Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa đề xuất lộ trình kiểm định khí thải đối với xe mô tô và xe gắn máy, dự kiến triển khai thí điểm tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh từ ngày 01/7/2027.
Kế hoạch nằm trong dự thảo lộ trình áp dụng Quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng…
Thông tin tại một diễn đàn về “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” do các đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp tổ chức mới đây, ông Trương Mạnh Tuấn - Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường (Cục Môi trường) cho biết, việc ô nhiễm không khí hiện là vấn đề môi trường nghiêm trọng tại Việt Nam, tập trung chủ yếu ở hai khu vực kinh tế trọng điểm là Hà Nội và các tỉnh lân cận phía Bắc, cùng TP. Hồ Chí Minh và khu vực phụ cận phía Nam.
Theo kết quả quan trắc cho thấy, ô nhiễm chủ yếu đến từ bụi và bụi mịn (PM2.5), gia tăng mạnh trong giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 4 hằng năm, đặc biệt tại các điểm có mật độ giao thông dày đặc và nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp. Nguồn phát sinh ô nhiễm chính bao gồm hoạt động giao thông, xây dựng, công nghiệp, đốt rác lộ thiên và sinh hoạt dân cư…
Trước thực tế trên, để kiểm soát khí thải, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo lộ trình áp dụng Quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam. Thời gian áp dụng chính thức được lùi lại để người dân và địa phương có thêm thời gian chuẩn bị… Theo đề xuất, việc kiểm định khí thải đối với xe máy sẽ được áp dụng tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh từ ngày 01/7/2027, sau đó mở rộng ra các đô thị lớn như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế từ ngày 01/7/2028 và trên toàn quốc từ ngày 01/7/2030. Ngoài ra, các phương tiện nếu lưu hành vào “vùng phát thải thấp” của TP. Hà Nội sẽ phải tuân thủ quy định về khí thải theo Nghị quyết của Hội đồng hân dân.
Ông Trương Mạnh Tuấn thông tin thêm, các mốc được Cục Môi trường đề xuất sẽ đảm bảo đáp ứng được yêu cầu bảo vệ môi trường, nhưng cũng đảm bảo việc áp dụng từng bước một và có sự tính toán hài hòa cho người dân và doanh nghiệp có thời gian thích ứng dần… Theo đó, 2 thông số kiểm định dự kiến là Cacbon Monoxit (CO) và Hydrocacbon (HC), được chia làm 4 Mức tương đương độ “siết” Quy chuẩn khí thải và được phân loại tùy theo độ tuổi của phương tiện…
Cụ thể, mô tô sản xuất trước năm 2008 và xe gắn máy sản xuất trước năm 2016, sẽ phải áp dụng Mức 1. Mô tô sản xuất từ năm 2008 đến năm 2016 và xe gắn máy sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2027, sẽ áp dụng Mức 2. Mô tô sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2026, sẽ áp dụng Mức 3. Còn mô tô sản xuất sau 01/7/2026 và xe gắn máy sản xuất từ 01/7/2027, sẽ áp dụng Mức 4.
Từ 01/7/2027, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ bắt đầu triển khai việc kiểm định khí thải cho các phương tiện này tại các cơ sở được cấp phép đủ điều kiện. Đến 01/01/2028, tất cả xe mô tô và xe gắn máy lưu hành tại hai Thành phố này phải đạt quy chuẩn khí thải từ Mức 2 trở lên. Việc áp dụng lộ trình theo từng giai đoạn được đánh giá là cần thiết, giúp người dân có thời gian chuẩn bị, đồng thời tránh gây xáo trộn lớn đối với đời sống và hoạt động kinh tế - xã hội.
Tương tự, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang trình Chính phủ xem xét lộ trình kiểm định khí thải đối với ô tô. Theo dự thảo, ô tô sản xuất trước năm 1999, sẽ áp dụng Mức 1. Xe sản xuất trong giai đoạn 1999 - 2016, sẽ áp dụng Mức 2. Xe sản xuất từ 2017 đến hết 2021, sẽ áp dụng Mức 3 (từ ngày 01/01/2026). Xe sản xuất từ năm 2022 trở đi sẽ áp dụng Mức 4 từ cùng thời điểm. Đồng thời, dự kiến đến năm 2032, toàn bộ ô tô lưu hành tại Việt Nam sẽ phải đạt Mức 5, mức cao nhất trong Quy chuẩn khí thải.
Theo đề xuất, từ 01/01/2028, ô tô tham gia giao thông tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ áp dụng Mức 5 và từ 01/01/2029, toàn bộ phương tiện lưu thông tại hai Thành phố này phải đạt tối thiểu Mức 2. Dự thảo này vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, song đã được xây dựng trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đồng thời bảo đảm sự hài hòa giữa mục tiêu bảo vệ môi trường và thực tiễn sử dụng phương tiện tại Việt Nam.