Trong khuôn khổ dự án hỗ trợ kỹ thuật quy hoạch tài nguyên nước và quy hoạch tổng hợp lưu vực sông, ngày 3/11, tại Hà Nội, Cục Quản lý tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức hội thảo "Quy hoạch lưu vực sông - Quản lý sự khan hiếm và tránh mất cân bằng tài nguyên nước".
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Ngô Mạnh Hà cho biết, Chính phủ Úc đã có nhiều hỗ trợ đối với Việt Nam trong các lĩnh vực được coi là thế mạnh của Úc. Đối với lĩnh vực tài nguyên nước, Úc là một quốc gia được coi là khan hiếm nước, lượng mưa trung bình chỉ khoảng 420 mm/năm. Tuy nhiên, Úc lại là nước có chỉ số an ninh nguồn nước cao nhất thế giới. Chính vì vậy, những hợp tác liên quan tới quản lý tổng hợp tài nguyên nước, quản lý khan hiếm nước, xây dựng khung an ninh nguồn nước hướng tới nâng cao an ninh nguồn nước cho Việt Nam là một trong những lĩnh vực hợp tác ưu tiên giữa Việt Nam - Australia theo định hướng của Chính phủ và Bộ TN&MT.
Phó Cục trưởng Cục Quản lý TNN Ngô Mạnh Hà phát biểu tại Hội thảo
Vấn đề quản trị tài nguyên nước ở Việt Nam chưa được quan tâm đúng mức, nhân lực và nguồn lực bị phân tán tại các bộ, ngành khác nhau, hệ thống cơ sở dữ liệu, chức năng nhiệm vụ cũng bị phân tán dẫn đến công cuộc quản lý tài nguyên nước chưa được hiệu quả, chỉ số an ninh tài nguyên nước chưa được nâng cao. Theo đó, an ninh tài nguyên nước trọng tâm của việc sửa đổi Luật Tài nguyên nước hiện nay. Chính vì vậy, những hợp tác liên quan tới quản lý tổng hợp tài nguyên nước, quản lý khan hiếm nước, xây dựng khung an ninh nguồn nước hướng tới nâng cao an ninh tài nguyên nước cho Việt Nam là một trong những lĩnh vực hợp tác ưu tiên giữa Việt Nam - Úc theo định hướng của Chính phủ và Bộ TN&MT. Đối với Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia dưới sự hỗ trợ của Chính phủ Úc đã trải qua giai đoạn họp Hội đồng thẩm định cấp quốc gia và dự kiến trong năm 2022 sẽ được phê duyệt.
Tổng hợp các kiến thức về Quy hoạch lưu vực sông, nhất là xây dựng và thí điểm Khung thực hiện và đánh giá dòng chảy môi trường ở Việt Nam, ông Greg Holland, chuyên gia Công ty RMCG, Australia cho rằng, dòng chảy môi trường mô tả số lượng, thời gian và chất lượng của các dòng nước cần thiết để duy trì các hệ sinh thái nước ngọt và cửa sông cũng như sinh kế và phúc lợi của con người phụ thuộc vào các hệ sinh thái này. Việt Nam đang xây dựng Khung đánh giá và thực hiện dòng chảy môi trường như: Xây dựng và thí điểm Khung phù hợp với Thông tư hiện hành về yêu cầu dòng chảy tối thiểu; khung nêu rõ các liên kết đến các quá trình Quy hoạch lưu vực sông; hỗ trợ kỹ thuật từ phía Australia,...
ông Greg Holland, chuyên gia Công ty RMCG, Australia phát biểu tại Hội thảo
Trong đó, Khung dự thảo dành cho Việt Nam liên kết với Quy hoạch lưu vực sông gồm: Chính sách Quy hoạch lưu vực sông cần phải phù hợp với quá trình Quy hoạch lưu vực. Quy hoạch lưu vực sông có thể đánh giá dòng chảy môi trường; sử dụng Quá trình lập Quy hoạch lưu vực sông để tham vấn và đánh giá sự cân bằng trước khi ra quyết định về giá trị dòng chảy môi trường; Quy hoạch lưu vực sông có thể được sử dụng để hợp thức hóa các biện pháp thực hiện đánh giá dòng chảy môi trường, cũng như trách nhiệm trong việc giám sát và tuân thủ.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe các chuyên gia Úc và Việt Nam trình bày các tham luận về lịch sử quản lý tài nguyên nước tại Úc; Quản lý khan hiếm nguồn nước tại Úc; Dữ liệu tài nguyên nước và Quản lý dữ liệu, Phương thức định lượng và phân bổ tài nguyên nước, xây dựng khung phân bổ nước trong công trình thủy lợi, thí điểm cho hệ thống thủy lợi Đu Đủ, Tân Thành - Bình Thuận;…
Trên cơ sở các tham luận được trình bày, các đại biểu đã tập trung thảo luận về phương pháp tiếp cận về chia sẻ tài nguyên nước của Úc trong thời kỳ khan hiếm nguồn nước, cách thức áp dụng để thiết lập các Quy tắc lưu vực sông ở Việt Nam; Xây dựng các phương án thí điểm trong phân bổ tài nguyên nước/quyền lợi đối với tài nguyên nước/trữ lượng tiêu thụ tài nguyên của các lưu vực sông ở Việt Nam; Các kiến thức về Quy hoạch lưu vực sông.
Kết luận Hội thảo, Phó Cục trưởng Ngô Mạnh Hà đánh giá cao các nội dung tham luận và mong muốn các chuyên gia tài nguyên nước của Úc tiếp tục chia sẻ các kinh nghiệm quản lý lưu vực sông phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Đồng thời, góp ý trực tiếp vào Dự thảo Luật tài nguyên nước sửa đổi để Cục tiếp thu, chỉnh sửa sớm hoàn thiện dự thảo.
TP
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
