Lễ phát động quốc gia hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất 2022

8h30 sáng ngày 23/3/2022, tại Tòa nhà điều hành Tổng cục Khí tượng Thủy văn (TP. Hà Nội), Bộ TN&MT tổ chức Lễ phát động quốc gia hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2022 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng tới dự và có bài phát biểu khai mạc buổi Lễ.

Tham dự Lễ phát động, có Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành, Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV Trần Hồng Thái, Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh, Cục trưởng Cục Biến đổi Khí hậu Tăng Thế Cường và lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT. Khoảng gần 500 điểm cầu tham dự trực tuyến của các tổ chức quốc tế, phi chính phủ, Đại sứ quán tại Việt Nam; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể trung ương; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; lãnh đạo sở TN&MT, sở GD&ĐT của 63 tỉnh thành trong cả nước và các cơ quan thông tấn báo chí.

Thông điệp của Chủ tịch nước

Gửi thông điệp tới Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2022, Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc có bài phát biểu với nhiều thông điệp, chỉ đạo quan trọng và mang tầm chiến lược đối với công tác KKTV, quản lý, sử dụng tài nguyên nước, BĐKH.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà phát biểu tại buổi Lễ 

Chủ tịch nước nhấn mạnh: Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Giờ Trái đất được quốc tế phát động, tổ chức thường niên nhằm tôn vinh và kêu gọi sự quan tâm hành động tích cực của các quốc gia, cộng đồng người dân trên thế giới hợp tác cùng ứng phó với BĐKH, bảo vệ phát huy giá trị của nguồn nước, của tài nguyên thiên nhiên, môi trường sinh thái, an ninh năng lượng đối với đời sống và sự phát triển bền vững của nhân loại.

Theo Chủ tịch nước, BĐKH, thiên tai khắc nghiệt và khan hiếm nguồn nước đã và đang hiện hữu ở khắp các quốc gia, các châu lục trở thành thách thức nghiêm trọng đối với toàn nhân loại. BĐKH trên toàn cầu đã chuyển sang một giai đoạn mới với những tác động ngày càng khắc nghiệt, các bản tin dự báo không còn dừng lại ở thông tin ngày mai thời tiết thế nào mà dần dịch chuyển sang dự báo tác động, thông báo cho công chúng về những gì thời tiết sẽ gây ra. Tuy nhiên, 1/3 dân số thế giới vẫn chưa được tiếp cận đầy đủ các thông tin dự báo này.

Là một trong 5 quốc gia chịu tác động nặng nề nhất bởi BĐKH, nước biển dâng, người dân thường xuyên phải gồng mình chống chịu nhiều loại thiên tai với “sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa”. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Đã đến lúc, chúng ta không chỉ đòi hỏi đổi mới căn bản về nhận thức, tư duy mà còn phải kịp thời chuyển biến thành hành động để chung tay bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta và nhân loại. Đảm bảo mục tiêu đề ra trong chương trình nghị sự của Liên Hiệp quốc về phát triển bền vững 2030, Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về BĐKH, phát triển ít phát thải hướng tới phát thải ròng bằng không, như mục tiêu của Hội nghị COP26. Chủ tịch nước kêu gọi cả hệ thống chính trị vào cuộc thực hiện các nghị quyết của Đảng về chuyển đổi nền kinh tế đang dựa vào nhiên liệu hóa thạch, lãng phí tài nguyên hiện nay sang nền kinh tế số, phát triển xanh với phát thải thấp, sức chống chịu cao. Các bộ, ngành, địa phương tích cực, chủ động, kịp thời tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn và tạo mọi thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, đảm bảo cam kết quốc tế của Việt Nam.

Chủ tịch nước chỉ đạo: Bộ TN&MT cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quản lý nhà nước, bám sát quan điểm chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước và các điều ước quốc tế để tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý; xây dựng chính sách cụ thể, thúc đẩy xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia, bao gồm cả đầu tư hiện đại hóa, tự động hóa hệ thống quan trắc KTTV quốc gia, cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng dự báo cảnh báo các thiên tai, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp làm suy yếu các cơ chế, giảm nguồn lực ứng phó với thiên tai.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi mọi người dân, các tổ chức xã hội hãy là chủ thể quan trọng nhất bảo đảm cho thành công của tiến trình ứng phó với BĐKH, thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Mỗi người dân hãy hành động, trách nhiệm hơn nữa trong sử dụng nguồn nước một cách thông minh tiết kiệm, bảo đảm an ninh nước, sinh kế dựa vào nước và hăng hái tích cực tham BVMT sống xanh, sạch, đẹp; thực hiện thành công chương trình trồng 1 tỷ cây xanh đến năm 2025. “Đây là thời khắc phải hành động xây dựng Việt Nam xanh, hành tinh xanh. Hãy đoàn kết, chung sức, đồng lòng, thống nhất hành động mạnh mẽ bảo vệ sinh kế cho cộng đồng, đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia cả hiện tại và tương lai không để ai bị bỏ lại phía sau. Với sự hưởng ứng của toàn dân và xã hội nhất định chúng ta sẽ thành công!”- Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Những thách thức khó lường từ thiên tai, biến đổi khí hậu

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trong bài phát biểu tại Lễ khai mạc đã nhấn mạnh: Trong những năm qua, BĐKH, thiên tai và sự thiếu hụt về nguồn nước đã và đang là những thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại. Theo báo cáo mới nhất công bố ngày 28/2/2022 của Ban Liên Chính phủ về BĐKH - IPCC, BĐKH ngày càng cực đoan, thiên tai sẽ ngày càng gia tăng về cường độ và tần suất, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và sinh kế của người dân ngày càng bị đe dọa. IPCC ước tính, kể từ năm 2008 đến nay, mỗi năm, có hơn 20 triệu người trên thế giới phải rời bỏ nhà cửa do bão, lũ lụt; và một nửa dân số thế giới thiếu nước ít nhất 1 tháng mỗi năm.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành, và các đại biểu tham dự buổi Lễ

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, gia tăng dân số toàn cầu, tình trạng đô thị hóa kéo thêm sự suy thoái về thiên nhiên môi trường, cộng hưởng thêm tác động của dịch bệnh Covid-19 đang làm phức tạp hóa hơn những thách thức mà Trái đất đang phải đối mặt. Dưới tác động của thời tiết khắc nghiệt, BĐKH đã trở thành những tác nhân hàng đầu gây ra sự thiếu hụt về lương thực, mất cân bằng hệ sinh thái, suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên trong đó có nguồn tài nguyên nước ngầm. Vì vậy, chủ đề của Ngày Nước thế giới “Nước ngầm - Biến nguồn tài nguyên vô hình thành hữu hình”, Ngày Khí tượng thế giới “Cảnh báo sớm để hành động sớm - Thông tin KTTV và khí hậu phục vụ hiệu quả giảm nhẹ rủi ro thiên tai” và Chiến dịch Giờ Trái đất 2022 “Kiến tạo Tương lai – Bây giờ hoặc không bao giờ” có sự gắn kết chặt chẽ với nhau, qua đó, kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng để tăng cường các giải pháp, xây dựng các kế hoạch, chiến lược, hành động kịp thời ngay từ bây giờ. Đó là tăng cường hơn nữa công tác thông tin, dự báo, cảnh báo sớm và trong ngắn hạn và dài hạn để bảo vệ sinh mạng và tài sản của người dân; thúc đẩy quản lý, khai thác, bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước ngầm nói riêng và tài nguyên nước nói chung vì sự sống của các thế hệ hôm nay và mai sau; lan tỏa sử dụng tiết kiệm năng lượng cho tương lai bền vững của hành tinh và nhân loại.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và BĐKH, trung bình mỗi năm, chúng ta đang phải chịu từ 6-7 cơn bão; những ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, hay thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt tại nhiều địa phương, vùng miền đang xảy ra với tần suất nhiều hơn gây trở ngại đến sự phát triển của đất nước. Đặc biệt, những năm gần đây, đã xảy ra nhiều thiên tai bất thường, cực đoan và khó dự đoán.

Trong bối cảnh đó, lĩnh vực KTTV, tài nguyên nước và BĐKH nói riêng và ngành TN&MT nói chung luôn nhận được quan tâm, định hướng, chỉ đạo sát sao, quyết liệt, ủng hộ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Những nỗ lực ứng phó các thách thức liên quan tới BĐKH, giảm thiểu và ngăn ngừa rủi ro phòng, chống thiên tai; đảm bảo an ninh tài nguyên nước quốc gia đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Đổi mới căn bản về nhận thức và tư duy trong hoạch định chính sách phát triển

Tại Lễ phát động , Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị các cấp ủy, chính quyền các cấp đổi mới căn bản về nhận thức và tư duy trong hoạch định chính sách phát triển theo hướng kinh tế dựa vào hệ sinh thái, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; người dân cả nước tích cực cùng chung tay hành động để mỗi hành động cụ thể sẽ cộng hưởng, tạo sức lan tỏa lớn trong toàn xã hội vì tương lai bền vững.

Truyền tải thông điệp, thúc đẩy quá trình hợp tác, cam kết với quốc tế và thực hiện các hoạt động hưởng ứng, Bộ trưởng Trần Hồng Hà mong muốn các cấp chính quyền tiếp tục rà soát hoàn thiện hệ thống các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về quản lý tài nguyên, BVMT, ứng phó với BĐKH; thể chế hóa và nội luật hóa những nội dung điều ước, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Có chính sách cụ thể thúc đẩy xã hội hóa khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư hiện đại hóa, tự động hóa hệ thống quan trắc KTTV quốc gia, cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai, trọng tâm là việc cảnh báo, dự báo sớm; đẩy mạnh hợp tác hợp tác quốc tế và ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ.

Phát triển ít phát thải hướng tới phát thải ròng bằng "0" đã trở thành xu thế phát triển tất yếu của thế giới. Bộ TN&MT mong muốn và đề nghị các ban, bộ, ngành và các địa phương cùng vào cuộc với quyết tâm cao nhất để thực hiện lộ trình chuyển đổi lâu dài, khó khăn từ mô hình phát triển sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch, lãng phí tài nguyên hiện nay sang phát triển ít phát thải có sức chống chịu cao. Các ban, bộ, ngành, địa phương cùng chung tay tháo gỡ ngay các nút thắt trong cơ chế, tạo mọi thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, đảm bảo cam kết của Việt Nam.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng đề nghị, tiếp tục thúc đẩy sử dụng nước một cách thông minh, tiết kiệm; tích cực khôi phục những dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm; làm tăng trở lại nguồn nước ngầm bị suy giảm là những việc cần làm để góp phần quan trọng cho phát triển quốc gia phồn thịnh và bền vững, đảm bảo an ninh nước và sinh kế dựa vào nước.

Tại Lễ phát động, các đại biểu đã cùng nghe phát biểu hưởng ứng của một số Đại sứ quán tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo UBND các địa phương: TP. Cần Thơ, tỉnh Phú Yên, tỉnh Kon Tum; lãnh đạo UBND huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi.

Nhân dịp này, Tổng cục KTTV đã công bố kết quả và trao giải cho các tập thể và cá nhân đạt giải Cuộc thi “KTTV trong em” cho các tập thể và cá nhân có thành tích cao trong cuộc thi.

PV