Đó là chủ đề của Hội thảo do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) phối hợp với Trung tâm Con người và Thiên nhiên, Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên vùng cao, Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển tổ chức.
Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức về môi trường
Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, PGS. TS. Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch LHHVN cho biết, với vai trò là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam, LHHVN trong thời gian qua thực hiện nhiều nội dung nhằm góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
Ngày 22/5 hằng năm được Liên hợp quốc chọn là Ngày Quốc tế đa dạng sinh học với mục tiêu nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành động về đa dạng sinh học. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Đất nước ta đang chứng kiến những thảm họa thiên nhiên thường xuyên và nghiêm trọng hơn như bão, lũ lụt và hạn hán. Những thiên tai này đã và đang gây ra thiệt hại đáng kể cho cơ sở hạ tầng, nông nghiệp và nền kinh tế của đất nước, thậm chí tính mạng con người.
.jpg)
PGS. TS. Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch LHHVN phát biểu tại Hội thảo
Mất mát đa dạng sinh học cũng là một vấn đề nghiêm trọng ở Việt Nam. Gia tăng dân số, nhu cầu đời sống ngày càng tăng cao, các hoạt động phát triển kinh tế xã hội đã chia cắt, phân mảnh và làm suy thoái các hệ sinh thái tự nhiên, đẩy nhiều loài động thực vật hoang dã đến bờ tuyệt chủng. Ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí và rác thải nhựa ở các khu vực đô thị, đang đặt ra nhiều thách thức cho Việt Nam. Ô nhiễm và suy giảm chất lượng môi trường sống cũng đang diễn ra ở khu vực nông thôn khi nguồn nước và đất đai bị tác động mạnh mẽ do các phương thức canh tác lạm dụng hóa chất nông nghiệp, khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên thiếu bền vững.
Để giải quyết các thách thức thời đại này đòi hỏi rất nhiều nguồn lực khác nhau bên cạnh nguồn ngân sách từ Chính phủ. Xã hội hóa và huy động các nguồn lực bên ngoài có thể đóng góp vào các giải pháp môi trường. Bên cạnh đó, sự tham gia đóng góp của xã hội cũng giúp mọi người hiểu được tầm quan trọng của các vấn đề môi trường và thúc đẩy họ hành động. Chính vì vậy, chủ trương xã hội hóa đã được thể hiện trong nhiều chủ trương, chính sách khác nhau về bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên của Đảng và Nhà nước.
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các hội thành viên, các tổ chức trực thuộc đã tích cực tham gia các hoạt động tham gia xã hội hóa ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. LHHVN, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã tham gia vào quá trình hình thành Chương trình Nghị sự 21 của Việt Nam và Định hướng chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam. Là thành viên Hội đồng phát triển bền vững quốc gia, LHHVN đã tích cực thúc đẩy đưa Chương trình Nghị sự 21 của Việt Nam vào cuộc sống với sự tham gia của đông đảo đội ngũ trí thức KH&CN hoạt động trong các tổ chức thành viên.
Nhằm thúc đẩy các hoạt động bảo vệ môi trường, ngày 03/12/2004, LHHVN đã ký với Bộ TN&MT Nghị quyết Liên tịch số 01/2004/NQLT-LHH-BTNMT về việc phối hợp hành động bảo vệ môi trường, phục vụ phát triển bền vững. Trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, ngày 09/01/2020, tại Hà Nội, nguyên Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà và Chủ tịch LHHVN Việt Nam Đặng Vũ Minh đã ký kết Chương trình phối hợp thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực TN&MT giai đoạn 2020 - 2025. Đây là những văn bản quan trọng để LHHVN tập hợp và phát huy tối đa tiềm lực trí tuệ của đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ thuộc mọi thành phần kinh tế, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tham gia tích cực vào hoạt động bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, sự liên kết, phối hợp chặt chẽ giữa các hội ngành trung ương và liên hiệp hội địa phương cũng đã bổ sung cho nhau những thế mạnh trong việc giải quyết các vấn đề về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu ở địa phương một cách hiệu quả.
Ban hành kịp thời các quy định về sử dụng nguồn lực xã hội hóa
Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi và đưa ra nhiều giải pháp như cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, cung cấp kiến thức, phổ biến chính sách, luật pháp về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học cho cộng đồng, doanh nghiệp để nâng cao nhận thức, hiểu biết và chủ động, tự giác tham gia. Bên cạnh đó, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, luật pháp, đảm bảo đồng bộ, công khai, minh bạch; cần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho địa phương trong việc chỉ đạo, tuyên truyền, vận động xã hội hóa; làm rõ quyền, lợi ích và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia; ban hành kịp thời các quy định về sử dụng nguồn lực xã hội hóa; thống nhất cách hiểu, cách làm, cách huy động, vận động xã hội hóa.
.jpg)
Đai diện Cục Lâm nghiệp Việt Nam cho biết nhiều năm qua, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế đầu tư trồng rừng. Những năm gần đây, diện tích rừng trồng do các hộ gia đình thực hiện tăng nhiều nhất so với các chủ rừng khác kể cả chủ rừng nhà nước.
Một số tổ chức, doanh nghiệp có nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo như: Trường Marie Curie. Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên GAIA đã kêu gọi và tiếp nhận nguồn tiền đóng góp từ các doanh nghiệp, cá nhân trong nước để trồng, chăm sóc rừng tại các Vườn Quốc gia, Khu Bảo tồn thiên nhiên.
Kết quả năm 2022, GAIA đã tổ chức trồng được trên 125ha rừng, tương đương 228 ngàn cây xanh. Ngân hàng Agribank tổ chức chương trình trồng cây xanh với chủ đề “Agribank vì tương lai xanh - Thêm cây thêm sự sống” ở một số địa phương. Chương trình “Một triệu cây xanh cho Việt Nam” của Công ty Cổ phần sữa Việt Nam; “Chung tay xanh hóa học đường” của Công ty Toyota Việt Nam; “Hành động vì một Việt Nam xanh” của Công ty TNHH Unilever Việt Nam; “Sống khỏe góp xanh cùng Panasonic” của Công ty TNHH Panasonic Việt Nam,… và rất nhiều tổ chức, cá nhân khác có các hoạt động tích cực, ý nghĩa nhằm bảo vệ, phát triển rừng và trồng cây xanh trên khắp mọi miền của tổ quốc.
Ông Nguyễn Văn Phấn, Giám đốc Trung tâm Giáo dục và thông tin môi trường (thuộc VUSTA) kiến nghị Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, luật pháp liên quan đến hoạt động Xã hội hóa nguồn lực cho bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, trồng rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, đảm bảo đồng bộ, công khai, minh bạch.
Theo ông Phấn, Chính phủ cần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho địa phương trong việc chỉ đạo, tuyên truyền, vận động xã hội hóa; làm rõ quyền, lợi ích và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia xã hội hóa. Nhà nước, các cơ quan có thẩm quyền cần ban hành kịp thời các quy định về sử dụng nguồn lực xã hội hóa; thống nhất cách hiểu, cách làm, cách huy động, tránh mỗi người hiểu một kiểu dẫn đến làm sai, lợi dụng Xã hội hóa để tham ô, lãng phí, tham nhũng vi phạm pháp luật. Cần có chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp đầu tư nguồn lực xã hội hóa lớn trong các lĩnh vực này, như miễn giảm một số loại thuế, phí.
Phương Chi
Năm 2025, để thúc đẩy hoạt động của mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu Việt Nam, Tiểu ban Công viên địa chất Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với các Công viên địa chất toàn cầu triển khai các nhóm công việc xây dựng và phát triển Công viên địa chất đáp ứng yêu cầu và khuyến nghị của UNESCO và Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu.
Nghiên cứu công tác quản lý hoạt động điều tra cơ bản, đánh giá và lập bản đồ địa chất công trình nhằm tìm ra các nguyên nhân bất cập, hạn chế để đề xuất hướng khắc phục nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả của hoạt động là một nội dung rất quan trọng được quy định trong Luật Địa chất và Khoáng sản 2024. Nội dung này, rất cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về địa chất, khoáng sản và đưa tiềm năng này vào công cuộc xây dựng và phát triển bền vững đất nước.
Ngay sau khi Thủ tướng Chỉnh phủ ban hành Chiến lược phát triển Viễn thám quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040 theo Quyết định số 149/QĐ-TTg, bắt đầu có hiệu lực từ tháng 2/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc và ban hành Kế hoạch thực hiện chiến lược. Sau 05 năm thực hiện, nhiều kết quả đã đạt được, những thông tin cụ thể đã được ông Trần Tuấn Ngọc chia sẻ với phóng viên Tạp chí TN&MT trong nội dung sau đây.
Bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, triển khai quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, trong năm 2023, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam đã thực hiện mục tiêu kế hoạch đã đề ra, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước; triển khai có hiệu quả các công trình, dự án đo đạc và bản đồ, hợp tác quốc tế và đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo điều hành và xử lý công việc trên môi trường mạng đã được triển khai đồng bộ, thông suốt mang lại hiệu quả cao.
Khu đô thị mới Bắc sông Tống, TX. Bỉm Sơn rộng hơn 32,5 ha với vốn đầu tư dự kiến 850 tỷ đồng chỉ duy nhất Công ty CP Đầu tư xây dựng NHS đăng ký làm chủ đầu tư.
