Biến đổi khí hậu (BĐKH) đang diễn ra trên toàn cầu và ngày càng thể hiện rõ những ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội, môi trường và sức khỏe con người. Ngành y tế đứng trước nhiều thách thức cần có các giải pháp thiết thực để thích ứng với biến đổi khí hậu, năng lượng xanh và bền vững với môi trường.
Những thách thức cơ bản...
Việt Nam được biết đến là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi BĐKH, đã hứng chịu nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như, mưa bão, nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn...
Tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và xin ý kiến góp ý dự thảo Hướng dẫn xây dựng cơ sở y tế thích ứng với biến đổi khí hậu, năng lượng xanh và bền vững với môi trường, do Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (trực thuộc Bộ Y tế) tổ chức tại Lào Cai, ngày 22/12, TS. Lỗ Văn Tùng - Trưởng khoa Sức khỏe môi trường và cộng đồng, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho biết, trong cuộc họp Nhóm đối tác y tế về Biến đổi khí hậu và sức khỏe vào ngày 17/11/2023, công bố Việt Nam đã tham gia Liên minh hành động chuyển đổi về biến đổi khí hậu và sức khỏe (ATACH) để giúp hệ thống y tế góp phần thực hiện mục tiêu của đất nước đạt mức phát thải khí carbon bằng 0 vào năm 2050.
TS. Lỗ Văn Tùng - Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường phát biểu tại hội thảo
Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) với 17 mục tiêu cụ thể, bao gồm SDG 6 “Đảm bảo sự có sẵn và quản lý bền vững của nước và vệ sinh cho tất cả mọi người”.
Để góp phần thực hiện cam kết đó, Bộ Y tế đã ban hành “Kế hoạch Hành động về ứng phó Biến đổi khí hậu giai đoạn 2019-2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Với mục tiêu chung của kế hoạch là “Tăng cường năng lực của các đơn vị y tế trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu để ngăn chặn và giảm thiểu các rủi ro về môi trường và biến đổi khí hậu đối với hệ thống y tế và sức khỏe con người, nhằm mục tiêu bảo vệ và chăm sóc sức khỏe công cộng tốt hơn”.
BS. Phan Thị Thúy - Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn (Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Thành, Nghệ An) chia sẻ tại hội thảo, nêu ra nhiều khó khăn trong công tác quản lý môi trường tại bệnh viện đa khoa (BVĐK) huyện Yên Thành (Nghệ An) như, Trạm xử lý nước bề mặt về cơ bản là cung cấp đủ nguồn nước, tuy nhiên bệnh viện vẫn diễn ra tình trạng thiếu nước vào những mùa khô hạn, vụ mùa cấy gặt lúa,… Bể chứa nước ban đầu do làm bằng chất liệu nilon nên sau thời gian sử dụng đã bị thủng, hư hỏng nặng ở đáy, gây ảnh hưởng chất lượng nước; bệnh viện vẫn đang sử dụng lò đốt chất thải rắn y tế do chưa có nguồn đầu tư hệ thống nồi hấp khử trùng để giảm phát thải khí nhà kính.
Bs. Phan Thị Thúy nêu ra một số vấn đề về môi trường trong cơ sở y tế
Về việc thay thế các thiết bị tiết kiệm điện chưa triển khai triệt để do khó khăn trong công tác mua sắm, đấu thầu. Bệnh viện đang hướng tới sử dụng năng lượng mặt trời nhưng không có chuyên môn và nguồn kinh phí thực hiện. Nhiều nhà vệ sinh đã xuống cấp trầm trọng chưa được sữa chữa, thay thế. Chưa có nhà vệ sinh cho người khuyết tật,... Cùng với một số nội dung trong kế hoạch chưa triển khai được do thiếu nhân lực, cơ sở vật chất, kinh phí thực hiện.
Còn theo ông Tôn Tuấn Nghĩa - Cán bộ Kỹ thuật sức khoẻ môi trường WHO chỉ ra một số điều bất cập, lầm tưởng về phát thải carbon không ô nhiễm môi trường từ ngành y tế như: Mua điện tái tạo hoặc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo là đủ để tạo ra cơ sở y tế phát thải ròng bằng không; các khí gây mê sử dụng trong y tế không ảnh hưởng tới môi trường; không thể kiểm soát phát thải từ các ống xịt mũi...
Lý giải về những điều này, ông Nghĩa phân tích: Chuyển đổi sang năng lượng sạch, tái tạo là một trong các can thiệp lớn nhất mà chúng ta có thể làm, không chỉ để giảm phát thải mà còn cải thiện kết quả dịch vụ y tế. Tuy nhiên, các cơ sở y tế còn phát thải khí nhà kính từ những thiết bị như làm lạnh, khí gây mê, chất thải và thiết bị cung ứng y tế, ảnh hưởng tới môi trường.
.png)
Hệ thống xử lý nước bề mặt với công xuất 50-80m3/ngày của BVĐK Yên Thành
Ngoài ra, nhiều chất gây mê chính là khí nhà kính, góp phần vào BĐKH khi phóng thích vào khí quyển. Các cơ sở y tế có thể áp dụng các thông lệ thực hành như thu giữ và tiêu hủy an toàn các chất khí gây mê hoặc sử dụng các giải pháp thân thiện môi trường hơn để giảm thiểu phát thải các-bon. Các đặc điểm như chiếu sáng hiệu quả năng lượng, cách nhiệt, và hệ thống HVAC có thể giảm chi phí vận hành rất đáng kể.
Riêng đối với các ống xịt mũi, đặc biệt là dòng đo liều (MDIs), chứa các KNK tên gọi là hydrofluorocarbons (HFCs). Trong khi các ống xịt mũi riêng lẻ có thể phát thải rất nhỏ, tác động tổng thể thì lại rất lớn. Các nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể làm giảm tác động này bằng cách chuyển đổi sang các loại ống xịt thân thiện môi trường hơn (ống xịt bột khô (DPIs) hoặc ống xịt đo liều áp suất cao (pMDIs) có các chất gây nóng toàn cầu).
Đề xuất các giải pháp
Ông Tôn Tuấn Nghĩa - Cán bộ Kỹ thuật sức khoẻ môi trường WHO cho rằng: Cách thức giảm phát thải ròng bằng không cần chú ý một số nội dung: Thứ nhất, cấp 100% năng lượng tái tạo cho cơ sở y tế. Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và các tòa nhà không phát thải các-bon. Thứ ba, chuyển đổi sang đi lại và giao thông không phát thải các-bon. Thứ tư, cung cấp lương thực lành mạnh, gieo trồng bền vững và hỗ trợ nông nghiệp ứng phó BĐKH. Thứ năm, khuyến khích và sản xuất dược phẩm phát thải các-bon thấp. Thứ sáu, triển khai thực hiện y tế tuần hoàn và quản lý chất thải y tế bền vững. Thứ bảy, xây dựng hệ thống y tế hiệu quả lớn.
.jpg)
Ông Tôn Tuấn Nghĩa có nhiều giải pháp trong giảm phát thải ròng bằng 0
ThS. Nguyễn Đình Tuấn Phong - Khoa Quản lý Công nghiệp và Năng lượng, trường Đại học Điện lực đã đưa ra một số giải pháp sử dụng năng lượng an toàn tại 3 cơ sở là BVĐK Yên Thành, BVĐK Bắc Hà và BVĐK Cù Lao, đó là phân loại các loại điều hoà theo hiệu suất; dán các hướng dẫn sử dụng điều hoà hiệu quả; Thay thế cao áp LED mặt trời; kiểm tra và dan lại các tấm dán cách nhiệt; bọc bảo ôn cách nhiệt tốt cho hệ thống hấp dụng cụ y tế...
BS Phan Thị Thúy - Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn (BVĐK huyện Yên Thành, Nghệ An) có một số kiến nghị: Bệnh viện cần được hỗ trợ lắp đặt thêm 01 đường nước dự trữ khác để duy trì hoạt động trạm xử lý nước bề mặt hoạt động ổn định; tư vấn về cách xử lý nước sạch, hỗ trợ công nghệ lọc nước RO để cung cấp nguồn nước uống cho bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và nhân viên y tế; đầu tư cho năng lượng xanh (năng lượng mặt trời, nước…); thay thế lò đốt rác bằng hệ thống xử lý chất thải nguy hại (công nghệ hấp ướt), hướng tới giảm thiểu chất thải nhựa trong bệnh viện.
Nhằm nâng cao năng lực cho các bệnh viện có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và bền vững môi trường, giảm phát thải khí thải cacbon, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã triển khai “Dự thảo Hướng dẫn xây dựng cơ sở y tế thích ứng với biến đổi khí hậu, năng lượng xanh và bền vững với môi trường” tại 3 bệnh viện (Bệnh viện đa khoa huyện Bắc Hà (Lào Cai), Bệnh viện đa khoa huyện Yên Thành (Nghệ An), Bệnh viện đa khoa khu vực Cù Lao Minh (Bến Tre)), đại diện cho 3 vùng miền khí hậu Việt Nam, từ đó biên soạn “Hướng dẫn xây dựng Cơ sở y tế có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và môi trường bền vững” – Nguồn: Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (Bộ Y tế)
Quỳnh Hương
Đó là chia sẻ của ông Đào Anh Dũng, Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa, tỉnh Phú Thọ tại lễ kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 – 13/10/2025) sáng 11/10, tại UBND phường Xuân Hoà. Buổi lễ với sự tham gia của lãnh đạo phường, doanh nghiệp, hợp tác xã và các hộ kinh doanh cá thế, trên địa bàn...
Chuyển đổi số như một cuộc đua marathon, Việt Nam chỉ có hai lựa chọn, tận dụng cơ hội phát triển nhanh hoặc tụt hậu. Trong cuộc chạy đua này, fintech dù bắt đầu từ con số 0 nhưng lại có nhiều dư địa để phát triển, cùng hợp sức với ngân hàng...
Nhân dịp kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam và Ngày phụ nữ Việt Nam, chiều tối 11/10, Viện Nghiên cứu Phát triển nữ doanh nhân quốc tế (IWEDI) phối hợp cùng Hội đồng Nữ doanh nhân quốc tế (IWEC) tổ chức Chương trình "Con đường doanh nhân - Bản lĩnh và khát vọng".
Sau những giải pháp công nghệ xanh (Kỳ 1) và các mô hình ứng dụng thực tiễn từ phòng thí nghiệm tới doanh nghiệp (Kỳ 2), bức tranh toàn cảnh về nông nghiệp Việt Nam tại Hội nghị Khoa học Công nghệ Bảo quản, Chế biến Nông lâm Thủy sản và Cơ giới hóa Nông nghiệp Toàn quốc năm 2025 còn được tô đậm bởi một mảng màu không thể thiếu, đó là cơ giới hóa nông nghiệp. Đây là nền tảng để giảm tổn thất sau thu hoạch, gia tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và tiến tới nông nghiệp hiện đại, thông minh và bền vững.
Lộ trình loại bỏ sản phẩm nhựa sử dụng một lần tại Việt Nam được khởi động từ Luật Bảo vệ môi trường 2020 và cụ thể hóa tại Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Chỉ thị 20/CT-TTg (12/7/2025) yêu cầu triển khai quyết liệt các giải pháp ngăn chặn ô nhiễm môi trường, trong đó có thí điểm không sử dụng đồ nhựa dùng một lần trong các nhà hàng, khách sạn, quán ăn tại khu vực Vành đai 1 Hà Nội từ Quý IV/2025.
Kinh tế tuần hoàn (KTTH) là xu hướng tất yếu nhằm ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn tổ chức lại mô hình sản xuất, tiêu dùng theo hướng giảm khai thác tài nguyên, kéo dài vòng đời sản phẩm và tái tạo giá trị từ chất thải.
