
Chuyển đổi số “chìa khóa vàng” đưa sản phẩm OCOP Việt Nam vươn ra thế giới
01/08/2025TN&MTSáng ngày 1/8, tại Trung tâm Hội nghị Hoàng Thành Thăng Long (Hà Nội), Hội nghị “Ứng dụng chuyển đổi số trong phát triển các sản phẩm OCOP xuất khẩu” đã diễn ra trong khuôn khổ Hội chợ Vietnam OCOPEX 2025. Chương trình do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp cùng sàn thương mại điện tử Alibaba.com và Công ty NBT Holdings, đại lý ủy quyền chính thức của Alibaba.com tại Việt Nam tổ chức.
Đây là sự kiện nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ thể OCOP tăng cường năng lực số, xây dựng thương hiệu sản phẩm trên nền tảng thương mại điện tử, mở rộng kênh phân phối và nâng cao giá trị gia tăng trong xuất khẩu.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại nhấn mạnh: “Chuyển đổi số là con đường tất yếu để doanh nghiệp OCOP tăng trưởng bền vững và khai phá thị trường quốc tế. Chuyển đổi số không đơn thuần là công nghệ, còn thể hiện một tư duy mới trong sản xuất, tiếp thị và kinh doanh”.
Hội nghị “Ứng dụng chuyển đổi số trong phát triển các sản phẩm OCOP xuất khẩu” do Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với sàn thương mại điện tử Alibaba.com được tổ chức với mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ thể OCOP Việt Nam nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế thông qua các nền tảng số, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trong thời kỳ chuyển đổi số.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại phát biểu tại Hội nghị
Thời gian qua, hoạt động xúc tiến thương mại số đã được Cục Xúc tiến thương mại đẩy mạnh triển khai một cách linh hoạt và đổi mới. Chúng tôi tập trung nghiên cứu và điều chỉnh các hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn, đồng thời phối hợp hiệu quả với các đối tác trong và ngoài nước. Nhờ vậy, nhiều doanh nghiệp đã tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian giao dịch, mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng toàn cầu, góp phần vào tăng trưởng xuất khẩu của cả nước.
Một trong những sáng kiến nổi bật trong lĩnh vực xúc tiến thương mại số là việc triển khai Chương trình “Gian hàng Quốc gia Việt Nam – Vietnam Pavilion” trên nền tảng Alibaba.com từ năm 2023. Đây là mô hình xúc tiến mang tính chiến lược, gắn với thương hiệu quốc gia Việt Nam, với quy trình tuyển chọn minh bạch và hệ thống hỗ trợ toàn diện từ đào tạo, tư vấn, cho đến kết nối thị trường quốc tế. Đến nay, chương trình đã thu hút 200 doanh nghiệp xuất khẩu tiêu biểu từ nhiều ngành hàng.
Ban tổ chức đánh giá cao vai trò của Alibaba.com trong việc hỗ trợ đào tạo, tư vấn và đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình chuyển đổi số và phát triển xuất khẩu trực tuyến. Với hệ thống người mua lên tới hơn 260 triệu tại 190 quốc gia, Alibaba.com là kênh tiềm năng lớn cho các doanh nghiệp OCOP mở rộng quy mô kinh doanh ra thị trường toàn cầu.
Tôi tin rằng, tham dự hội nghị hôm nay, các doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ thể OCOP sẽ được tiếp cận thêm nhiều kiến thức thực tiễn, kỹ năng cần thiết để bán hàng trực tuyến, xây dựng thương hiệu chuyên nghiệp, từ đó mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm một cách hiệu quả, bền vững.
Trong thời gian tới, Cục Xúc tiến thương mại sẽ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ mới như: Khóa tập huấn chuyên sâu, tư vấn kỹ thuật, hỗ trợ xây dựng thương hiệu số… nhằm đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp OCOP trong tiến trình chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
Hội nghị tập trung vào các chủ đề then chốt như:
* Chuyển đổi số trong xúc tiến xuất khẩu, cơ hội vàng cho sản phẩm OCOP Việt Nam
* Sự thay đổi xu hướng tiêu dùng toàn cầu và yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi mô hình kinh doanh
* Những thách thức khi sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường quốc tế, từ quy chuẩn đến thương hiệu
* Giải pháp từ nền tảng Alibaba.com giúp doanh nghiệp OCOP gia nhập thị trường B2B toàn cầu
* Góc nhìn thực tiễn từ các doanh nghiệp đã xuất khẩu thành công qua kênh trực tuyến
* Tọa đàm OCOP Go Global, chia sẻ kinh nghiệm, giải đáp và kết nối chuyên gia
Một điểm nổi bật của Hội nghị là phiên tọa đàm “OCOP Go Global”, với sự tham gia của các doanh nghiệp đã có kinh nghiệm xuất khẩu qua Alibaba.com. Đại diện từ một hợp tác xã OCOP tại Bến Tre chia sẻ: “Từ chỗ không biết gì về thương mại điện tử, chỉ sau 3 tháng được đào tạo và hỗ trợ, chúng tôi đã có đơn hàng xuất khẩu đi Nhật Bản và Hàn Quốc”.
Tại Hội nghị, ông Phương Đình Anh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ: Trong hơn 7 năm triển khai Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), chúng ta đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một cách thực tế rằng, số lượng và chất lượng sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.
Tính đến nay, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên. Trong đó, phần lớn khoảng 72,8% là sản phẩm 3 sao; khoảng 26,9% là sản phẩm 4 sao và mới chỉ có 121 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia. So với các quốc gia như Thái Lan hiện có tới gần 270.000 sản phẩm OCOP, con số của Việt Nam còn khá khiêm tốn. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng, mỗi quốc gia có cách đánh giá và bộ tiêu chí riêng.
Ông Phương Đình Anh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phát biểu tại Hội nghị
Ở Việt Nam, chương trình OCOP được tổ chức và đánh giá theo quy trình rất chặt chẽ. Bộ tiêu chí quốc gia về OCOP do Thủ tướng Chính phủ ban hành, cùng với đó là hệ thống hội đồng đánh giá từ cấp cơ sở đến trung ương, có sự tham gia của nhiều cơ quan chuyên môn. Việc phân hạng được công nhận theo từng cấp: sản phẩm 3 sao và 4 sao do Chủ tịch UBND cấp tỉnh công nhận; sản phẩm 5 sao do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt. Đây vừa là chứng nhận chất lượng, vừa là "giấy thông hành" quan trọng giúp sản phẩm OCOP tiến xa hơn trên thị trường.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là phần lớn các chủ thể OCOP có quy mô sản xuất nhỏ, thậm chí siêu nhỏ. Họ còn thiếu kỹ năng trong sản xuất, quản lý, tiếp thị và đặc biệt là năng lực ứng dụng chuyển đổi số. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang là xu thế toàn cầu, sự thiếu hụt về kiến thức và công cụ số khiến nhiều chủ thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường, đặc biệt là thị trường quốc tế.
Chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà còn là tư duy mới trong cách tổ chức sản xuất, kinh doanh và tiếp cận khách hàng. Chính vì vậy, việc hỗ trợ các chủ thể OCOP nâng cao năng lực số là yêu cầu cấp thiết. Những diễn đàn và hội nghị như hôm nay chính là cơ hội quan trọng để chúng ta lan tỏa các giải pháp chuyển đổi số, kết nối chuyên gia, cung cấp kiến thức và công cụ để sản phẩm OCOP không chỉ mạnh trong nước mà còn vươn ra thế giới.
Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, chúng ta cần đẩy mạnh đào tạo, tư vấn, hỗ trợ các chủ thể OCOP ứng dụng công nghệ thông tin và tham gia sâu hơn vào thương mại điện tử, từng bước xây dựng thương hiệu số cho sản phẩm địa phương.
Chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) được triển khai toàn quốc từ năm 2018, là một chính sách quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Đến tháng 7/2025, cả nước đã có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, thuộc 9.195 chủ thể OCOP, trong đó có 126 sản phẩm được công nhận đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia.
Sự phát triển mạnh mẽ của chương trình đã góp phần chuyển đổi tư duy sản xuất từ nhỏ lẻ sang liên kết chuỗi giá trị, tiêu chuẩn hóa chất lượng, tăng khả năng truy xuất nguồn gốc và nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm địa phương.
Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng, nhiều chủ thể OCOP, chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ thông tin, thiếu nhân lực chuyên môn và chưa nắm rõ quy trình kinh doanh qua thương mại điện tử, đặc biệt trên các sàn quốc tế như Alibaba.com.
Toàn cảnh Hội nghị
Cũng trong khuôn khổ chương trình Hội chợ Vietnam OCOPEX 2025, các gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP trong và ngoài nước đã được tổ chức, góp phần quảng bá sản phẩm đặc trưng địa phương, kết nối giao thương và thúc đẩy hợp tác thị trường. Chương trình có sự tham gia của các gian hàng OCOP tiêu biểu trong và ngoài nước, nhằm tăng cường kết nối, quảng bá và xúc tiến thương mại.
Các gian hàng OCOP trong nước và quốc tế được trưng bày, giới thiệu trong khuôn khổ chương trình, tạo điểm nhấn cho hoạt động xúc tiến sản phẩm.
Những hình ảnh phóng viên ghi nhận tại chương trình Hội chợ Vietnam OCOPEX 2025:
Sự kiện nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ thể OCOP tăng cường năng lực số, xây dựng thương hiệu trên nền tảng thương mại điện tử, mở rộng kênh phân phối và nâng cao giá trị gia tăng trong hoạt động xuất khẩu
Sỹ Tùng - Mạnh Hải