Ngày 30/10/2025, tại Quảng Ninh, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo Đào tạo ứng dụng hạch toán đại dương cho quy hoạch biển bền vững. Đây là hoạt động nằm trong Nghiên cứu “Thúc đẩy thực hiện hạch toán tài khoản đại dương tại Việt Nam” theo Hướng dẫn của Khung hoạch toán kinh tế môi trường (SEEA) của Liên hợp quốc.
Tham dự Hội thảo có PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và Môi trường, cùng đại diện các đơn vị như: Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ninh; Học viện Nông nghiệp Việt Nam; Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu; Tổng cục Thống kê,…
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ cho biết: “Đại dương là nguồn sinh kế và dinh dưỡng quan trọng đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Những hệ sinh thái biển và ven biển lành mạnh góp phần phát triển toàn diện; điều hòa khí hậu cũng như cải thiện đời sống người dân, hướng tới một tương lai bền vững. Tuy nhiên, việc quản lý thông tin liên quan đại dương còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Các dữ liệu về đại dương thường bị phân mảnh, do nhiều tổ chức khác nhau sắp xếp và rất khó tích hợp. Do đó, khó có thể ước tính được số liệu chính xác về tổng đóng góp của nghề cá cho nền kinh tế cũng như sản lượng bền vững tối đa.
Hạch toán đại dương là công cụ đổi mới và thiết yếu, giúp lượng hóa và ghi nhận một cách toàn diện đóng góp của biển đối với nền kinh tế và đời sống xã hội. Hạch toán đại dương được phát triển dựa trên Hệ thống hạch toán kinh tế - môi trường của Liên hợp quốc và Hướng dẫn kỹ thuật về Hạch toán đại dương do Đối tác toàn cầu về Hạch toán đại dương (GOAP) xây dựng. Khung phương pháp này cho phép kết nối dữ liệu sinh thái, kinh tế và xã hội, từ đó hỗ trợ quá trình ra quyết định trong quy hoạch không gian biển, lượng giá dịch vụ hệ sinh thái và phát triển kinh tế biển xanh.
Với mục tiêu đào tạo về ứng dụng hạch toán đại dương cho quy hoạch biển bền vững, Hội thảo bao gồm các nội dung: (i) Giới thiệu các khái niệm cơ bản về hạch toán kinh tế môi trường, hạch toán đại dương; (ii) Tăng cường áp dụng hạch toán đại dương trong lập quy hoạch phát triển bền vững tài nguyên biển. Chương trình đào tạo sẽ giúp các học viên trang bị thêm kiến thức, kỹ năng và công cụ để có thể vận dụng hạch toán đại dương vào công tác quy hoạch, quản lý và hoạch định chính sách biển tại địa phương”.
Giới thiệu về SEEA, TS. Nguyễn Mậu Dũng, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, SEEA là khung hệ thống tích hợp dữ liệu kinh tế và môi trường (khung chuẩn quốc tế do Liên hợp quốc phát triển) nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện và đa mục đích về mối quan hệ tương tác giữa hệ thống kinh tế và hệ thống môi trường, cũng như về trữ lượng các tài sản môi trường và biến động của chúng, qua đó phản ánh giá trị và lợi ích mà chúng mang lại cho con người. SEEA bao gồm các khái niệm, định nghĩa, phân loại, nguyên tắc hạch toán và bảng biểu chuẩn quốc tế đã được thống nhất, nhằm tạo ra các số liệu thống kê và các tài khoản có thể so sánh được trên phạm vi quốc tế.
Việc ứng dụng SEEA sẽ giúp các quốc gia: Kết nối dữ liệu kinh tế với dữ liệu môi trường (ví dụ: năng lượng, nước, đất, chất thải…); Đánh giá tác động của hoạt động kinh tế đến tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái; Đo lường mức độ phát triển bền vững thông qua các chỉ số gắn với “tổng tài sản quốc gia” và “phúc lợi sinh thái”…
Tham luận về khung hạch toán tài khoản đại dương, TS. Kim Thị Thúy Ngọc, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường cho biết, hạch toán tài nguyên biển là nhiệm vụ cần thiết để Việt Nam thực hiện các cam kết quốc gia về phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế và bảo vệ môi trường, hệ sinh thái. Việc áp dụng cách tiếp cận tài khoản đại dương sẽ hỗ trợ xác định phát triển kinh tế biển một cách bền vững, đóng góp vào quá trình xây dựng chính sách liên quan đến kinh tế biển xanh của Việt Nam.
Hiện Việt Nam đã có một số kết quả xây dựng tài khoản đại dương, cụ thể: Tài khoản hiện trạng (rừng ngập mặn) giai đoạn 2015- 2020; Tài khoản chất thải (chất thải rắn) giai đoạn 2015 - 2022; Tính toán đóng góp của các ngành kinh tế biển cho tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Quảng Ninh.
Trình bày về khung dữ liệu xây dựng tài khoản đại dương, TS. Ngô Đăng Trí, Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết, hạch toán tài khoản đại dương cung cấp khung đo lường toàn diện, định giá và tích hợp dữ liệu kinh tế, môi trường và xã hội. Cấu trúc dữ liệu hạch toán đại dương bao gồm: Dữ liệu không gian (Xác định không gian thống kê (MBSU) và phân vùng sinh tthái biển); Tài sản đại dương (cung cấp tài nguyên, dịch vụ - vốn tự nhiên biển); Dịch vụ và đầu vào kinh tế (Dòng vật chất và dịch vụ vào nền kinh tế); Kinh tế biển (tạo ra giá trị, việc làm, GDP từ biển); Chất thải và dòng thải (dòng dư lượng, ô nhiễm trở lại đại dương); Quản trị và xã hội (điều phối, giám sát toàn bộ chu trình).
Thảo luận tại Hội thảo, các đại biểu cho rằng, việc áp dụng hạch toán đại dương hiện nay vẫn gặp thách thức do hạn chế về dữ liệu, thiếu năng lực kỹ thuật và sự gắn kết chưa chặt chẽ với quy hoạch phát triển. Những kiến thức và kinh nghiệm quốc tế về hạch toán đại dương sẽ góp phần thúc đẩy việc triển khai hạch toán đại dương tại Việt Nam, là nền tảng quan trọng để thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế biển xanh, bền vững và có trách nhiệm.
Ngày 25/10, Hải Đoàn 21 - Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2 phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo TP. Đà Nẵng phát động trực tuyến cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” năm học 2025 - 2026, dành cho học sinh THCS trên địa bàn 12 xã, phường ven biển thành phố.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực biển và hải đảo, nhằm tăng cường phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính và tạo thuận lợi cho hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên biển.
Sau khi Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình hợp nhất thành tỉnh Ninh Bình (mới), công tác quản lý, quy hoạch và khai thác tiềm năng biển được triển khai đồng bộ, hiệu quả hơn. Trên cơ sở đó, Phòng Biển và Biến đổi khí hậu thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình đã chủ động tham mưu nhiều giải pháp thiết thực, góp phần hiện thực hóa nghị quyết của Trung ương, hướng tới phát triển kinh tế biển bền vững gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Những thảo luận chuyên sâu cùng góc nhìn đa chiều tại Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản năm 2025 đã mang lại nhiều kinh nghiệm thiết thực về cả chính sách và thực tiễn quản lý biển đối với hai nước. Trên cơ sở đó, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn và Tổng Thư ký Ban Thư ký chính sách đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản Funamoto Hiroshi nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác ở phạm vi rộng hơn, chia sẻ sâu hơn bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú hơn.
Sáng 8/9, tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Ban Thư ký chính sách đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản tổ chức Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản 2025. Đây là hoạt động thường niên được tổ chức luân phiên tại hai quốc gia, cũng là hoạt động hợp tác thiết thực giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam và Văn phòng Nội các Nhật Bản.
Hiểu và làm chủ biển nhằm tận dụng tốt nhất giá trị, vai trò của biển trong khai thác tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
