Chủ động triển khai nhiệm vụ chuyên môn về khoa học, tạo đà bứt phá, góp phần khẳng định vị thế ngành Tài nguyên và Môi trường

Năm 2024 là năm bản lề với nhiều nhiệm vụ, trọng trách mà Ban lãnh đạo và Tập thể Viện cần phải đồng thuận để giải quyết nhanh, hiệu quả, một trong những nhiệm vụ cốt yếu là kiện toàn bộ máy nhân sự cấp dưới, xây dựng đề án vị trí việc làm, triển khai tốt các nhiệm vụ chuyên môn về khoa học để tạo đà bứt phá trong những năm tiếp theo.

Viện trưởng Nguyễn Lê Tuấn phát biểu tại Hội nghị

Ngày 3/1/2024 tại trụ sở Bộ Tài nguyên và Môi trường, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo đã tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2024. Ông Nguyễn Lê Tuấn, Viện trưởng Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo chủ trì. Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân dự và chỉ đạo nhiệm vụ năm 2024 tại Hội nghị.

Hội nghị đã đánh giá những kết quả đã đạt được của Viện, nhìn nhận những khó khăn thách thức, đưa ra những giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ năm 2024.

Phó Viện trưởng Vũ Đình Hiếu báo cáo kết quả công tác năm 2023 và phương hướng triển khai năm 2024

Thay mặt Viện, Phó Viện trưởng Vũ Đình Hiếu đã báo cáo khái quát tình hình triển khai nhiệm vụ của Viện sau khi thực hiện Quyết định số 815/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường trên cơ sở tổ chức lại Viện Khoa học môi trường trực thuộc Tổng cục Môi trường và Viện Nghiên cứu biển và hải đảo trực thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam. Ngày 1/10/2023 Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo chính thức ổn định và vận hành theo mô hình mới. Ngay sau đó, Viện đã nhanh chóng ổn định cơ cấu tổ chức, bắt tay vào triển khai công việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao.

Tại Hội nghị, đại diện ý kiến nhận xét và góp ý đến từ các đơn vị trong Bộ Tài nguyên và Môi trường đều đánh giá rất cao sự nỗ lực điều hành của Ban lãnh đạo và tập thể Viện trong bối cảnh mới, mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, một số cán bộ khi sáp nhập phải thay đổi vị trí công việc, chức danh nhưng vì nhiệm vụ chung đã nhanh chóng bắt tay triển khai nhiệm vụ để kết thúc nhiệm vụ năm 2023 với nhiều kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt trong lĩnh vực chuyên môn.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân ghi nhận thành tích của Viện và phát biểu chỉ đạo nhiệm vụ năm 2024

Thứ trưởng Lê Minh Ngân đã vui mừng và ghi nhận, đánh giá cao về sự nỗ lực của tập thể đơn vị, mặc dù trong thời gian rất ngắn, với khối lượng công việc lớn nhưng Viện đã triển khai nhiệm vụ rất xuất sắc.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân nhất trí với những kế hoạch, nhiệm vụ đặt ra trong năm 2024 của Viện. Bên cạnh đó, Thứ trưởng yêu cầu Viện cần đặc biệt chú ý đến công tác cán bộ, đã đi được một bước dài năm 2023 nhưng năm 2024 phải tiếp tục kiện toàn và xây dựng vị trí việc làm, xa hơn nữa là bổ sung quy hoạch giai đoạn, kịp thời. Công tác cán bộ là cốt lõi, lựa chọn cán bộ tốt năng lực sẽ lựa chọn và hoàn thành tốt các nhiệm vụ nghiên cứ và quản lý.

Về các dự án có 7 nhiệm vụ chuyển tiếp, 6 nhiệm vụ mở mới tiếp tục chỉ đạo thực hiện, trong đó có các dự án như tiếp nhận thiết bị của Nhật, cần phải nhanh chóng triển khai khoa học, trách nhiệm. Ngoài ra, Viện cần mở rộng nghiên cứu rộng ra các lĩnh vực khác như biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học thay vì chỉ dừng lại ở lĩnh vực môi trường, biển và hải đảo. Viện có thể tự tin tham gia vào việc xây dựng các quy hoạch, kiểm soát ô nhiễm..,. Thời gian tới, khi Viện có phòng thí nghiệm hiện đại, Viện có thể đánh giá quan trắc môi trường, phục vụ cho cả các doanh nghiệp, tư vấn bên ngoài để nâng cao vị thế là một Viện nghiên cứu hàng đầu của ngành Tài nguyên và Môi trường- Thứ trưởng Lê Minh Ngân mong muốn!

Còn nữa là nhiệm vụ khoa học công nghệ, môi trường rất rộng, công tác nghiên cứu phải đóng góp cho công tác khoa học, Thứ trưởng yêu cầu Viện sớm thành lập Tạp chí; tổ chức đào tạo. Song song với đó là Viện phải có hướng đề xuất Bộ cho Viện một trụ sở làm việc mới có đầy đủ trang thiết bị, có thể bố trí phòng thí nghiệm, phân tích hiện đại.

Thứ trưởng đặc biệt lưu ý, năm 2024 Viện nhanh chóng kiện toàn tổ chức cán bộ, trẻ hóa cán bộ, phối hợp với Vụ Tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường để xây dựng chiến lược nguồn nhân lực có tầm nhìn xa, phát hiện và bồi dưỡng kịp thời những nhân tố có năng lực chuyên môn cao để đào tạo, làm nguồn kế cận, phát triển,...

Kết thúc Hội nghị, Thứ trưởng Lê Minh Ngân đã căn dặn, tập thể Viện luôn phải đoàn kết, Ban lãnh đạo Viện phải công tâm, minh bạch trong điều hành, chủ động kết nối hợp tác với các đơn vị trong và ngoài Bộ Tài nguyên và Môi trường, đặc biệt là phát huy thế mạnh hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học để đưa Viện vững mạnh, chất lượng cao, nâng cao đời sống người lao động được ấm no, khơi dậy sự đam mê và tinh thần tự nguyện cống hiến.

Một số ghi nhận về kết quả năm 2023

Nghiên cứu: Góp phần đắc lực để hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật

Năm 2023, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo đã triển khai thực hiện 01 đề tài khoa học công nghệ cấp Bộ chuyển tiếp và 01 đề tài KHCN cấp Bộ và 02 đề tài cấp cơ sở mở mới, 04 nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng và 04 nhiệm vụ nguồn sự nghiệp bảo vệ môi trường; Viện Nghiên cứu biển và hải đảo được giao thực hiện 02 đề tài NCKH cấp nhà nước, 01 đề tài NCKH cấp Bộ, 05 nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng và 01 nhiệm vụ nguồn sự nghiệp môi trường.

Đến nay, toàn bộ các đề tài, nhiệm vụ của Viện về cơ bản đều hoàn thành các nội dung, đáp ứng được các yêu cầu đề ra. Các sản phẩm của đề tài, nhiệm vụ đảm bảo nội dung và chất lượng khoa học và đóng góp cho việc xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật. Cụ thể như đề tài: Nghiên cứu cơ sở khoa học xây dựng mạng lưới điều tra cơ bản và giám sát môi trường biển giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn 2045; Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí xác định ngưỡng chịu tải các khu vực quy hoạch nhận chìm chất nạo vét trong vùng lãnh hải Việt Nam; Nghiên cứu cơ sở khoa học phục vụ xây dựng Quy định kỹ thuật xây dựng bản đồ nhạy cảm môi trường do dầu tràn; Nghiên cứu xây dựng hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng, công nhận kỹ thuật hiện có tốt nhất đối với từng loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đã được áp dụng tại nhóm các nước công nghiệp phát triển được phép áp dụng tại Việt Nam; Xây dựng thuyết minh và dự toán trình phê duyệt 01 đề tài mở mới năm 2024: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn để đề xuất, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các dự án phát điện từ xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường phù hợp với điều kiện Việt Nam,…cùng nhiều đề tài cấp cơ sở khác cũng được thực hiện đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đặt ra trong công tác quản lý nhà nước ngành Tài nguyên và Môi trường hiện nay.

Chú trọng hội nhập quốc tế

Cũng trong năm 2023, Viện Khoa học môi trường và Viện Nghiên cứu biển và hải đảo tiếp tục củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống với tổ chức, đối tác nước ngoài nhằm thực hiện một số nội dung hợp tác, một số hoạt động nổi bật như: Thực hiện Phi dự án “Hỗ trợ thiết bị điều tra, khảo sát và phân tích rác thải nhựa đại dương từ chính phủ Nhật Bản”. Sau khi Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt Quyết định số 3714/QĐ-BTNMT ngày 7/12/2023 về việc phê duyệt điều chỉnh Văn kiện Phi Dự án “Hỗ trợ thiết bị điều tra, khảo sát và phân tích rác thải nhựa đại dương từ chính phủ Nhật Bản”, Viện đã phối hợp với đối tác Nhật Bản thúc đẩy các thủ tục vận chuyển. Dự kiến, Viện sẽ tiếp nhận các thiết bị đầu tiên trong quý I, năm 2024;

Thực hiện Ý định thư hợp tác quản lý rác thải biển giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam (MONRE) và Bộ Môi trường Nhật Bản (MOE-J) đã ký kết gia hạn vào tháng 8/2023, Viện đã tham gia thực hiện chuyến khảo sát chung Việt Nam – Nhật Bản về rác thải nhựa biển tại khu vực biển thành phố Hải Phòng; các khóa đào tạo, tăng cường năng lực khảo sát, phân tích rác thải nhựa; hoàn thiện Dự thảo Thông tư quy định kỹ thuật về điều tra, đánh giá rác thải nhựa biển; Hợp tác giữa Viện với Viện Chiến lược Môi trường toàn cầu Nhật Bản (IGES). Với sự giới thiệu của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam và Bộ Môi trường Nhật Bản (MOE-J), Viện đã làm việc với (IGES) từ năm 2021. Rất nhiều công việc đã có kết quả tốt như hoàn thiện hệ thống thiết bị cho Phi dự án, thông tư rác thải nhựa, các hội thảo, hội nghị tại Việt Nam và Quốc tế IGES đã mời Viện tham dự. Sắp tới sẽ xây dựng một số dự án điều tra rác thải nhựa tại Việt Nam và một số nước ASEAN có sử dụng hệ thống thiết bị do Chính phủ Nhật tài trợ.

Ngoài ra, Viện đã phối hợp với Cơ quan bảo vệ môi trường Liên hiệp quốc (UNEP), Cơ quan quản lý dự án khu vực: Trung tâm khu vực Đông Nam Á công ước Basel và Stockholm (BCRC-SEA), Hội đồng bảo vệ tài nguyên thiên nhiên (NRDC) về dự án “Giảm thiểu sử dụng và phát thải hóa chất, bao gồm các chất hữu cơ khó phân hủy (POPs) trong lĩnh vực dệt may”. Đây là một dự án khu vực, mục tiêu chung của dự án để đánh giá thực trạng và đề xuất lộ trình giảm phát thải các chất PFOS, PBDEs, SCCP, PFOA và các hóa chất quan tâm khác (CoCs) trong ngành dệt may ở một số quốc gia trong khu vực Châu Á (Bangladesh, Indonesisa, Pakistan và Việt Nam)”.  Các nội dung của Dự án sẽ hỗ trợ cho các hoạt động tăng trưởng xanh, giảm thiểu việc sử dụng, phát thải các hóa chất POPs, hóa chất nguy hại, hóa chất thuộc danh mục kiểm soát của Công ước Stockholm và Công ước Mianmata của Việt Nam.

Viện đã phối hợp với Tổ chức Sáng kiến – Thương mại bền vững về “Tăng cường năng lực và thí điểm công khai thông tin môi trường tại Việt Nam”. Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao tính minh bạch về môi trường trong chuỗi cung ứng dệt may và hỗ trợ cải thiện thực hành quản lý môi trường trong ngành dệt may và da giày; Thực hiện việc xúc tiến trao đổi với phía đối tác Hàn Quốc, cụ thể “Chương trình Thông tin và Viễn thông Toàn cầu thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (ITTP, KAIST) và Viện Hội tụ Công nghệ, Hàn Quốc (KTIC) về cộng tác công nghệ và xây dựng chương trình hợp tác quốc tế thân thiện. Chương trình hợp tác này có mục tiêu thúc đẩy trao đổi, chuyển giao công nghệ và xây dựng dự án chung giữa Việt Nam và Han Quốc trong lĩnh vực tái chế sinh thái và năng lượng tái tạo, trong đó tập trung ưu tiên ban đầu vào hoạt động tái chế cho ngành công nghiệp ô tô.

Ngoài ra Viện cùng triển khai với Viện nghiên cứu độc lập về các vấn đề môi trường (UfU) về “Bảo vệ khí hậu thông qua các nhà máy năng lượng - Phần II (CPEP II)”. Dự án được thực hiện với mục đích nghiên cứu sử dụng diện tích đất hoàn thổ sau khai thác quặng Boxit, thường nghèo dinh dưỡng, đất trống để trồng các cây trồng dùng sản xuất năng lượng sinh học trực tiếp hoặc các cây trồng làm thức ăn gia súc, tạo năng lượng gián tiếp thông qua sản xuất khí sinh học. Đồng thời, việc trồng cây năng lượng giúp mở rộng diện tích trồng cây, phủ xanh đất trống, chống xói mòn, tăng tính đa dạng sinh học, góp phần giảm thiểu khí nhà kính.

Viện đã tham gia thực hiện Dự án triển khai Chương trình hành động chiến lược về Biển Đông, với hoạt động: “Giảm suy thoái và mất môi trường sống thông qua cải cách cấp quốc gia và địa phương để đạt được các mục tiêu của Chương trình Hành động Chiến lược về quản lý môi trường sống ven biển ở Biển Đông” do Quỹ môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ.

Bên cạnh đó, hàng năm, Viện tạo điều kiện cho các viên chức và người lao động của Viện tham gia các chương trình hội thảo, hội nghị, đào tạo, tập huấn do các tổ chức quốc tế tổ chức trong nước và ở nước ngoài để nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn và mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác nước ngoài.

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Lãnh đạo Viện đã quan tâm đến công tác bồi dưỡng viên chức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho các viên chức của Viện bằng nhiều hình thức, trong đó có hình thức tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn, dài hạn trong và ngoài nước do Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ, Ngành khác tổ chức. Đồng thời, khuyến khích, tạo điều kiện cho các cá nhân tự tìm tòi, đăng ký tham gia học tập để nâng cao trình độ như đào tạo sau đại học, khóa đào tạo ngắn hạn, hội nghị, hội thảo, bồi dưỡng kiến thức hội nhập kinh tế quốc tế, lớp bồi dưỡng nghiệp vụ xác định giá trị phần mềm, khóa đào tạo về công nghệ thông tin... Các cán bộ, viên chức của Viện được cử đi công tác nước ngoài, luôn đáp ứng đầy đủ về yêu cầu chuyên môn và ngoại ngữ tham gia các hội nghị, hội thảo, tập huấn tại nước ngoài. Các viên chức được phân công đi công tác nước ngoài thực hiện nghiêm túc việc báo cáo về hoạt động của đoàn trong thời gian ở nước ngoài và lưu báo cáo theo quy định của Viện.

Bên cạnh đó, dưới sự phát triển của công nghệ, viên chức, người lao động Viện ngoài sự tham gia trực tiếp các hội nghị, hội thảo, khóa đào tạo, tập huấn tại nước ngoài, còn tham gia các các cuộc họp, hội nghị, hội thảo, tập huấn trực tuyến online qua các phần mềm hỗ trợ. Đây là điều kiện thuận lợi giúp các nghiên cứu viên có cơ hội học tập, tiếp cận với những kiến thức mới, có cơ hội rèn luyện, trao dồi kiến thức, tăng cường khả năng sử dụng ngoại ngữ. Trong năm 2023, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo tổ chức 09 đoàn và cử 15 viên chức đi nước ngoài tham gia hội nghị, hội thảo quốc tế.

Triển khai nhiệm vụ trọng tâm của Viện trong năm 2024

Báo cáo của Viện đã chỉ rõ những kế hoạch và mục tiêu đặt ra năm 2024 Viện phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao trong kế hoạch, đúng tiến độ cả về nội dung và thực hiện kinh phí; nỗ lực hợp tác nghiên cứu khoa học và tìm kiếm các hợp đồng dịch vụ nhằm nâng cao đời sống cho cán bộ viên chức và người lao động.

Một trong những nhiệm vụ ưu tiên, đó là công tác tổ chức cán bộ: Tiếp tục phối hợp với Vụ TCCB hoàn thiện xây dựng đề án sắp xếp, bố trí phục vụ việc kiện toàn, bổ nhiệm các vị trí lãnh đạo, quản lý các tổ chức trực thuộc Viện trình Bộ phê duyệt và tổ chức thực hiện khi được phê duyệt. Trình Bộ phê duyệt Đề án vị trí việc làm và cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp làm việc tại Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt. Trình Bộ phê duyệt quy hoạch chức danh lãnh đạo, quản lý giai đoạn 2021-2026.

Với nhiệm vụ chuyên môn, tiếp tục thực hiện theo tiến độ đã được duyệt phù hợp với kinh phí được cấp các dự án, nhiệm vụ, đề tài nghiên cứu về môi trường, về biển đảo,.. Song song với đó sẽ hoàn thiện các ý kiến góp ý thẩm định của các đơn vị chức năng để trình phê duyệt thuyết minh dự toán và tổ chức thực hiện theo tiến độ được duyệt.

Ghi nhận những ý kiến góp ý của các đơn vị trong Bộ cùng sự chỉ đạo rất ân tình và trách nhiệm của Thứ trưởng Lê Minh Ngân, Viện trưởng Nguyễn Lê Tuấn đã tiếp thu chỉ đạo, xin hứa sẽ nỗ lực hết sức đề cùng Ban lãnh đạo, Tập thể Viện triển khai tốt công việc năm 2024 và rất mong Ban Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, các đơn vị chức năng trong Bộ cùng Thứ trưởng Lê Minh Ngân tiếp tục đồng hành, ủng hộ để Viện có những bước đi vững, phát triển, khẳng định vị trí, thương hiệu của mình trong bối cảnh mới.

Diệp Minh