Giáo dục môi trường không chỉ là những bài học lý thuyết về bảo vệ cây xanh hay phân loại rác thải, mà quan trọng hơn, đó là cách nhà trường khơi dậy tinh thần sống xanh, hình thành thói quen, nhân cách và trách nhiệm của học sinh với môi trường sống xung quanh. Tại Trường Tiểu học Trung Hòa (quận Cầu Giấy, Hà Nội), hành trình ấy đang được triển khai một cách bài bản, linh hoạt và đầy cảm hứng.
Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Bà Nguyễn Thị Anh Thư - Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường - để hiểu rõ hơn về cách mà giáo dục môi trường đã và đang góp phần xây dựng môi trường học tập nhân văn tại ngôi trường này.
PV: Thưa Bà, giáo dục môi trường hiện nay đang là xu thế toàn cầu, vậy theo Bà, vai trò của cấp tiểu học trong quá trình giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là gì?
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Anh Thư:
Nhận thức rằng giáo dục môi trường cần bắt đầu từ những hành động nhỏ và gần gũi trong đời sống học đường, trường Tiểu học Trung Hòa đã chủ động tích hợp nội dung bảo vệ môi trường vào các môn học chính khóa như Tự nhiên - Xã hội, Khoa học, Đạo đức, cũng như qua hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Tại đây, học sinh được tiếp cận các khái niệm về ô nhiễm, biến đổi khí hậu, tài nguyên thiên nhiên… thông qua các hình thức sinh động như dự án học tập, thuyết trình nhóm, hoạt động trải nghiệm. Các chương trình như “Ngày cao điểm Chiến sĩ nhí xây dựng trường học sáng - xanh - sạch - đẹp”, phong trào "Sáng - xanh - sạch - đẹp", hoạt động dọn vệ sinh lớp học, sân trường, chăm sóc cây xanh đã giúp học sinh hiểu rằng bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của người lớn, mà chính các em cũng có thể chung tay hành động.
.jpg)
Học sinh được tìm hiểu các kiến thức về môi trường qua sân chơi “Ai là triệu phú”
Thầy cô giáo không chỉ là người truyền đạt kiến thức, mà còn là tấm gương trong thực hành lối sống xanh: sử dụng vật liệu tái chế, tiết kiệm điện nước, phân loại rác thải. Mỗi hành động nhỏ đều góp phần nuôi dưỡng ý thức và hành vi tích cực ở học sinh.
PV: Trường Tiểu học Trung Hòa đã cụ thể hóa nội dung giáo dục môi trường như thế nào trong chương trình học chính khóa và hoạt động ngoại khóa?
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Anh Thư:
Chúng tôi cho rằng xây dựng không gian xanh sẽ nuôi dưỡng tâm hồn học sinh. Vì vậy, tại Trường Tiểu học Trung Hòa, chúng tôi xác định rằng giáo dục môi trường không phải là một hoạt động riêng lẻ mà cần được tích hợp xuyên suốt trong quá trình dạy học và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Vì vậy, trong chương trình chính khóa, chúng tôi đã chủ động lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường vào các môn học phù hợp như: Tự nhiên - Xã hội, Khoa học, Đạo đức. Giáo viên được khuyến khích sáng tạo trong thiết kế bài giảng, sử dụng các tình huống thực tế, hình ảnh trực quan và hoạt động nhóm để giúp học sinh không chỉ hiểu mà còn cảm nhận và biết hành động vì môi trường.
Song song với chương trình học chính khóa, các hoạt động ngoại khóa về môi trường được tổ chức thường xuyên và đa dạng, như: phong trào "Sáng - xanh - sạch - đẹp", duy trì Ngày thứ Sáu tình nguyện, trang bị thùng rác phân loại, tổ chức Ngày cao điểm "Chiến sĩ nhí xây dựng trường học sáng - xanh - sạch - đẹp", hoạt động dọn vệ sinh lớp học, sân trường, chăm sóc cây xanh, trang trí phòng học, phát động và hướng dẫn thiếu nhi hưởng ứng Giờ trái đất năm 2025. Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức các cuộc thi vẽ tranh, viết thông điệp, tuyên truyền về môi trường để học sinh có cơ hội thể hiện góc nhìn sáng tạo và nâng cao ý thức cộng đồng.
.jpg)
Học sinh được tập huấn kĩ năng phân loại rác
Đặc biệt, nhà trường đẩy mạnh việc biểu dương gương người tốt, việc tốt trong các tiết sinh hoạt dưới cờ, giúp lan tỏa tinh thần bảo vệ môi trường đến các em học sinh trong toàn trường.
PV: Theo bà, những thay đổi rõ nét nhất ở học sinh Trường Tiểu học Trung Hòa sau khi được tiếp cận thường xuyên với giáo dục môi trường là gì?
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Anh Thư:
Điều khiến chúng tôi cảm thấy rõ rệt và rất tự hào là sự thay đổi từ nhận thức đến hành vi của các em học sinh. Trước đây, các con thường chưa quan tâm nhiều đến việc phân loại rác, tiết kiệm điện hay giữ gìn cảnh quan lớp học. Nhưng sau một thời gian tiếp cận thường xuyên với giáo dục môi trường, các em đã dần hình thành được thói quen sống xanh một cách rất tự nhiên.
Một trong những biểu hiện rõ nét nhất là tinh thần tự giác: các em chủ động nhặt rác, tưới cây, nhắc nhau không sử dụng túi nylon hay chai nhựa dùng một lần. Ở mỗi lớp đều có “góc xanh”, do học sinh tự quản, tự chăm sóc. Nhiều em còn mang những kiến thức, thói quen đó về áp dụng trong gia đình, ví dụ như nhắc bố mẹ tắt điện khi không sử dụng, trồng cây xanh trong nhà, hạn chế rác thải nhựa...
Bên cạnh đó, tôi nhận thấy học sinh cũng trở nên cởi mở, sáng tạo và trách nhiệm hơn thông qua các hoạt động làm đồ tái chế, tham gia tuyên truyền bảo vệ môi trường. Các em không chỉ học để biết, mà thực sự đã biết hành động vì môi trường sống xung quanh mình.
.jpg)
Thầy và trò nhà trường cùng hưởng ứng Tết trồng cây
Giáo dục môi trường, khi được thực hiện đúng cách và kiên trì, sẽ không chỉ tạo ra “học sinh ngoan” mà còn tạo nên những công dân tương lai sống có trách nhiệm, biết yêu thiên nhiên và tôn trọng sự sống – đó là điều ý nghĩa nhất mà nhà trường chúng tôi hướng đến.
PV: Với vai trò là Bí thư Chi bộ và Hiệu trưởng, Bà có thể chia sẻ quan điểm cá nhân về việc giáo dục môi trường gắn liền với giáo dục nhân cách, đạo đức trong nhà trường như thế nào?
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Anh Thư:
Giáo dục môi trường tại Tiểu học Trung Hòa không đơn thuần là dạy học sinh cách phân loại rác hay trồng cây, mà sâu xa hơn là hướng đến xây dựng một thế hệ công dân nhân ái, có trách nhiệm với cộng đồng và hành tinh.
Thông qua các hoạt động giáo dục môi trường, học sinh được rèn luyện kỹ năng sống, tư duy phản biện, khả năng hợp tác và đặc biệt là tinh thần chủ động, trách nhiệm. Nhà trường quan niệm: môi trường học tập nhân văn là nơi mỗi học sinh đều được yêu thương, được sống tử tế và học cách sống hài hòa với thiên nhiên, với con người.
Mô hình giáo dục môi trường tại Trường Tiểu học Trung Hòa là minh chứng cho hiệu quả của việc gắn kết giáo dục học đường với các vấn đề thực tiễn. Không chỉ tạo ra một không gian học tập thân thiện, mô hình này còn góp phần hình thành nhân cách, vun đắp giá trị sống và truyền cảm hứng hành động cho thế hệ trẻ. Đây chính là những viên gạch đầu tiên cho tương lai bền vững - nơi mỗi em nhỏ hôm nay sẽ trở thành công dân xanh của ngày mai.
PV: Nhà trường có những định hướng hoặc sáng kiến nào trong thời gian tới để tiếp tục đổi mới và nâng tầm giáo dục môi trường?
Hiệu trưởng Nguyễn Thị Anh Thư:
Trong thời gian tới, Trường Tiểu học Trung Hòa sẽ tiếp tục xác định giáo dục môi trường là một trong những trục xuyên suốt trong định hướng phát triển toàn diện học sinh. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh tích hợp các chủ đề về môi trường vào tiết dạy theo định hướng phát triển năng lực, đồng thời xây dựng các dự án học tập liên môn để học sinh được thực hành và sáng tạo nhiều hơn.
Nhà trường cũng sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ trong giáo dục môi trường, như tổ chức các cuộc thi vẽ tranh, quay video, làm infographic tuyên truyền bảo vệ môi trường bằng phần mềm, ứng dụng kỹ thuật số.
Ngoài ra, nhà trường cũng có kế hoạch mở rộng phối hợp với các tổ chức xã hội, các dự án giáo dục bền vững để đưa học sinh đi trải nghiệm thực tế để các em có cái nhìn sâu hơn về vai trò của mỗi cá nhân trong bảo vệ môi trường.
Với sự đồng hành của đội ngũ giáo viên, phụ huynh và chính học sinh, tôi tin rằng giáo dục môi trường tại Tiểu học Trung Hòa sẽ tiếp tục chuyển từ nhận thức sang hành động, từ lớp học ra cộng đồng - góp phần hình thành những công dân xanh đầy trách nhiệm trong tương lai.
PV: Trân trọng cảm ơn Bà!
Thu Hường - Thuỳ Linh (thực hiện)
Vừa qua, Công ty TNHH chăn nuôi Bình Chi Nam Hưng- thôn Bưởi Rỏi, xã Phú Trạch - Quảng Trị nuôi 2.800 con lợn nhưng chưa được sự đồng ý của cơ quan chức năng vẫn đi vào hoạt động. Vừa qua, công ty này đã nhận được văn bản yêu cầu của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) dừng ngay hoạt động nuôi lợn và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường theo quy định.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang đối diện với những thách thức lớn từ biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, tập quán đốt rơm rạ ngoài trời vẫn phổ biến, gây hại nghiêm trọng cho không khí và sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, Chương trình Ô nhiễm Môi trường tại Việt Nam (EPP-VN) ra đời từ năm 2022, với sự hỗ trợ của Liên minh Toàn cầu về Sức khỏe và Ô nhiễm (GAHP), Chính phủ Vương quốc Anh và VACNE, đã mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp bền vững: biến phụ phẩm thành tài nguyên, lợi ích kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, từ Việt Nam lan tỏa kinh nghiệm ra khu vực và thế giới.
Hội thảo quốc tế về xử lý chất độc tồn lưu và phục hồi môi trường trở thành diễn đàn gắn kết, nơi các chuyên gia từ ASEAN và nhiều nước phát triển chia sẻ kinh nghiệm, mở ra hướng hợp tác sâu rộng trong ứng phó sự cố môi trường xuyên biên giới.
Công tác quan trắc môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển bền vững. Để các hoạt động này được thực hiện hiệu quả, việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật (ĐM KTKT) là hết sức cần thiết.
Luật số 70/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc sửa đổi này không chỉ tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.
Trong bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng trở nên cấp bách, việc xây dựng và áp dụng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) và tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) đóng vai trò quan trọng trong công tác quản lý và bảo vệ môi trường tại Việt Nam. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã thực hiện công tác này qua việc ban hành hàng chục quy chuẩn và tiêu chuẩn, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước.
