Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội vừa phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Hội nghị Triển khai kế hoạch tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh chủ trì Hội nghị.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh phát biểu tại hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban KH, CN&MT của Quốc hội (Ủy ban) Lê Quang Huy cho biết, theo tổng hợp đã có 125 lượt ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH), trong đó, đã có 98 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu tại Tổ và 23 lượt ý kiến phát biểu tại Hội trường; 4 ý kiến góp ý bằng văn bản. Trên cơ sở ý kiến phát biểu của ĐBQH, Tổ công tác của Ủy ban đã rà soát, làm việc cụ thể với các bộ, ngành để xin ý kiến về dự thảo luật này, từ đó, có góp ý với cơ quan soạn thảo. Đến nay, còn 5 vấn đề mà Ủy ban đề nghị Bộ TN&MT làm rõ trong dự thảo Luật. Đó là: Phạm vi điều chỉnh của Luật: Có bổ sung mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với nước khoáng, nước nóng thiên nhiên hay không (?); phân định rõ chức năng quản lý điều hòa, phân phối nguồn nước và việc đầu tư, xây dựng, quản lý công trình khai thác, sử dụng nước; phạm vi quản lý nhà nước về cấp nước sinh hoạt đô thị và nông thôn; quy định mức độ đến đâu trong Luật TNN (sửa đổi); vấn đề tuần hoàn và tái sử dụng nước; tổ chức lưu vực sông.
Giải trình tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành cho biết, theo Luật TNN hiện hành (2012) và Dự thảo Chính phủ trình Quốc hội thì: “Nước dưới đất và nước biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này”. Tuy nhiên, theo ý kiến ĐBQH và ý kiến Ủy ban thẩm tra thì cần xem xét, bổ sung điều chỉnh “nước khoáng, nước nóng thiên nhiên” vào trong Luật này. Về vấn đề này, hiện nay “nước khoáng, nước nóng thiên nhiên” đang được điều chỉnh tại Luật Khoáng sản. Do vậy, Bộ sẽ xem xét, đánh giá tác động, nghiên cứu kỹ lưỡng để quyết định việc đưa 2 đối tượng này vào phạm vi điều chỉnh của Luật TNN (sửa đổi) hay để nguyên tại Luật Khoáng sản đang được sửa đổi.
Đối với nội dung phân định rõ chức năng quản lý điều hoà, phân phối nguồn nước và việc đầu tư, xây dựng, quản lý công trình khai thác, sử dụng nước, Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết, đây là nội dung quan trọng trong giải quyết vấn đề phân công trách nhiệm quản lý giữa 5 cơ quan liên quan đến nước là Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải; hạn chế được xung đột, mâu thuẫn trong quy định pháp luật về nước. Đây cũng là nội dung cần sửa đổi, bổ sung để làm rõ hơn so với Luật TNN năm 2012, đặc biệt phải làm rõ Bộ TN&MT có nhiệm vụ quản lý thống nhất về TNN, nguồn nước và đảm bảo an ninh nguồn nước; các bộ theo chức năng, nhiệm vụ quản lý đầu tư, xây dựng, vận hành công trình. Trong điều kiện TNN của chúng ta hiện nay ngày càng suy giảm, áp lực khai thác, sử dụng nước ngày càng gia tăng, việc điều phối TNN rất quan trọng, đặc biệt khi xảy ra hạn hán, thiếu nước. Do vậy, nội dung này cần thiết phải được quy định rõ, phân công trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương.
Đối với nội dung quy định mức độ phạm vi QLNN về cấp nước sinh hoạt đô thị và nông thôn, để giải quyết vấn đề chồng chéo trong phân vùng cấp nước, quản lý công trình cấp nước ở vùng giáp ranh giữa đô thị và nông thôn, đảm bảo công bằng cho các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch, lợi ích của người dân, góp phần thúc đẩy phát triển thị trường kinh doanh nước, trong phạm vi của Luật TNN (sửa đổi) lần này cần rà soát, xem xét bổ sung những nội dung cốt yếu nhất để giải quyết ngay được những vấn đề hiện nay.
Việc tuần hoàn, tái sử dụng nước là bài toán về lợi ích kinh tế của doanh nghiệp, nếu không xem xét kỹ sẽ có sự mâu thuẫn với chính sách thu hút đầu tư của nước ta. Việc khuyến khích rộng rãi tổ chức, cá nhân có điều kiện áp dụng các biện pháp tuần hoàn, tái sử dụng nước cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ cụ thể để doanh nghiệp xem xét, tính toán chi phí và lợi ích. Theo đó, cơ quan soạn thảo cũng thống nhất ưu tiên là chính sách khuyến khích và ưu đãi tập trung vào khu vực khan hiếm nước, khu vực nguồn nước không còn khả năng chịu tải và xác định trách nhiệm và lộ trình thực hiện của Chính quyền địa phương đối với hoạt động này.
Về tổ chức lưu vực sông, việc sửa đổi Luật TNN kỳ này cần thiết quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức này trong Luật để có căn cứ Chính phủ quy định rõ cơ chế và việc tổ chức thực hiện nhằm mục tiêu sau khi Luật TNN (sửa đổi) có hiệu lực, một số tổ chức LVS được thành lập sẽ hoạt động có hiệu quả.
Về kế hoạch tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật TNN (sửa đổi) trong thời gian tới, Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH, CN&MT của Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy cho biết, từ nay đến Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XV, việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sẽ được chia làm 5 mốc: Thứ nhất, phục vụ Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn trong việc tiếp thu, chỉnh lý Luật TNN theo ý kiến ĐBQH tại Tổ và Hội trường tại Kỳ họp thứ 5, dự kiến từ 14 - 17/8/2023. Thứ hai, phục vụ Hội nghị ĐBQH chuyên trách (dự kiến cuối tháng 8, đầu tháng 9/2023). Sau hai hoạt động này, Thường trực Ủy ban KH, CN&MT phối hợp với Bộ TN&MT, các cơ quan hữu quan tiếp thu, hoàn thiện dự thảo gửi xin ý kiến 63 Đoàn ĐBQH. Thứ ba, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật theo ý kiến 63 Đoàn ĐBQH, báo cáo xin ý kiến UBTVQH (dự kiến trong tháng 9/2023). Thứ tư, trình Quốc hội xem xét dự án Luật tại Kỳ họp 6 (dự kiến cuối tháng 10/2023), tại Kỳ họp này, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự thảo Luật. Thứ năm, tiếp thu ý kiến ĐBQH tại Hội trường, hoàn thiện Dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua Dự án luật (dự kiến cuối tháng 11/2023). Theo đó, trong khoảng mốc thời gian này, Ủy ban sẽ phối hợp với Bộ TN&MT tổ chức một số Hội thảo lấy ý kiến góp ý trực tiếp cho các điều khoản của Dự thảo Luật; các vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Thường trực Ủy ban sẽ phối hợp với Bộ TN&MT, đại diện Thường trực ủy ban Pháp luật và đại diện các cơ quan họp tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến góp ý theo 5 mốc thời gian chính nêu trên, chưa tính đến các cuộc làm việc với Lãnh đạo Quốc hội; làm việc với các bộ ngành liên quan nếu xuất hiện các vấn đề có ý kiến khác nhau; có thể khảo sát thực tế về một số vấn đề chưa rõ trong quy định của Luật; xin ý kiến chuyên gia; tọa đàm chuyên đề.
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, năm nay là năm rất đặc biệt đối với Bộ TN&MT đó là, đồng thời xây dựng và trình Quốc hội xem xét 2 Dự án luật rất quan trọng là Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật TNN (sửa đổi), đây là 2 nhiệm vụ quan trọng với khối lượng công việc rất lớn và khó khăn. Chính vì vậy, Ban cán sự Đảng bộ, Lãnh đạo Bộ TN&MT coi đây là các nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng và tập trung nguồn lực tốt nhất để xây dựng.
Đối với dự án Luật TNN (sửa đổi), ngay sau khi Kỳ họp thứ 5, Quốc hội kết thúc, Bộ TN&MT đã chỉ đạo rất sát sao việc nghiên cứu kỹ lưỡng, tiếp thu đầy đủ, toàn diện các ý kiến Thẩm tra của Ủy ban KH, CN&MT, ý kiến của các đại biểu Quốc Hội tại hội trường và tại các tổ. Trên cơ sở Kế hoạch nêu trên, Bộ TN&MT tập trung bố trí nguồn lực để hoàn thiện Dự thảo Luật; bố trí Lãnh đạo Bộ tham gia các cuộc họp theo các mốc thời gian trên; chủ động báo cáo Chính phủ về các vấn đề có liên quan trong tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.
THANH TÂM
Cục Quản lý tài nguyên nước
Trích: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 14 (Kỳ 2 tháng 7) năm 2023
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
