu đến năm 2025 sẽ bố trí tái định cư cho 2.225 hộ dân tại 41 xã thuộc khu vực miền núi có nguy cơ rất cao và cao xảy ra thiên tai. Việc sắp xếp dân cư được thực hiện theo 3 hình thức: tái định cư xen ghép cho 599 hộ, tái định cư liền kề cho 300 hộ tại 17 khu và tái định cư tập trung cho 1.326 hộ tại 31 khu.

Tuy nhiên, tiến độ thực hiện đến thời điểm hiện tại còn chậm. Đối với tái định cư xen ghép, mới chỉ 233/599 hộ được di chuyển đến nơi ở mới, đạt 38,9% kế hoạch. Nguyên nhân chủ yếu là do đa số hộ dân thuộc diện nghèo, cận nghèo nên chưa tự tìm được quỹ đất để chuyển đến; đồng thời, nhiều xã vẫn chưa có phương án bố trí đất cụ thể phục vụ tái định cư.

Đối với tái định cư xen ghép, mới chỉ 233/599 hộ được di chuyển đến nơi ở mới, đạt 38,9% kế hoạch

Với hình thức tái định cư liền kề, 17 khu cho 300 hộ đã được triển khai. Trong đó, 4 khu với 79 hộ đã hoàn thành hạ tầng và giao đất cho 26 hộ dân xây dựng nhà ở, 53 hộ còn lại đang tiếp tục thực hiện thủ tục nhận đất. 5 khu (119 hộ) đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, trong khi 8 khu (102 hộ) vẫn chưa được cấp thẩm quyền quyết định. Các bước chuẩn bị đầu tư như lập quy hoạch chi tiết, khảo sát, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật... đang được các chủ đầu tư tiến hành.

Tái định cư tập trung được thực hiện tại 31 khu cho 1.326 hộ, đến nay 4 khu (151 hộ) đã hoàn thiện hạ tầng và giao đất cho dân. 15 khu (680 hộ) đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và đang trong giai đoạn chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, còn lại 12 khu (495 hộ) vẫn chưa đủ điều kiện để trình chủ trương đầu tư do chồng lấn quy hoạch hoặc thiếu hồ sơ pháp lý.

Thanh Hóa tổ chức hội nghị sơ kết Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi giai đoạn 2021 – 2025 (Ảnh: Xuân Nghĩa)

Báo cáo tại hội nghị cũng chỉ rõ nhiều khó khăn trong triển khai đề án: địa hình chia cắt, độ dốc lớn, quỹ đất hạn chế, hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, chi phí san lấp và vận chuyển vật liệu cao. Kinh phí hỗ trợ từ ngân sách tỉnh chưa đủ để xây dựng đầy đủ hạ tầng kỹ thuật các khu tái định cư, dẫn đến vượt tổng mức đầu tư và chậm tiến độ. Ngoài ra, một số dự án mới phát sinh sau bão số 3, số 4 năm 2024 chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, gây khó khăn trong trình chủ trương đầu tư.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm yêu cầu các xã chủ động thực hiện dự án khi chính quyền 2 cấp đã được kiện toàn. Đồng thời, vận động người dân khẩn trương tìm kiếm quỹ đất xây dựng nhà tại nơi ở mới. Với các hộ chưa thể tự bố trí, UBND xã phải có phương án hỗ trợ cụ thể. Các xã cũng cần phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý dự án khu vực và các đơn vị liên quan để rà soát, đánh giá năng lực triển khai từng dự án trong năm 2025, lập báo cáo đề xuất gửi về Sở Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp trình thẩm định.

Đối với các dự án chưa đủ điều kiện thực hiện trong năm 2025, giao các địa phương phối hợp cập nhật vào kế hoạch giai đoạn 2026 – 2030. Sở Xây dựng được giao rà soát các dự án vượt tổng mức đầu tư, tham mưu giải pháp xử lý, đảm bảo khả năng triển khai và hiệu quả đầu tư lâu dài.

Hoàng Anh