Quỹ hỗ trợ nông dân: Góp phần giảm nghèo bền vững và xây dựng kinh tế nông thôn hiện đại

Quỹ hỗ trợ nông dân (QHTND) đóng vai trò là nguồn vốn hỗ trợ ưu đãi, giúp nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống. Nguồn vốn này không chỉ cung cấp tài chính mà còn góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo bền vững, xây dựng kinh tế nông thôn hiện đại và củng cố tổ chức Hội Nông dân vững mạnh.

Sự khác biệt với các kênh tín dụng thương mại, nguồn vốn từ QHTND TP. Hồ Chí Minh được ví như “vốn mồi” - kịp thời và thiết thực, tập trung vào việc xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất kinh doanh, giúp hỗ trợ hiệu quả hơn cho các dự án nông nghiệp trên địa bàn Thành phố. Hoạt động cho vay được triển khai theo mô hình dự án vay vốn nhóm hộ, tạo ra sự gắn kết, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và kỹ thuật, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Tại các địa phương, vai trò QHTND TP. Hồ Chí Minh thể hiện rõ nét qua việc tạo điều kiện cho hàng chục ngàn hộ là Hội viên, tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi, lãi suất hợp lý… Chỉ riêng tính đến giữa năm 2025, QHTND TP. Hồ Chí Minh đã phát vay với tổng số vốn quay vòng lên đến 1.448,76 tỷ đồng, cho 55.202 lượt Hội viên. Đây là minh chứng rõ nét nhất cho hiệu quả kinh tế và sự luân chuyển, phát triển không ngừng của nguồn vốn dành cho nông dân.

Hiện nay, sau sáp nhập 3 địa phương (TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa Vũng Tàu), QHTND TP. Hồ Chí Minh có vốn điều lệ ban đầu đạt 310 tỷ đồng, bao gồm nguồn vốn 215 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước, tạo nên một nguồn lực tài chính lớn mạnh, có khả năng điều phối và đầu tư vào các dự án quy mô, tạo ra bước đột phá trong phát triển kinh tế nông nghiệp vùng đô thị và cận đô thị mới. Hoạt động của QHTND không dừng lại ở việc cho vay, mà là một chu trình hỗ trợ toàn diện từ khâu thẩm định hồ sơ, cấp vốn, đến kiểm tra, giám sát dự án… nhằm đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch.

Đặc biệt, QHTND tập trung hỗ trợ các dự án sản xuất, kinh doanh cùng một loại sản phẩm hoặc ngành nghề nông nghiệp, qua đó thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị trong nông nghiệp, giúp nông dân tạo ra các sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường. Hơn nữa, điều này không chỉ giúp người nông dân làm chủ được quy trình sản xuất, mà còn tối ưu hóa lợi nhuận, từ đó gia tăng tích lũy và mở rộng quy mô.

Điển hình là hộ trồng Nấm mối đen nhỏ lẻ tại địa phương, còn khó khăn về vốn, nhưng chị Đinh Thị Trinh (xã Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh) nhận thấy đây là cơ hội đem lại hiệu quả kinh tế tốt nếu như có sự đầu tư một cách bài bản, chủ động… Khi nắm bắt được thông tin và cơ hội, chị đã mạnh dạn làm hồ sơ vay vốn QHTND TP. Hồ Chí Minh 200 triệu đồng để đầu tư mở rộng mô hình này. “Với đồng vốn từ QHTND TP. Hồ Chí Minh tôi xây thêm nhà trồng nấm, mua thêm phôi để tăng sản lượng... Nhờ đó mà tôi phát triển quy mô nghề trồng nấm đến nay”, chị Trinh bày tỏ.

Còn đối với HTX nông nghiệp Tuấn Ngọc (phường Long Trường, TP. Hồ Chí Minh), là đơn vị trồng rau sạch bằng công nghệ thủy canh, áp dụng kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao (như hệ thống nhà lưới, nhà kính, tưới tự động, phân bón hữu cơ…), chuyên cung cấp rau sạch cho các siêu thị, nhà hàng, trường học và hộ gia đình...

Trước đây, là một tổ hợp tác được thành lập năm 2017, nhưng đến nay HTX Tuấn Ngọc đã trở thành đơn vị sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tiêu biểu của Thành phố. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, giai đoạn năm 2022, ông Lâm Ngọc Tuấn - Giám đốc HTX nông nghiệp Tuấn Ngọc được tuyên dương Nông dân Việt Nam xuất sắc. Đến năm 2023, với doanh thu trung bình mỗi năm đạt 6 tỷ đồng và thu nhập thành viên đạt trung bình 70 - 100 triệu đồng/năm, đơn vị này được công nhận là 1 trong 63 HTX tiêu biểu Việt Nam… Tuy nhiên, những năm qua, HTX đã gặp không ít khó khăn trong kinh doanh, cũng như bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19 và giai đoạn kinh tế suy thoái kéo dài, khiến tình hình hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chính vì nhờ sự đồng hành, hỗ trợ thiết thực với 2 đợt được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ QHTND TP. Hồ Chí Minh, HTX nông nghiệp Tuấn Ngọc đã được tiếp thêm nguồn lực để xoay xở và hoạt động trở lại, nâng cấp cơ sở vật chất, mở rộng quy mô sản xuất… Ông Tuấn cho biết, nhờ nguồn vốn QHTND, HTX đã mua sắm 2 xe vận chuyển nông sản, giúp chủ động hơn trong khâu phân phối, vận chuyển đúng thời gian, giữ được chất lượng tươi ngon và giảm chi phí thuê ngoài. Song song với đó, HTX còn đầu tư thêm hệ thống năng lượng mặt trời, để tiết kiệm điện, hướng tới sử dụng năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh.

Một ý nghĩa sâu sắc nhất của QHTND nữa là không chỉ nằm ở giá trị đồng vốn, mà còn ở khả năng liên kết và tập hợp Hội viên. Đó còn là một phương thức tập hợp hội viên hiệu quả mà Hội Nông dân các cấp đang phát huy. Vì thông qua hoạt động cho vay, các cấp Hội có cơ hội tiếp xúc thường xuyên, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và nhu cầu thực tế của Hội viên... Từ đó, góp phần quan trọng vào việc tuyên truyền, tập hợp nông dân, xây dựng tổ chức Hội Nông dân vững mạnh.

Theo ông Trần Văn Mảng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân Thành phố, Giám đốc QHTND TP. Hồ Chí Minh cho biết, các dự án vay vốn nhóm hộ là nơi để các chi Hội, tổ Hội đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và đa dạng các hình thức sinh hoạt. Những buổi sinh hoạt không chỉ là nội dung hành chính, mà trở thành buổi trao đổi kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất, chia sẻ cách làm ăn… từ đó nâng cao chất lượng các hoạt động tư vấn, dịch vụ, hỗ trợ, dạy nghề, tạo việc làm. Tất cả điều đó cho thấy, nguồn vốn trở thành sợi dây kết nối vô hình nhưng bền chặt, giúp người nông dân tin tưởng, gắn bó hơn với tổ chức Hội.