TP. Hồ Chí Minh: Chống khai thác IUU là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và quyết liệt

Việc chống đánh bắt, khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) được xem là hoạt động thường xuyên, liên tục, không được buông lỏng, để TP. Hồ Chí Minh hướng đến nghề biển có trách nhiệm và bền vững.

Mới đây, trong chuyến kiểm tra công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp tại các xã ven biển Cần Giờ, An Thới Đông và Thạnh An (TP. Hồ Chí Minh) vào ngày 5/11, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh nhấn mạnh, việc chống IUU là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và phải làm quyết liệt hơn nữa... Trong thời gian tới đây, tuy Ủy ban Châu Âu (EC) không chọn TP. Hồ Chí Minh là nơi để kiểm tra, nhưng chúng ta không được phép lơ là chủ quan.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh, hiện 3 xã ven biển Cần Giờ đang khai thác bình quân khoảng 1.000 tấn thủy sản mỗi tháng, đồng thời quản lý 326 tàu cá với khoảng 1.200 thuyền viên… Trong đó, có 29 tàu dài từ 15m trở lên, 120 tàu dài 12 - 15m và 177 tàu dài 6 - 12m. Riêng xã Thạnh An đang quản lý 137 tàu, còn xã Cần Giờ quản lý 186 tàu.

Bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh cho biết, tính đến ngày 31/10/2025, tỷ lệ tàu cá được cấp giấy phép khai thác tại khu vực biển Cần Giờ đạt 98%. Còn đối với số tàu chưa được cấp phép chủ yếu do Chủ tàu xin tạm ngừng hoạt động, nhưng vẫn phối hợp cung cấp thông tin, tọa độ khi cần thiết… Chúng tôi đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư sớm hoàn tất thủ tục để "khai tử" số tàu không còn hoạt động, mục nát, mất tích hoặc đã bán.

Tuy nhiên, theo ông Bùi Minh Thạnh - Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, kết quả trên vẫn chưa đủ để Thành phố yên tâm trong hành trình gỡ “thẻ vàng” IUU. Yêu cầu Lãnh đạo các xã khu vực biển Cần Giờ và các địa phương có biển trên địa bàn phải tiếp tục siết chặt quản lý đội tàu và thực thi pháp luật trên biển.

Nhiệm vụ trước mắt, ông Bùi Minh Thạnh đưa ra là tập trung quản lý chặt việc đăng ký, giám sát hành trình (VMS) và vận hành tàu theo đúng quy định của Luật Thủy sản. Hiện vẫn còn tàu chưa tuân thủ tốt, dù chính quyền địa phương và các sở, ngành của Thành phố đã rất nỗ lực. Nhưng mục tiêu là 100% tàu cá phải đăng ký và sử dụng VMS, muốn vậy, bà con ngư dân phải đồng lòng, tuân thủ pháp luật.

Đối với nhóm tàu đủ điều kiện hoạt động, yêu cầu tăng cường thông báo, cảnh báo sớm nếu có nguy cơ xâm phạm vùng biển nước ngoài. Ngược lại, nhóm tàu không đủ điều kiện (hiện còn 239 chiếc) các địa phương phải được xử lý dứt điểm. Các lực lượng chức năng được yêu cầu rà soát, truy xuất và xử lý nghiêm các tàu mất tích…

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh yêu cầu các xã “gom” số tàu vào các điểm tập trung, cắm bảng công khai, nếu cần lắp camera giám sát, huy động “tai mắt” người dân hỗ trợ quản lý. Những tàu mục nát tuyệt đối không để dưới nước vì gây ô nhiễm, chủ tàu phải tự trục vớt, tự xử lý và tự chịu kinh phí. Song song đó là nhiệm vụ truy xuất, xử lý các tàu mất tích, “không bỏ lọt bất cứ trường hợp nào” và sẵn sàng truy tố nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.

Về xử lý vi phạm, ông Bùi Minh Thạnh chỉ đạo các lực lượng phải hành động kiên quyết hơn… Cụ thể, với tàu mất kết nối VMS, nếu chủ tàu không chứng minh được lý do theo quy định, cơ quan chức năng có thể đưa tàu về bờ hoặc xử lý trực tiếp tại nơi cư trú của chủ tàu, kể cả hành chính lẫn hình sự. Còn đối với tàu không có giấy phép, lực lượng chấp pháp trên biển phải tạm giữ phương tiện và tăng cường tần suất kiểm tra.

Ngoài ra, Lãnh đạo Thành phố yêu cầu siết chặt hoạt động mua bán, thu mua thủy sản không đúng quy định về nguồn gốc. Đồng thời, các sở, ngành và phường, xã có biển cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành luật pháp, nâng cao nhận thức về IUU. “Chống IUU không phải để đối phó. Đây là trách nhiệm của một đô thị lớn trước cộng đồng quốc tế”, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh khẳng định.