Thứ trưởng Lê Minh Ngân phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân nhấn mạnh, đất đai là nguồn tài nguyên đặc biệt, là tự liệu sản xuất chủ yếu, gắn liền với mọi hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, môi trường và phát triển bền vững. Chính vì vậy, công tác quản lý đất đai luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, coi đây là lĩnh vực cần được đổi mới mạnh mẽ về thể chế, bộ máy, quy trình và trách nhiệm thực thi.

Ngay từ Luật Đất đai năm 2003, nội dung phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương đã được đặt ra. Luật Đất đai năm 2013 tiếp tục hoàn thiện theo hướng tăng thẩm quyền và trách nhiệm cho cấp tỉnh. Đặc biệt, Luật Đất đai năm 2024 đã thể hiện bước đột phá mạnh mẽ trong phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương hai cấp - cấp tỉnh và cấp huyện. Theo đó, ngoài một số nội dung đặc thù thuộc thẩm quyền Trung ương như quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các hoạt động quản lý nhà nước còn lại như giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đât, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, định giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,... đều được chuyển giao cho chính quyền địa phương. Đây là một bước tiến phù hợp với xu thế đổi mới tư duy quản lý nhà nước, đề cao vai trò, trách nhiệm và tính chủ động của chính quyền địa phương; đồng thời là tiền đề quan trọng để hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả theo định hướng của Đảng tại Kết luận số 155-KL/TW ngày 17/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương tham mưu trình Chính phủ ban hành đồng bộ các nghị định phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương, đặc biệt là Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 về lĩnh vực đất đai. Cùng với đó, Bộ đã kịp thời ban hành Thông tư số 23/2025/TT-BNNMT để hướng dẫn triển khai thực hiện nghị định một cách chi tiết, rõ ràng, thống nhất. Để bảo đảm tổ chức thực hiện đồng bộ, hiệu quả, Bộ cũng đã ban hành 48 bộ thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai (tại Quyết định số 2304/QĐ-BNNMT ngày 23/6/2025) và 10 bộ thủ tục hành chính nội bộ (tại Quyết định số 2417/QĐ-BNNMT ngày 28/6/2025), đồng thời, phát hành Bộ sổ tay hướng dẫn và sổ tay điện tử với các sơ đồ minh họa trực quan nhằm giúp cán bộ, công chức địa phương dễ tiếp cận, tra cứu và triến khai công việc thống nhất. Ngoài ra, Bộ cũng ban hành các văn bản chỉ đạo, đôn đốc địa phương liên quan đến công tác quản lý đất đai khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp để chuẩn bị sẵn sàng, triển khai đồng bộ, hiệu quả và không để gián đoạn trong công tác quản lý ảnh hưởng tới người dân, doanh nghiệp.

Phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền không chỉ đơn thuần là chuyển giao thẩm quyền từ Trung ương về địa phương mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy quản lý - từ "làm thay" sang "trao quyền và giám sát". Việc phân định rõ ràng thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa cấp tỉnh và cấp xã sẽ góp phần giảm chồng chéo, tăng tính chủ động, rút ngăn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đồng thời, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng cần phải thắng thắn nhìn nhận, việc tổ chức thực hiện các quy định về phân cấp, phân quyền trong thực tiễn còn nhiều khó khăn, lúng túng, đặc biệt là ở cấp cơ sở - nơi trực tiếp tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính. Nhiều địa phương còn thiếu cán bộ có chuyên môn, thiếu hệ thống thông tin hỗ trợ, còn tâm lý e ngại trách nhiệm hoặc sợ rủi ro pháp lý khi thực hiện các thẩm quyền mới được giao. Chính vì vậy, việc tổ chức Hội nghị tập huấn nhằm truyền đạt đầy đủ, thống nhất nội dung phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai đến đội ngũ cán bộ từ Trung ương đến cấp xã.

Tại Hội nghị, các báo cáo viên đã tập trung trình bày rõ ràng, súc tích về phân cấp, phân quyền, phân định thấm quyền trong lĩnh vực đất đai, các nhóm thủ tục hành chính như: Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; định giá đất; đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Các địa phương tham gia trao đổi, nêu rõ các vướng mắc, nội dung còn chưa thống nhất để Bộ có hướng dẫn kịp thời, đồng thời sẽ nghiên cứu kiến nghị bổ sung những nội dung còn bất cập trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai - một nhiệm vụ trọng tâm đang được Bộ triển khai.

Phương Chi