
Người dân thôn Hàn (xã Liên Vị) gieo cấy đến lần thứ 3 nhưng vẫn không thành. Ảnh: N.Quý.
Người dân lo lắng
Năm nay, ông Nguyễn Văn Ấm (thôn Vị Khê, xã Liên Vị) đón Tết mà lòng dạ bất an. Hầu như sáng nào ông Ấm cũng đạp xe ra cánh đồng Khoa Học, nơi hộ gia đình ông có 6 sào đang gieo cấy, để thăm đồng. Ông Ấm kể: “Đến thời điểm này nhà tôi đã gieo cấy 2 lần. Lần 1 từ ngày 25 tháng Chạp, lần 2 là mùng 4 Tết. Cả 2 lần gieo sạ này lúa đều chết hết, mặc dù trước khi gieo, gia đình tôi đã làm đồng rất cẩn thận bằng cách bơm, tháo nước trong ruộng nhiều lần, nhưng mạ sau khi gieo đều bị co rễ, khô lá rồi chết”.
Cùng có diện tích cấy lúa trên cánh đồng Khoa Học, bà Lương (thôn Vị Khê) cho biết: “Toàn bộ cánh đồng này chưa bao giờ bị nhiễm chua mặn, luôn cho năng suất cao nhất khu vực. Vụ chiêm như mọi năm, toàn bộ cánh đồng này cho thu hoạch đạt khoảng 2,5 đến 3 tạ thóc/sào. Nhưng năm nay nguy cơ mất mùa đã hiện rõ. Sau 2 lần gieo mạ đều chết, không bén gốc”.
Theo kinh nghiệm của người dân xã Liên Vị, giống lúa PC25 đang gieo cấy có đặc điểm, trước Tết gieo xong đến tháng Giêng có gió Nam là lúa mọc mầm ngay. Mọi năm thời điểm ăn Tết xong là lúa đã cao trên 20cm, bà con mang đi cấy đến đâu là lúa lên ngay đến đó.
Nhưng ngay tại cánh đồng Cửa Làng (thôn Vị Khê), một trong những cánh đồng mẫu lớn của thị xã Quảng Yên, cảnh đồng ruộng hoang tàn cũng diễn ra tương tự. Ông Phan Văn Bệ (thôn Vị Khê) cho biết: Để thực hiện mục tiêu của thị xã về xây dựng điểm một số cánh đồng mẫu lớn, gia đình tôi đã chuẩn bị mở rộng diện tích canh tác vùng sản xuất tập trung cấy nhóm giống lúa chất lượng cao, nhóm giống lúa đặc sản để đảm bảo mục tiêu tổng sản lượng lương thực và từng bước làm hàng hóa cung cấp cho thị trường. Nhưng kế hoạch này đến nay không thực hiện được, vì toàn bộ lúa gieo sạ đã bị chết hết.
Tìm hiểu tại thôn Hàn và thôn Vị Khê, toàn bộ diện tích lúa đã gieo cấy của 2 thôn (gần 30ha) đều rơi vào tình trạng lúa chết. Mặc dù khi biết cánh đồng bị nhiễm mặn, nhiều hộ dân đã thực hiện các biện pháp bơm, hút nước rửa đồng, cá biệt có hộ đã gieo cấy đến lần thứ tư, nhưng kết quả lúa vẫn bị chết. Thiệt hại nhiều nhất là các hộ nông dân gieo cấy trên các cánh đồng Láng Trong, Khoa Học, Bờ Ốc, Cửa Làng.
Đi tìm nguyên nhân
Theo các hộ dân, “thủ phạm” biến những cánh đồng màu mỡ của xã Liên Vị thành những cánh đồng chết, là do việc bơm cát san lấp mặt bằng Khu công nghiệp (KCN) Bắc Tiền Phong ngay cạnh đó.
Dự án KCN Bắc Tiền Phong có diện tích quy hoạch gần 1.200ha nằm trên các xã, phường Liên Vị, Liên Hòa, Phong Cốc (thị xã Quảng Yên).
Thông tin từ chủ đầu tư (Công ty CP KCN Bắc Tiền Phong - Deep C), năm 2023, KCN Bắc Tiền Phong tập trung hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng, nhất là đối với những dự án lớn, sử dụng công nghệ cao. Để thực hiện xây dựng hạ tầng kỹ thuật, chủ đầu tư dự án đã tiến hành bơm cát từ các tàu cập bến sông Rút, qua đê Hà Nam chạy theo hệ thống ống dẫn về khu công nghiệp.
Theo người dân xã Liên Vị, hoạt động bơm cát kèm theo nước mặn từ sông Rút để xây dựng hạ tầng khu công nghiệp đã gây nhiễm mặn đất đai khiến lúa chết.
Ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Chủ tịch UBND xã Liên Vị, cho biết: “Xã đã tiếp nhận thông tin về việc một số cánh đồng của bà con bị nhiễm mặn từ tháng 11/2023. Ngay sau đó xã đã có báo cáo gửi UBND thị xã Quảng Yên và UBND thị xã cũng đã có chỉ đạo kiểm tra, khắc phục tình trạng nhiễm mặn tại cánh đồng sản xuất xã Liên Vị”.
Ông Dũng thông tin thêm, qua kiểm tra, độ mặn trên ruộng của các xứ đồng bình quân từ 5/1.000 - 7/1.000, do vậy những diện tích lúa đã gieo cấy tại thôn Vị Khê đã thiệt hại cơ bản (khoảng 25ha), thôn Hàn gần 5ha lúa chết hoàn toàn.
Trước tình hình lúa Xuân bị nhiễm mặn tại các xứ đồng trên, UBND xã Liên Vị thông báo cho nông dân tạm ngừng gieo cấy đến 10/3/2024, chờ các cơ quan chuyên ngành của thị xã chỉ đạo các biện pháp xử lý, khắc phục tình trạng nhiễm mặn.
Được biết, UBND xã Liên Vị đã ra Văn bản số 22 ngày 20/2/2024, đề nghị Công ty CP KCN Bắc Tiền Phong hỗ trợ 100% giống lúa để nông dân tiếp tục gieo cấy; loại giống đề nghị hỗ trợ là Đài thơm 8 (giống xác nhận); số lượng giống: 24,5ha x 60 kg/ha =1.470kg.
Tuy nhiên, theo người dân xã Liên Vị, hậu quả của việc nhiễm mặn tại các cánh đồng sẽ ảnh hưởng lâu dài đến sản xuất của bà con trong nhiều vụ tiếp theo, ngoài biện pháp xử lý và hỗ trợ trước mắt, thị xã Quảng Yên cần có các biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng đến thời vụ gieo cấy và năng suất canh tác, ổn định cuộc sống của nhân dân.
Ông Nguyễn Văn Bắc - Phó Chủ tịch UBND thị xã Quảng Yên cho biết: “Ngoài các biện pháp khắc phục trước mắt, ngay trong tuần này, thị xã sẽ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tiến hành kiểm tra việc thực hiện theo đánh giá tác động môi trường của dự án Khu công nghiệp Bắc Tiền Phong”.
Theo daidoanket.vn