Đột phá phát triển khoa học, công nghệ để thúc đẩy chuyển đổi xanh

Ngày 17/10, Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững’’ diễn ra tại phường Đồng Hới, tỉnh Quảng Trị.

Hội thảo do ông Huỳnh Thành Đạt, Phó ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, ông Phùng Đức Tiến Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Bùi Thế Duy Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Hoàng Nam Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị chủ trì.

Tham dự Hội thảo còn có các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và đại diện một số doanh nghiệp. Hội thảo tập trung thảo luận 5 nhóm nội dung lớn: dự báo bối cảnh quốc tế và trong nước về tác động của biến đổi khí hậu; vai trò của khoa học - công nghệ trong thúc đẩy chuyển đổi xanh; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và thể chế hỗ trợ; thực tiễn triển khai mô hình chuyển đổi xanh ở các ngành, địa phương, doanh nghiệp; cùng với đó là các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW và Kết luận 81-KL/TW của Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường.

Hội thảo nhằm nâng cao nhận thức, thúc đẩy hành động trong toàn xã hội về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết: Trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nhằm hướng tới nền kinh tế xanh, tăng trưởng bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước. Thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ hướng tới nền kinh tế xanh, carbon thấp và phát triển bền vững. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cùng với các xu thế như trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, vật liệu mới, công nghệ sinh học và chuyển đổi số đang làm thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội. Việc đổi mới khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược, đóng vai trò động lực chủ đạo cho tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, là điều kiện tiên quyết để thực hiện cam kết quốc tế về phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và là nền tảng để bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh môi trường và phát triển bền vững.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nhấn mạnh, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là công cụ, mà còn là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững. Chúng ta cần đột phá tư duy, đột phá cơ chế và đột phá hành động để biến tri thức và sáng tạo thành sức mạnh vật chất, góp phần hiện thực hóa, khát vọng xây dựng đất nước giàu mạnh, xanh, hiện đại...

Ông Hoàng Nam - Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Quảng Trị đặt mục tiêu phấn đấu trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung, đến năm 2045 trở thành tỉnh phát triển khá, trung tâm năng lượng, logistics và du lịch đặc sắc của cả nước. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, đó là: phát triển kinh tế nhanh và bền vững dựa trên 4 trụ cột “năng lượng – logistics - du lịch và nông nghiệp xanh”. Song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế, Quảng Trị tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt cho bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu".

Quảng Trị nhận thức sâu sắc rằng, để bứt phá, phát triển nhanh và bền vững, con đường duy nhất là đưa khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm. 

Cũng tại Hội thảo, các chuyên gia đưa ra nhiều ý kiến đóng góp về đột phá phá triển khoa học công nghệ, công nghệ thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, nhận diện thuận lợi, khó khăn; thời cơ, thách thức do ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu tác động đến Việt Nam khi chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế hướng đến mục tiêu hai con số; cũng như vai trò và động lực của khoa học và công nghệ trong thực hiện chuyển đổi xanh....

Đối với Việt Nam, tăng trưởng xanh sẽ thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tiến cùng và vượt lên thực hiện khát vọng phát triển thịnh vượng và bao trùm. Một trong những mục tiêu của tăng trưởng xanh là “giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP” được đưa ra nhằm đánh giá khả năng giảm nhẹ phát thải khí nhà kính so với quy mô, chất lượng của nền kinh tế, so sánh theo một đơn vị sản lượng kinh tế.

Theo đó, mục tiêu này giúp đánh giá được mức độ thân thiện của nền kinh tế đối với môi trường khi quy mô của nền kinh tế ngày càng tăng. Hay nói cách khác, với lộ trình xanh, khi kinh tế càng phát triển thì phát thải khí nhà kính trên một đơn vị sản lượng càng giảm thông qua cơ cấu lại các ngành kinh tế theo hướng sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, tăng cường năng lượng tái tạo, góp phần thực hiện mục tiêu kép bảo vệ môi trường gắn kết chặt chẽ với phát triển “nhanh, bền vững”. Do đó, có thể xem việc thực hiện thành công chiến lược tăng trưởng xanh cũng sẽ góp phần thúc đẩy quá trình hoàn tất chiến lược quốc gia.

Kết thúc Hội thảo, Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt khái quát nội dung, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, ý kiến thảo luận với những câu chuyện riêng, cách làm mới, sáng tạo trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Theo Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Chính trị xác định rõ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược, đóng vai trò động lực chủ đạo cho tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, là điều kiện tiên quyết để thực hiện cam kết quốc tế về phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và là nền tảng để bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh môi trường và phát triển bền vững. Tăng trưởng xanh đang trở thành xu thế tất yếu và là mục tiêu hướng tới của nhiều quốc gia trên thế giới nhằm phát triển thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao sức chống chịu trước tác động của biến đổi khí hậu và các cú sốc bên ngoài.

Cùng với đó, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo mang đến cơ hội nâng cao khả năng cạnh tranh và tính bền vững về kinh tế, chất lượng sản phẩm, dịch vụ và quy trình sản xuất... Với sự quyết tâm từ Nghị quyết số 57, Việt Nam sẽ không chỉ đạt được các mục tiêu phát triển xanh mà còn khẳng định vai trò của mình trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế số và nền kinh tế bảo vệ môi trường trong thời gian tới. Các nghị quyết, chính sách, chiến lược, kế hoạch hành động của Đảng, Quốc hội, Chính phủ tạo thành hệ thống đồng bộ nhằm định hướng và hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo hướng chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Sự liên kết giữa chính sách pháp luật, tài chính, đào tạo, nghiên cứu và thị trường là nền tảng để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ, có khả năng đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng xanh và chuyển đổi mô hình phát triển quốc gia.